head kerchief 2403
Pietes from Hydra
Pietes from Hydra
Pietes from Hydra
Pietes from Hydra
Part of the edging of the kerchief
Part of the edging of the kerchief
The embroidered corner of the kerchief
The embroidered corner of the kerchief
Blue and white bow. The damage on the purple silk threads reveals the technique of the fluffy embroidery
Blue and white bow. The damage on the purple silk threads reveals the technique of the fluffy embroidery
Side leafy scroll of the flower bouquet
Side leafy scroll of the flower bouquet
Central leafy scroll of the flower bouquet
Central leafy scroll of the flower bouquet
Object Identity
Object ID Number
2403
Object name
head kerchief
Other / Local name
pietes or tsemperi
Style
island
Production date range
19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Πιέτες ή τσεμπέρι, μεγάλο τριγωνικό κεφαλομάντιλο από την Ύδρα. Έχει ζεστό υποκίτρινο χρώμα που δημιουργείται από το ντύσιμο λευκής, πυκνής οργαντίνας με κίτρινο βαμβακερό σατέν, το ντύμα. Και τα δύο υφάσματα αποτελούνται από δύο κομμάτια. Στην οργαντίνα η ένωση έχει γίνει στην ούγια. Έχει σχήμα ορθογώνιο ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου οι ίσες πλευρές (μήκους 1,12μ. η καθεμία) διακοσμούνται με εναλλασσόμενα ανθικά μοτίβα. Το τελείωμά τους δεν είναι ντυμένο και απολήγει σε ζιγκ-ζαγκ από φεστόνι που ανεβοκατεβαίνει άτακτα διαγράφοντας τρίγωνα σε κανονική εναλλαγή χρωμάτων: ανοιχτοπράσινο, κανελί, καφέ. Το έξεργο κέντημα του μαντιλιού με πολύχρωμες μεταξοκλωστές, έχει γίνει στο τελάρο με πλακέ βελονιά γύρω από χοντρές κλωστές. Οι λεπτομέρειες αποδίδονται με αλυσίδα, ρίζα και πεταχτή βελονιά. Στην μπορντούρα παρατάσσεται το ίδιο σχηματοποιημένο
φυτικό μοτίβο με όρθιο, γερτό κλαδί απ' το οποίο φυτρώνουν άνθος, φύλλα και κληματίδες, σε ελεύθερη απόδοση τόσο ως προς την ακρίβεια του σχεδίου όσο και τις χρωματικές του παραλλαγές. Η μπορντούρα αναπνέει ευχάριστα καθώς τα μοτίβα είναι τοποθετημένα σε απόσταση το ένα από το άλλο, αλλά και από την από πάνω τους αραιή σειρά με τα διπλά φυλλαράκια που διακοσμούν και τον κάμπο του μαντιλιού. Στη γωνία του μαντιλιού όμως ο διάκοσμος οργιάζει. Ένα μικρό αστεράκι στη συμβολή των μοτίβων της μπορντούρας προειδοποιεί ότι η παρατακτική διάταξη θα ανατραπεί. Ένας χαριτωμένος γαλανόλευκος φιόγκος δένει μια ασυγκράτητη ανθοδέσμη που απλώνεται και στολίζει σχεδόν το μισό μαντίλι. Το ψηλό, κατακόρυφο κλαδί πλαισιώνεται από δύο πλαϊνά, μεγαλύτερα σε μήκος. Από τα κλαδιά βλαστάνουν μίσχοι, φύλλα και ποικιλόσχημα λουλούδια σε χρωματική πανδαισία. Τις αντιθέσεις δημιουργούν τρείς τόνοι του καφέ, δύο τόνοι του λαδοπράσινου, το βυσσινί, το θαλασσί, το μωβ, το μαύρο, το γκρι ανοιχτό κι ένα πράσινο του Νείλου που σταδιακά αποχρωματίζεται. Πάνω από τον "γωνιακό" διάκοσμο, παρατάσσονται σε σειρές τα χρωματιστά διπλά φυλλαράκια. Δεξιά κι αριστερά από το μέσον της μεγάλης πλευράς και κοντά σ' αυτό, είναι ραμμένα δυο κίτρινα κορδελάκια από το ύφασμα της επένδυσης, τα καπίστρια. Οι πιέτες ή το τσεμπέρι αποτελούν χαρακτηριστικό τμήμα του κεφαλοκαλύμματος και οι γυναίκες Ύδρας και Σπετσών και της Ερμιονίδας ονόμαζονταν "τσεμπερούδες". Αφού τα μαλλιά γίνουν πλεξούδες και τοποθετηθεί το φακιόλι -τα μπουλέτσια από ξένα μαλλιά που δίνουν ύψος συνηθίζονταν μόνον από τις αρχόντισσες- μπαίνουν σε πιέτες κολλητά στη ρίζα των μαλλιών και δένονται κάτω από τις κοτσίδες τα καπίστρια ή ζωνίτσες, δυο κορδονάκια ραμμένα στο σημείο που το μαντίλι ακουμπά στους κροτάφους. Στη συνέχεια, οι γωνίες του μαντιλιού (τσέπια) σταυρώνονται χαλαρά κάτω από το σαγόνι, αφού το μαντίλι πτυχωθεί πρώτα (πιέτες) και στους κροτάφους. Τα τσέπια γυρίζουν πίσω και στερεώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και προς τα πίσω. Οι πιέτες στολίζονταν με έξι καρφίτσες. Οι γιορτινές και νυφικές πιέτες είναι ολοκέντητες με χρυσά, πολύχρωμα ή μονόχρωμα κεντήματα.
Decoration & Patterns
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, stems, leaves
Height
0.790
Length
1.710
Production
Production date range
19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Argosaronic Gulf (Hydra)
Material
organdie
silk-and-cotton fabric
silk thread
Techniques
embroidery, festoni (scallop)
embroidery, flat stitch
embroidery, light stitch
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Argosaronic Gulf (Hydra) 
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
8/8/1958
Documentation
Research bibliographic references
Korre-Zografou, Κ. 1991, Νεοελληνικός κεφαλόδεσμος, Athens.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives