Διαστάσεις

Ύψος	Πλάτος	Μηκος	Βάρος
1,01	0,60	-	-

Συντήρηση: ΟΧΙ

Περιγραφή

Σαγκία, ο καλοκαιρινός σαγιάς που φοριέται πάνω από το καβάδι, και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τον χειμωνιάτικο, το σαΐκ. Την σαγκία έφτιαχναν με το ίδιο ύφασμα που έκαναν και το καβάδι, αλλά εδώ, πριν το δώσουν στον ράφτη, το έστελναν στη Βέροια ή τα Γιαννιτσά για να το βάψουν σκούρο μπλε. Αυτό ήταν το χρώμα της καθημερινής αλλά και της γιορτινής σαγκίας, ενώ η νυφιάτικη ήταν άσπρη. Η γυαλωμένη, λινή σαγκία είναι φτιαγμένη από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη “μάνα”, πλάτους 37εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Το άνοιγμα της λαιμόκοψης ρελιάζεται με στενή λωρίδα υφάσματος. Στο τελείωμα των μπροστινών φύλλων έχουν προστεθεί από 18,5εκ. σε κάθε πλευρά, δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μπροστινές μύτες υπάρχει κουμπί δεξιά και θηλιά αριστερά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Κάτω από τα κοντά, μονόφυλλα μανίκια, ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, έχει προστεθεί μεγάλο, ρομβοειδές κομμάτι υφάσματος για άνεση στις κινήσεις. Δεξιά, κάτω από τη μανικοκόλληση, τον ρόμβο συμπληρώνει μικρό τριγωνικό κομμάτι πανιού. Λίγο χαμηλότερα από τη μύτη του ρόμβου, αρχίζει πλαϊνή, τριγωνική λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 21εκ., για ν’ ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (14εκ.). Το ίδιο βυσσινί, μάλλινο κορδόνι που στολίζει και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, διαγράφει την κατακόρυφη διαγώνιο του ρόμβου κάτω από τα μανίκια και συνεχίζει ως μέσα στη λόξα διχοτομώντας τη γωνία της και σημαδεύοντας τις πλαϊνές της πλευρές. Στην δεξιά πλευρά ρελιάζει το άνοιγμα της τσέπης που πλαισιώνεται στα πλάγια από μικρά φουντάκια. Στην αριστερή πλευρά, τη θέση της τσέπης έχει πάρει τρίτη, κεντρική σειρά από τα ίδια φουντάκια. Φουντάκια στο ίδιο χρώμα διακοσμούν το τελείωμα των μανικιών και το πλαϊνό άνοιγμα σε κάθε λόξα. Τα μανίκια έχουν άνοιγμα 7,5εκ., ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Επίρραπτο, κόκκινο βαμβακερό πανί, μπουχασί, στολίζει τα μανικέτια αλλά και, εσωτερικά, τις φτερούγες της σαγκίας. Ο διάκοσμος στα μανικέτια είναι απλός, από άσπρα γαζιά, ενώ μπλε γαζί πλαισιώνει την κεντρική ταινία. Στο μπροστινό άνοιγμα, κάτω από την επίρραπτη λωρίδα που στερεώνει εσωτερικά το κέντημα, κατακόρυφη ταινία από το μπουχασί στρίβει σε ορθή γωνία παρακολουθώντας τον ποδόγυρο ως το πλαϊνό άνοιγμα. Στην γωνία, το πανί επεκτείνεται καλύπτοντάς την σχεδόν ολόκληρη. Λευκά γαζιά, που εσωτερικά σχηματίζουν και θηλίτσες, περιγράφουν το μπουχασί και σχηματίζουν στην πλαϊνή γωνία γεωμετρικό σχήμα από οριζόντιες, κατακόρυφες και διαγώνιες γραμμές. Μπλε γαζί συνοδεύει τις γραμμές ζωγραφίζοντας καμπύλες και έλικες. Στην φαρδιά πλευρά του πανιού, αντικρυστά στη γωνία, το άσπρο γαζί σχεδιάζει έξι μύτες. Τα γαζιά του επίρραπτου διάκοσμου είναι ορατά στην μπροστινή όψη της σαγκίας. Η διακοσμητική έμφαση έχει δοθεί στο κέντημα που στολίζει το μπροστινό άνοιγμα ως πάνω απ’ τη μέση, και τον ποδόγυρο στην πίσω όψη ως το ύψος του πλαϊνού ανοίγματος. Στον ποδόγυρο, ενισχυμένο εσωτερικά με άσπρο, βαμβακερό πανί, βυσσινί, κίτρινα, πράσινα, άσπρα, χρυσοκίτρινα και θαλασσιά γαζιά περιβάλλουν και σχεδιάζουν κυματιστές γραμμές και τρέχουσες σπείρες μαζί με θηλιές, που θυμίζουν την “διπλή κύκλα με δύο ματάκια” και τον “κυνηγό” από τα καραγκούνικα κεντήματα. Στο κέντημα της τραχηλιάς, ταινία από βυσσινί κορδονέτα περιτρέχει κατακόρυφα το άνοιγμα στρίβοντας προς τα μέσα και σχηματίζοντας φαρδύ έλικα πάνω από τη μέση. Στο πλάτος που αυτός δημιουργεί απλώνονται πολύχρωμες ταινίες από γαζιά και μοτίβα σαν αυτά του ποδόγυρου. Η λαιμόκοψη και το κεντημένο τμήμα του ανοίγματος ρελιάζονται με καφεκόκκινο γαϊτάνι που σχηματίζει μπροστά τρεις μικρούς κυματισμούς.

ΥΛΗ

βαμβακερή κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
βαμβάκι	Διάκοσμος αντικειμένου
λινό	Αντικείμενο
κορδόνι βαμβακερό	Διάκοσμος αντικειμένου
κορδόνι μάλλινο	Διάκοσμος αντικειμένου
μάλλινη κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
φλος κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου

Τεχνική

γυάλωμα		Αντικείμενο
γυάλωμα		Διάκοσμος αντικειμένου
επίρραπτη		Διάκοσμος αντικειμένου
κέντημα μηχανής	γαζί	Διάκοσμος αντικειμένου
υφαντό βιομηχανικό		Αντικείμενο

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ

Κατηγορία Θέματος Διακόσμου	Θέμα Διακόσμου
γεωμετρικός διάκοσμος

Κατασκευή

Κατασκευαστής: ραφτάδες, κεντητάδες

Χρόνος κατασκευής: αρχές 20ού αι.

Τοποθεσία κατασκευής

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Τοποθεσία Χρήσης

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Χρήση

Χρήστης	Ηλικία	Κοινωνική Ηλικία	Εθνοτική Ομάδα	Περίοδος Χρήσης	Χρόνος Χρήσης	Περίσταση Χρήσης	Σκοπός χρήσης	Πιθανή χρονολογία χρήσης
γυναίκα					αρχές 20ού αι.

Απόκτηση

Τρόπος Απόκτησης	Δωρεά
Συλλέκτης	Κουτλίδη Χρ.
Πρόσθετες πληροφορίες	Κουτλίδη Χρ.
Χρονολογία απόκτησης	4/5/1970

Βιβλιογραφία

Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Δημοσιεύσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές δημοσιεύσεις για αυτό το αντικείμενο

Εκθέσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές εκθέσεις για αυτό το αντικείμενο

Πληροφορίες Τεκμηρίωσης

Ερευνητής	-
Χρόνος έρευνας	-
Είδος Έρευνας	-
Πληροφορητής	Κουτλίδη Χρ.
Τεκμηριωτής	Ροβάτσου Αγγελική
Χρόνος Τεκμηρίωσης	17/9/2007