kerchief for the torso 1255

Object Identity

Object ID Number

1255

Object name

kerchief for the torso

Other / Local name

siali

Production date range

beginning of 20th century

Part of outfit

No

Physical Description

Description

Σιάλι κοιλανιώτικο ή τσοιλανιώτικο, γυναικείο μαντίλι κορμού από δίμιτο μεταξωτό ύφασμα με κροσσωτές απολήξεις. Είναι φτιαγμένο στο χωριό Κοιλάνι με την τεχνική δέσιμο-βάψιμο (tie-dye). Στην αρχή σημάδευαν με σάλιο το βασικό μοτίβο, ένα σταυρό που χώριζε την επιφάνεια σε τέσσερα μεγάλα τετράγωνα και τρύπωναν το σχέδιο με συνεχή κόκκινη κλωστή. Ύστερα έδεναν τους κόμπους που θα έμεναν άβαφοι και βύθιζαν το ύφασμα σε υδατικό διάλυμα στύψης (στυπτηρίας). Άρχιζαν το πρώτο βάψιμο με κίτρινο - χρυσαφί χρώμα, βράζοντας το μαντίλι με κομμάτια χρυσόξυλου, είδος ντόπιου άγριου φυτού. Το στέγνωναν, έδεναν τους κόμπους που ήθελαν να μείνουν κίτρινοι και έλυναν όσους ήθελαν να γίνουν κόκκινοι στο βάψιμο που θα ακολουθούσε με κριμίζι. Το τρίτο βάψιμο με μπλε βαφή γινόταν σε βαφεία της

Λευκωσίας ή στο Πέρα Πεδί. Γι' αυτό, έδεναν μεγαλύτερους κόμπους και έλυναν όσους ήθελαν να πάρουν πράσινο χρώμα, από την ένωση κίτρινου με μπλε. Η βάση γινόταν σκούρα οινέρυθρη (κρασετί) από την ένωση κίτρινου, κόκκινου και μπλε. Τα κοιλανιώτικα σιάλια ονομάζονταν και εφταλοΐτικα από τα εφτά είδη χρωματισμών. Τα γραμμικά τους σχέδια σχηματίζουν ένα πολύπλοκο μωσαϊκό: ρόμβοι, σταυροί, ευθείες και τεθλασμένες γραμμές, ρόδακες, όλα σχηματισμένα με κουκίδες σαν αποτέλεσμα της τεχνικής με κόμπους. Καθένα από τα τέσσερα επιμέρους τετράγωνα έχει διαφορετικό κεντρικό μοτίβο. Τα ιδιότυπα αυτά μαντίλια χρησιμοποιούνταν ως μαντίλια μέσης (μαντήλι της κόξας) και ως μαντίλια κεφαλής στις πόλεις από τις Κύπριες αλλά εξάγωνταν κιόλας και κυρίως στα Δωδεκάνησα.