apron 14421

Object Identity

Object ID Number

14421

Object name

apron

Other / Local name

panaoula

Style

peasant

Production date range

end of 19th century - beginning of 20th century

Part of outfit

No

Physical Description

Description

Παναούλα, σαρακατσάνικη τραπεζιόσχημη ποδιά, που φοριέται χαμηλά και δεν εξυπηρετεί κανένα πρακτικό σκοπό. Είναι φτιαγμένη από σαγιάκι, (σκουτί), σε ζεστό κόκκινο χρώμα, ένδειξη της νυφικής χρήσης της. Παρ' όλο που το σκουτί φαίνεται μόνο στην επάνω και τις πλαϊνές πλευρές του κεντήματος, η εντύπωση αναπαράγεται από κλωστές που, σε ίδιο χρώμα, συναγωνίζονται τις μαύρες, στο φως του άσπρου και του πορτοκαλί. Η εσωτερική τραπεζιόσχημη επιφάνεια οριοθετείται από φαρδύ, έντονα χρυσό γαλόνι με φυτικό διάκοσμο. Από τις γωνίες της επάνω πλευράς του κατεβαίνοντας, δυο παράλληλες μαύρες ταινίες ορίζουν τον κεντρικό χώρο του κεντήματος. Φτιαγμένες από κορδόνια συρραμμένα μεταξύ τους, οι ταινίες διχοτομούνται από κατακόρυφη πλεξούδα, πλαισιωμένη από μαύρο γαϊτάνι, στην οποία συμμετέχουν χοντρά ασημένια και χρυσά γαϊτάνια και λεπτό μαύρο κορδόνι.

Με την ίδια τεχνική έχει γίνει το πλαίσιο του χρυσού τραπέζιου, στρογγυλεμένο στις γωνίες του, που δίνει και το σχήμα της ποδιάς. Το λεπτό κέντημα, με την ελαφράδα που του χαρίζει η αλυσιδίτσα, διαγράφει κάτω από το αψιδωτό του επιστέγασμα δύο κατακόρυφους ρόμβους και το ήμισυ ενός τρίτου, συνδεδεμένους κατακόρυφα. Σε κάθε πλευρά του σχήματος έχουν χωρέσει κατά το ήμισυ από δύο ρόμβοι. Οι ρόμβοι συνδέονται μεταξύ τους μέσω μικρών κύκλων που αντικαθιστούν τις γωνίες τους, διαλύοντας έτσι την σκληρότητα του γεωμετρικού σχήματος. Στο κέντρο των ρόμβων, μεγαλύτερος κύκλος ενώνεται σταυροειδώς με τους μικρότερους, ενώ διπλό οδοντωτό σχήμα που γεμίζει τις τέσσερις του ρόμβου πλευρές του προσφέρει λευκό και τεράγωνο αστερόσχημο περίβλημα. Πρόκειται για σταυρούς, για ήλιους και φεγγάρια ή για συνδυασμό των δύο; Κορδόνι πλέκει μικρές θηλιές στην κάτω και τις πλαϊνές πλευρές της ποδιάς ως πάνω από τα μισά τους, ενώ γαϊτάνι ρελιάζει την υπόλοιπη περιφέρειά της. Από τις ερυθρόλευκες μάλλινες κορδέλες που είχαν στερεωθεί στα επάνω άκρα της ποδιάς σώζεται μόνο το μικρό τμήμα της μιας.