Διαστάσεις

Ύψος	Πλάτος	Μηκος	Βάρος
1,10	-	-	-

Συντήρηση: ΟΧΙ

Περιγραφή

Το καβάδι φοριέται κάτω από τον σαγιά και πάνω από το πουκάμισο, το οποίο και καλύπτει αφήνοντας να φαίνονται μόνο τα κεντήματα στον ποδόγυρο ή και στην τραχηλιά. Οι γυναίκες πήγαιναν στον ράφτη το άσπρο αργαλίσιο τους πανί μαζί με ένα άλλο ύφασμα, συνήθως ριγωτό και υφασμένο παλαιότερα από τις ίδιες, για να στολιστεί επίρραπτα το καβάδι στα μέρη που φαίνονται κάτω από τον σαγιά. Για το νυφιάτικο καβάδι το διακοσμητικό ύφασμα ήταν πλουσιότερο, συνήθως βελούδο με σταμπωτά λουλούδια. Το τελείωμα των μανικιών είχε καπάκι και στολίζονταν, όπως και η τραχηλιά, με χρυσογάιτανα και άλλα λαμπερά διακοσμητικά στοιχεία. Το καβάδι είναι ραμμένο από ένα μονοκόμματο φύλλο, την πίσω “μάνα”, πλάτους 37εκ., που φθάνει ως τους ώμους. Εκεί ενώνεται με πολύχρωμο, ριγωτό σατέν ύφασμα, ταρακλί, με στενές και φαρδύτερες ρίγες βιολετί, πράσινες, βαθυκύανες και κίτρινες, φοδραρισμένο με λεπτό, βαμβακερό πανί. Το ταρακλί φτιάχνει όλη την μπροστινή όψη με το κατακόρυφο άνοιγμα της. Σχηματίζει το μπροστινό φύλλο, μια μπροστινή και μια πλαϊνή λόξα που δίνουν αντίστοιχα στον ποδόγυρο φάρδος 24εκ., 25εκ. και 39εκ. Το ίδιο ύφασμα επικαλύπτει τον ποδόγυρο της πίσω “μάνας” σε ύψος 14εκ. Από το πανί της βαμβακερής φόδρας είναι φτιαγμένο το ρομβοειδές κομμάτι που έχει προστεθεί κάτω από το άνοιγμα των χεριών. Τα ίσια, μονόφυλλα μανίκια, ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, είναι φτιαγμένα αρχικά από το αργαλίσιο πανί (σε μήκος 16εκ.), που ενώνεται στη συνέχεια με ταρακλί, μ. 35εκ., χωρίς να συνυπολογίζεται η τραπεζιόσχημη απόληξη του μανικιού, το καπάκι). Το κατακόρυφο άνοιγμα των μανικιών (12εκ.) στολίζεται με άσπρα και θαλασσιά κουμπιά και το φοδράρισμά του με το ίδιο σατέν συνεχίζει και μέσα στο μανίκι. Οριζόντια πιέτα έχει κοντύνει την πίσω “μάνα” κατά 3εκ. Διπλό καφέ γαϊτάνι με ενδιάμεσο χρυσογάιτανο ρελιάζει το άνοιγμα των μανικιών στο τελείωμά τους, που στολίζεται και με διακοσμητικές θηλιές. Διπλό, χρυσό γαϊτάνι ανάμεσα σε άλλα καφετιά ρελιάζει τον μικρό, όρθιο γιακά και το άνοιγμα της τραχηλιάς. Το υπόλοιπο μπροστινό άνοιγμα και ο ποδόγυρος ρελιάζονται με μονό γαϊτάνι που συνοδεύεται, όπως και όλα τα εσωτερικά γαϊτάνια στα άλλα ανοίγματα, από μαύρο κορδόνι πλεγμένο με χρυσό κορδονέτο. Πλάι του, στο άνοιγμα της τραχηλιάς που σχηματίζει στο ξεκίνημά του στρογγυλάδα, το χρυσό κορδονέτο διαγράφει τρέχουσες σπείρες, διατηρημένες καλύτερα στην αριστερή πλευρά. Στην ίδια πλευρά και εσωτερικά, το καφετί γαϊτάνι σχηματίζει δεκατρείς μεγάλες θηλιές που ακουμπούν σε λωρίδα μενεξεδί μάλλινου υφάσματος με ζικζακωτές απολήξεις. Στην απέναντι πλευρά σώζονται δέκα κουμπιά, μαύρα, ανθρακί και θαλασσιά ενώ, στην στρογγυλάδα του ανοίγματος, υπάρχουν τρία διακοσμητικά κουμπιά αριστερά και ένα δεξιά. Δυο μεγάλες θηλιές από γαϊτάνι σχηματίζονται κάτω από το άνοιγμα της τραχηλιάς. Με ιδιαίτερη φροντίδα είναι διακοσμημένα τα καπάκια των μανικιών. Με μαύρο μεταξωτό κορδόνι και χρυσό κορδονέτο έχει κεντηθεί κατακόρυφο, σχηματοποιημένο φυτό που περιβάλλεται από απλούς και καρδιόσχημους έλικες.

Παρατηρήσεις

Φθορά στο χρυσοκέντημα της τραχηλιάς. Απώλεια αρκετών κουμπιών. Μεγάλες κηλίδες και ξεβάμματα στο αργαλίσιο πανί. Μικρές φθορές στο σατέν (μανίκια).

Υλικό

βαμβάκι	Αντικείμενο
σατέν	Αντικείμενο
γαϊτάνι μάλλινο	Διακόσμηση Αντικειμένου
γαϊτάνι μεταξωτό	Διακόσμηση Αντικειμένου
γαϊτάνι χρυσό	Διακόσμηση Αντικειμένου
κορδόνι μεταξωτό	Διακόσμηση Αντικειμένου
κορδόνι χρυσό	Διακόσμηση Αντικειμένου
κουμπί πλαστικό	Διακόσμηση Αντικειμένου

Τεχνική

ενυφασμένη		Αντικείμενο
επίρραπτη		Διάκοσμος αντικειμένου
υφαντό βιομηχανικό		Αντικείμενο
υφαντό βιομηχανικό		Διάκοσμος αντικειμένου
χρυσοκέντημα	τερζήδικο	Διάκοσμος αντικειμένου

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΥ

Κατηγορία Θέματος Διακόσμου

γεωμετρικός διάκοσμος	ρόδακες
σχηματοποιημένος διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος	λουλούδια
φυτικός διάκοσμος	λουλούδια

Κατασκευή

Κατασκευαστής: ραφτάδες, οι ίδιες οι γυναίκες

Χρόνος κατασκευής: αρχές 20ού αι.

Τοποθεσία κατασκευής

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Τοποθεσία Χρήσης

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Χρήση

Χρήστης	Ηλικία	Κοινωνική Ηλικία	Εθνοτική Ομάδα	Περίοδος Χρήσης	Χρόνος Χρήσης	Περίσταση Χρήσης	Σκοπός χρήσης	Πιθανή χρονολογία χρήσης
γυναίκα		νύφη			αρχές 20ού αι.

Απόκτηση

Τρόπος Απόκτησης	Δωρεά
Συλλέκτης	Κουτλίδη Χρ.
Πρόσθετες πληροφορίες	Κουτλίδη Χρ.
Χρονολογία απόκτησης	17/4/1970

Βιβλιογραφία

Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Δημοσιεύσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές δημοσιεύσεις για αυτό το αντικείμενο

Εκθέσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές εκθέσεις για αυτό το αντικείμενο

Πληροφορίες Τεκμηρίωσης

Ερευνητής	-
Χρόνος έρευνας	-
Είδος Έρευνας	-
Πληροφορητής	Κουτλίδη Χρ.
Τεκμηριωτής	Ροβάτσου Αγγελική
Χρόνος Τεκμηρίωσης	20/9/2007