Διαστάσεις

Ύψος	Πλάτος	Μηκος	Βάρος
1,00	0,61	-	-

Συντήρηση: ΟΧΙ

Περιγραφή

Σαγκία, ο καλοκαιρινός σαγιάς, που φοριέται πάνω από το καβάδι, και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τον χειμωνιάτικο, το σαΐκ. Την σαγκία έφτιαχναν με το ίδιο ύφασμα που έκαναν και το καβάδι, αλλά εδώ, πριν το δώσουν στον ράφτη, το έστελναν στη Βέροια ή τα Γιαννιτσά για να το βάψουν σκούρο μπλε. Αυτό ήταν το χρώμα της καθημερινής αλλά και της γιορτινής σαγκίας, ενώ η νυφιάτικη ήταν άσπρη. Η γυαλωμένη, λινή σαγκία είναι φτιαγμένη από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη “μάνα”, πλάτους 35,5εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Το άνοιγμα της λαιμόκοψης ρελιάζεται με στενή λωρίδα υφάσματος. Στο τελείωμα των μπροστινων φύλλων έχουν προστεθεί από 18εκ. σε κάθε πλευρά, δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μπροστινές μύτες υπάρχει κουμπί αριστερά και θηλιά δεξιά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Κάτω από τα κοντά μονόφυλλα, μανίκια, ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, έχει προστεθεί μεγάλο, ρομβοειδές κομμάτι υφάσματος για άνεση στις κινήσεις. Λίγο χαμηλότερα από τη μύτη του ρόμβου, αρχίζει πλαϊνή, τριγωνική λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 21εκ., για ν’ ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (14εκ.). Το ίδιο βυσσινί, μάλλινο κορδόνι που στολίζει και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, διαγράφει την κατακόρυφη διαγώνιο του ρόμβου κάτω από τα μανίκια και συνεχίζει ως μέσα στη λόξα διχοτομώντας τη γωνία της και σημαδεύοντας τις πλαϊνές της πλευρές. Στην δεξιά πλευρά ρελιάζει το άνοιγμα της τσέπης που πλαισιώνεται στα πλάγια από μικρά φουντάκια. Στην αριστερή πλευρά, τη θέση της τσέπης έχει πάρει τρίτη, κεντρική σειρά από τα ίδια φουντάκια. Φουντάκια στο ίδιο χρώμα διακοσμούν το τελείωμα των μανικιών και το πλαϊνό άνοιγμα σε κάθε λόξα. Τα μανίκια έχουν άνοιγμα 7,5εκ., ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Επίρραπτο, κόκκινο βαμβακερό πανί, μπουχασί, στολίζει τα μανικέτια αλλά και, εσωτερικά, τις φτερούγες της σαγκίας. Πολύχρωμα γαζιά, άσπρα, μπλε και χρυσοκίτρινα σχηματίζουν στα μανικέτια ταινία με καμπύλες και μικρές θηλιές που θυμίζουν το καραγκούνικο μοτίβο της κλάρας, ενώ φουντάκια από πολύχρωμες, βαμβακερές και μάλλινες κλωστές στο εσωτερικό τελείωμα συμπληρώνουν τον διάκοσμο. Στο μπροστινό άνοιγμα, κάτω από την επίρραπτη λωρίδα που στερεώνει εσωτερικά το κέντημα, το μπουχασί σχηματίζει κατακόρυφη ταινία που στρίβει σε ορθή γωνία για να παρακολουθήσει τον ποδόγυρο ως το πλαϊνό άνοιγμα, αφού όμως νωρίτερα επεκταθεί καλύπτοντας όλη σχεδόν την γωνία που αυτό διαγράφει. Μικρά μπλε και μεγαλύτερα κίτρινα κυματιστά γαζιά τονίζουν το περίγραμμα της επίρραπτης διακόσμησης και προσδίδουν φυτικό χαρακτήρα στο γεωμετρικό σχήμα που έχουν δημιουργήσει πολλαπλά λευκά γαζιά στη γωνία του πλαϊνού ανοίγματος. Πολύχρωμο κορδόνι, που κατά διαστήματα στερεώνει φουντάκια στα ίδια χρώματα, στολίζει το εσωτερικό περίγραμμα του κόκκινου πανιού και σχηματίζει στην άκρη της μεγάλης του επιφάνειας έξι μύτες με φουντάκια στις άκρες τους. Τα γαζιά του επίρραπτου διάκοσμου είναι ορατά στην μπροστινή όψη της σαγκίας. Η διακοσμητική έμφαση έχει δοθεί στο κέντημα που στολίζει το μπροστινό άνοιγμα ως πάνω απ’ τη μέση, και τον ποδόγυρο στην πίσω όψη ως το ύψος του πλαϊνού ανοίγματος. Στον ποδόγυρο, ενισχυμένο εσωτερικά με άσπρο, βαμβακερό πανί, ανάμεσα από πολύχρωμα γαζιά, χρυσά και ασημένια κορδονέτα, ξεχωρίζουν δυο σειρές από τρέχουσες σπείρες, η επάνω με θηλίτσες που θυμίζουν το καραγκούνικο μοτίβο των “κυνηγών”. Στο κέντημα της τραχηλιάς, ταινία από βυσσινί κορδονέτα περιτρέχει κατακόρυφα το άνοιγμα γυρίζοντας προς τα μέσα και σχηματίζοντας φαρδύ έλικα πάνω από τη μέση. Στο πλάτος που αυτός ορίζει απλώνονται σειρές από χρυσά και ασημένια κορδονέτα, φωτισμένα από ζωηρόχρωμες κλωστές. Τα κορδονέτα πλαισιώνουν ταινία με τρέχουσες σπείρες που διακόπτονται από δυο ζευγάρια διπλές θηλιές. Η λαιμόκοψη και το κεντημένο τμήμα του ανοίγματος ρελιάζονται με κόκκινο γαϊτάνι ενώ, μπροστά, βυσσινί, χοντρό γαϊτάνι σχηματίζει μικρούς κυματισμούς.

ΥΛΗ

βαμβακερή κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
βαμβάκι	Διάκοσμος αντικειμένου
λινό	Αντικείμενο
κορδόνι βαμβακερό	Διάκοσμος αντικειμένου
κορδόνι χρυσό	Διάκοσμος αντικειμένου
κορδόνι μάλλινο	Διάκοσμος αντικειμένου
μάλλινη κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
φλος κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου

Τεχνική

γυάλωμα		Αντικείμενο
επίρραπτη		Διάκοσμος αντικειμένου
κέντημα μηχανής	γαζί	Διάκοσμος αντικειμένου
υφαντό βιομηχανικό		Αντικείμενο
υφαντό βιομηχανικό		Διάκοσμος αντικειμένου

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ

Κατηγορία Θέματος Διακόσμου	Θέμα Διακόσμου
γεωμετρικός διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος

Κατασκευή

Κατασκευαστής: ραφτάδες, κεντητάδες

Χρόνος κατασκευής: αρχές 20ού αι.

Τοποθεσία κατασκευής

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Τοποθεσία Χρήσης

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Χρήση

Χρήστης	Ηλικία	Κοινωνική Ηλικία	Εθνοτική Ομάδα	Περίοδος Χρήσης	Χρόνος Χρήσης	Περίσταση Χρήσης	Σκοπός χρήσης	Πιθανή χρονολογία χρήσης
γυναίκα					αρχές 20ού αι.

Απόκτηση

Τρόπος Απόκτησης	Δωρεά
Συλλέκτης	Κουτλίδη Χρ.
Πρόσθετες πληροφορίες	Κουτλίδη Χρ.
Χρονολογία απόκτησης	17/4/1970

Βιβλιογραφία

Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Δημοσιεύσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές δημοσιεύσεις για αυτό το αντικείμενο

Εκθέσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές εκθέσεις για αυτό το αντικείμενο

Πληροφορίες Τεκμηρίωσης

Ερευνητής	-
Χρόνος έρευνας	-
Είδος Έρευνας	-
Πληροφορητής	Κουτλίδη Χρ.
Τεκμηριωτής	Ροβάτσου Αγγελική
Χρόνος Τεκμηρίωσης	17/9/2007