Dimensions

Height	Width	Length	Weight
0.36	0.51	-	-

Preservation: no

Description

Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από το σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές (ουτράδες) που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και ντυμένο με συνθετική φόδρα σε κίτρινο χρώμα και κόκκινο στις πλαϊνές ραφές. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που στρίβει μπροστά κάτω από τη δεξιά μασχάλη και από δύο μπροστινά φύλλα που ξεκινούν πίσω από τον ώμο και απολήγουν σε μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο μέσον περίπου της κάθε μύτης είναι στερεωμένη από μία θηλυκή κόπιτσα. Οι πλαϊνές ραφές είναι ιδιαίτερα κακότεχνες. Το κέντημα είναι φτιαγμένο πρόχειρα και “στα γρήγορα”, γεμίζοντας τις επιφάνειες με ζέχια αντί να ζωγραφίζει καθαρά διακοσμητικά σχέδια. Διακρίνεται σε τρία μέρη: ένα της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που περιέχει σταυρό με τριγωνικές κεραίες που διακρίνονται μεταξύ τους και περιβάλλονται από ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Το γεγονός ότι το φεγγάρι (ή στρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για “γονιμικό σύμβολο”. Το φεγγάρι πλαισιώνεται από δυο μεγάλες σπείρες, ενώ στο υπόλοιπο κέντημα τα μοτίβα είναι τετραγωνισμένα. Κάτω από το φεγγάρι διακρίνονται κλειδιά, ευκρινέστερα παρ’ ότι ψηλότερά του, ενώ το κέντημα απλουστεύεται στους ώμους σε ζιγκ-ζαγκ (κύκλα). Στο φαρδύ, οριζόντιο τμήμα της πλάτης, χρωματιστά ζέχια σχεδιάζουν δύο διακοσμητικές ταινίες: η χαμηλή εμφανίζει την κλάρα ενώ στην ψηλότερη ίσως βρίσκεται αγνώριστη η σαρακατσάνα. Κλάρα βλέπουμε και κάτω από τη λαιμόκοψη, ενώ τα φεγγάρια περιτριγυρίζονται από κλειδιά. Τα φεγγάρια είναι όμοια με τα μπροστινά, μόνο που είναι λίγο μικρότερα και δεν περιγράφονται εξωτερικά από μπλε κύκλο. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος της πλάτης, πάνω σε φόντο σκούρο πετρόλ, προβάλλουν μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λευκό βαμβακερό πανί με μικρά σχέδια στην ύφανση, ένα είδος φραστερά, πλαισιώνεται από πράσινη, συνθετική κορδέλα και στολίζεται με κατακόρυφη, μαύρη δαντελωτή τρέσα.

Material

cotton	Object decoration
felt	Object
synthetic	Object
hooks and eyes	Object
hessian	Object decoration
band	Object decoration
branchy silk threads	Object decoration

Technique

applique		Object decoration
applique embroidery	terzidiko (gold tailored)	Object decoration
industrially woven textile		Object

Decoration Category & Subject

Decoration Category	Decoration Topic
religious motifs	cross
stylized decoration	moon, small points, leafy scroll, rounds, keys, sarakatsana(?)

Construction

Constructor: tailors

Construction Time: end of 20th century

Construction Location

Country	Geographic Area	Perfecture	Region
Greece	Thessaly	Trikala	Karditsa

Usage Location

Country	Geographic Area	Perfecture	Region
Greece	Thessaly	Karditsa	Trikala

Usage

User	User Age	Social Age	National Group	Usage Period	Usage Time	Usage Ocassion	Usage Purpose	Possible Time Usage
woman			Karagounides		end of 20th century

Acquisition

Acquisition Way
Acquisition Date	15/4/1989

Bibliography

Hadjimichali, A., 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications.

Karastamati - Romaiou, Ε., 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.

Politou, X., 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.

Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH.

Publications

There are no Publications related to this item yet

Expositions

There are no Expositions related to this item yet

Record Information

Researcher	-
Research Time	-
Research Type	-
Information Person	-
Recorder	Ροβάτσου Αγγελική
Record Time	-