Διαστάσεις

Ύψος	Πλάτος	Μηκος	Βάρος
0,96	0,66	-	-

Συντήρηση: ΟΧΙ

Περιγραφή

Σαΐκ, ο χειμωνιάτικος σαγιάς που φοριέται πάνω από το καβάδι και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τη σαγκία. Από νεροτριβιασμένο υφαντό, φοριέται άσπρος από τις νέες γυναίκες και μαύρος από τις ηλικιωμένες. Είναι φτιαγμένος από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη “μάνα”, πλάτους 31εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Στο άνοιγμα της λαιμόκοψης έχει συρραφεί στενή λωρίδα υφάσματος. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί από μια τριγωνική λόξα, που προσθέτει στο τελείωμα φάρδος 18,5εκ. και 18εκ., δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μύτες τους υπάρχει κουμπί δεξιά και θηλιά αριστερά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Τόσο στα μπροστινά φύλλα όσο και στην πίσω “μάνα” έχει συρραφεί από ένα λοξό κομμάτι υφάσματος κάτω από τη μασχάλη (όπου το πλάτος είναι 6εκ. μπροστά και 8,5εκ. πίσω), το οποίο καταλήγει σχεδόν τριγωνικά στη μέση. Κάτω από τη μέση, τα δύο κομμάτια της κάθε πλευράς ενώνονται με πλαϊνή, χαμηλή λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 17-18εκ., για να ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Οι λόξες έχουν συρραμμένο στο τελείωμά τους από ένα τριγωνικό κομμάτι υφάσματος προς την πλευρά της “μάνας”. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (13εκ.). Τα ίσια, μονόφυλλα και κοντά μανίκια είναι ραμμένα κάθετα στον κορμό και, στην εσωτερική τους πλευρά, έχουν άνοιγμα 6εκ., ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Μάλλινο, κόκκινο κορδόνι στολίζει το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, το άνοιγμα στα μανίκια και στις πλαϊνές λόξες. Φαρδιά ταινία από κόκκινο πανί (μπουχασί) επενδύει εσωτερικά τις γωνίες του μπροστινού ανοίγματος και, σε βαθύτερη απόχρωση, ντύνει τα μανικέτια. Εκεί, στερεωμένο διακοσμητικά στις τρεις πλευρές με λευκό γαζί, διχοτομείται κατά πλάτος με λευκό ψαροκόκαλο. Συμμετρικά προς τα κόκκινα, τον γύρο των μανικιών στολίζουν πολύχρωμα φουντάκια, πράσινα, βυσσινί, κίτρινα. Στο πίσω μέρος του σαΐκ, από το ένα πλαϊνό άνοιγμα ως το άλλο, αλυσίδα από βυσσινί κλωστή οριοθετεί δυο στενές ταινίες, διακοσμημένες με κίτρινες βελονιές που υπογραμμίζουν τις γωνίες. Η διακοσμητική έμφαση όμως βρίσκεται στην τραχηλιά. Η λαιμόκοψη και το μπροστινό άνοιγμα ως τη μέση, ρελιάζονται με μάλλινο, ροδί γαϊτάνι, που συνοδεύει με θηλιές το μεγαλύτερο μέρος του κεντήματος. Πίσω από το γαϊτάνι, βυσσινί μεταξωτή κλωστή με χορευτικό ζιγκ-ζαγκ δημιουργεί ταινία (μήκους 28εκ.) που στρίβει προς τα μέσα και ελίσσεται σχηματίζοντας άτεχνο κοχλία. Από την κάτω καμπύλη που αυτός ορίζει υψώνεται φαρδιά, κεντητή ταινία με συμμετρικό, καμπύλο τελείωμα κάτω από το λαιμό. Χρυσό κορδονέτο υπογραμμίζει διπλά από ένα μικρό ζιγκ-ζαγκ και πλαισιώνει, διπλά και πάλι, κεντρικό, καμπύλο ζιγκ-ζαγκ με θηλιές. Ενδιάμεσα, δύο όμοιες ταινίες γεμίζουν με συμμετρικές πινελιές, βυσσινί-κίτρινη-βυσσινί. Το εσωτερικό περίγραμμα του κεντήματος σχεδιάζουν χρυσές, δαντελωτές θηλίτσες.

Παρατηρήσεις

Λείπουν κομμάτια από το μπουχασί στα μανίκια. Σημαντική φθορά στο κέντημα της τραχηλιάς.

ΥΛΗ

βαμβακερή κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
βαμβάκι	Διάκοσμος αντικειμένου
γαϊτάνι μάλλινο	Διάκοσμος αντικειμένου
μαλλί	Αντικείμενο
μεταξοκλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου
κορδονέτο χρυσό	Διάκοσμος αντικειμένου
κορδόνι μάλλινο	Διάκοσμος αντικειμένου
μάλλινη κλωστή	Διάκοσμος αντικειμένου

Τεχνική

βαφή		Διάκοσμος αντικειμένου
επίρραπτη		Διάκοσμος αντικειμένου
κέντημα	αλυσίδα	Διάκοσμος αντικειμένου
κέντημα	ψαροκόκαλο	Διάκοσμος αντικειμένου
υφαντό	νεροτριβή	Αντικείμενο
υφαντό βιομηχανικό		Διάκοσμος αντικειμένου

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ

Κατηγορία Θέματος Διακόσμου	Θέμα Διακόσμου
γεωμετρικός διάκοσμος

Κατασκευή

Κατασκευαστής: οι ίδιες οι γυναίκες, ραφτάδες, κεντητάδες

Χρόνος κατασκευής: τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.

Τοποθεσία κατασκευής

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Τοποθεσία Χρήσης

Χώρα	Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Νομός	Ευρύτερη περιοχή
Ελλάδα	Μακεδονία	Ημαθίας	Επισκοπή

Χρήση

Χρήστης	Ηλικία	Κοινωνική Ηλικία	Εθνοτική Ομάδα	Περίοδος Χρήσης	Χρόνος Χρήσης	Περίσταση Χρήσης	Σκοπός χρήσης	Πιθανή χρονολογία χρήσης
γυναίκα					τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.

Απόκτηση

Τρόπος Απόκτησης	Αγορά
Αξία	400 δρχ.
Χρονολογία απόκτησης	23/2/1972

Βιβλιογραφία

Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Δημοσιεύσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές δημοσιεύσεις για αυτό το αντικείμενο

Εκθέσεις

Δεν υπάρχουν σχετικές εκθέσεις για αυτό το αντικείμενο

Πληροφορίες Τεκμηρίωσης

Ερευνητής	-
Χρόνος έρευνας	-
Είδος Έρευνας	-
Πληροφορητής	-
Τεκμηριωτής	Ροβάτσου Αγγελική
Χρόνος Τεκμηρίωσης	27/8/2007