Διαστάσεις

Ύψος	Πλάτος	Μηκος	Βάρος
1,02	0,38	-	-

Συντήρηση: ΟΧΙ

Περιγραφή

Ντουλαμάς, γυναικείος, μανικωτός επενδύτης από βυσσινί αδίμτο (δίμιτο) σαϊάκ (μαλλί της νεροτριβής). Αποτελεί εξάρτημα του γυναικείου ενδυματολογικού συνόλου του Φυλακτού Έβρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης. Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με διαφοροποιήσεις όμως στον τρόπο διακόσμησης. Για την κατασκευή του ντουλαμά, πρώτα γινόταν η ύφανση στον αργαλειό, ύστερα το ντουλάπιασμα και τέλος η βαφή και η διακόσμηση. Ο επενδύτης αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος – πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και από ένα δίφυλλο λοξό τμήμα σε κάθε πλάι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Μπροστά υπάρχουν δύο επίσης τριγωνικά κομμάτια, που αυτή τη φορά έχουν ύψος ίσο με αυτό του ενδύματος. Στο ύψος της μέσης υπάρχει οριζόντια εσωτερική αναδίπλωση (μεταγενέστερη επέμβαση) για να μειωθεί το ύψος του επενδύτη. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 48εκ. και φάρδους 17εκ., φοδραρισμένα στα τελευταία 17εκ. με φούξια μάλλινο ύφασμα, που αποκαλύπτεται καθώς γυρίζουν τα μανίκια προς τα πάνω. Στις μασχάλες υπάρχει τριγωνικό κομμάτι υφάσματος για να δίνει άνεση στις κινήσεις. Λίγο πιο κάτω από τη μέση, στη δεξιά πλευρά, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα, ύψους 18εκ., που οδηγεί σε εσωτερική τσέπη από μπεζ βαμβακερό ύφασμα. Η κυκλική λαιμόκοψη είναι φοδραρισμένη με λωρίδα από μπεζ βαμβακερό, δίμιτο ύφασμα. Ο γύρος των μανικιών είναι γαρνιρισμένος με πράσινο σειρήτι, κίτρινο και πορτοκαλέρυθρο γαϊτάνι, που κατά διαστήματα συστρέφεται σχηματίζοντας θηλιές. Οι κατακόρυφες ενώσεις των μανικιών και των λοξών πλαϊνών φύλλων με το ίσιο είναι διακοσμημένες με μια σειρά μπλε (κατά τόπους αποχρωματισμένο) γκαϊτάνι. Το μπροστινό άνοιγμα και ο γύρος του επενδύτη είναι γαρνιρισμένα με πορτοκαλί και πράσινο γκαϊτάνι που συμπλέκονται. Με ίδια γαϊτάνια είναι διακοσμημένη και η ακμή της πιέτας που σχηματίζεται από τα πλαϊνά λοξά φύλλα, μόνο που εδώ το γαϊτάνι που βρίσκεται κάθε φορά στην εξωτερική πλευρά συστρέφεται δημιουργώντας θηλιές. Στην πιέτα, παράλληλα με τα δύο γαϊτάνια, πορτοκαλί αγοραστή τρέσα με οξεία γωνία στην κατάληξη. Η ένωση των λοξών με το πίσω φύλλο είναι διακοσμημένη με λευκό σειρήτι που καταλήγει σε οξεία γωνία, κόκκινο γαϊτάνι και μπλε, που συστρέφεται σχηματίζοντας θηλιές. Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του στέρνου. Φούξια τρέσα στο μπροστινό άνοιγμα, λευκό σειρήτι, κόκκινο και μπλε γαϊτάνι με σπειροειδείς απολήξεις στην ένωση των λοξών με το ίσιο μπροστινό φύλλο. Τα μπροστινά λοξά φύλλα, αναδιπλώνονται και στερεώνονται εξωτερικά, στο ύψος της μέσης. Στον ποδόγυρο, το δίχρωμο γαϊτάνι ακολουθούν χρυσό σειρήτι, φούξια τρέσα και πράσινο σειρήτι. Ύστερα, με γκαϊτάνια στα χρώματα του υπόλοιπου διακόσμου σχηματοποιούνται φυτικά μοτίβα από κλαράκια (ανθάκια) και σαλιγκάρια (σπείρες και σπειρομαίανδροι). Η διακόσμηση του ποδόγυρου σταματά στα πλαϊνά λοξά φύλλα, αφήνοντας ακόσμητα τα μπροστινά ίσια και λοξά φύλλα.

Παρατηρήσεις

Μικρές φθορές στα γαϊτάνια.

ΥΛΗ

βαμβάκι	Αντικείμενο
γαϊτάνι μάλλινο	Διάκοσμος αντικειμένου
μαλλί	Διάκοσμος αντικειμένου
σαγιάκι	Αντικείμενο
σειρήτι	Διάκοσμος αντικειμένου
τρέσα	Διάκοσμος αντικειμένου

Τεχνική

επίρραπτη		Διάκοσμος αντικειμένου
υφαντό	δίμιτο	Αντικείμενο
υφαντό	νεροτριβή, ντουλάπια	Αντικείμενο

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ

Κατηγορία Θέματος Διακόσμου	Θέμα Διακόσμου
γεωμετρικός διάκοσμος	σαλιγκάρια
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος	κλαράκια

Κατασκευή

Χρόνος κατασκευής: αρχές 20ού αι.

Τοποθεσία κατασκευής

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Θράκη	Έβρου	Φυλακτό

Τοποθεσία Χρήσης

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Θράκη	Έβρου	Φυλακτό

Χρήση

Χρήστης	Ηλικία	Κοινωνική Ηλικία	Εθνοτική Ομάδα	Περίοδος Χρήσης	Χρόνος Χρήσης	Περίσταση Χρήσης	Σκοπός χρήσης	Πιθανή χρονολογία χρήσης
γυναίκα			πρόσφυγες		αρχές 20ού αι.	γιορτινό

Απόκτηση

Τρόπος Απόκτησης	Αγορά
Αξία	500 δρχ.
Χρονολογία απόκτησης	21/1/1968

Βιβλιογραφία

Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Εθνογραφικά 7: 67-95, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.

Παπαντωνίου, Ι. 1975, "Φορεσιές της Θράκης", Μακεδονική Ζωή 104: 26-32.

Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Δημοσιεύσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές δημοσιεύσεις για αυτό το αντικείμενο

Εκθέσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές εκθέσεις για αυτό το αντικείμενο

Πληροφορίες Τεκμηρίωσης

Ερευνητής	-
Χρόνος έρευνας	-
Είδος Έρευνας	-
Πληροφορητής	-
Τεκμηριωτής	Μαντζουράνη Άννα
Χρόνος Τεκμηρίωσης	27/9/2007