chemise 4011
Chemise from Feneos, front
Chemise from Feneos, front
Chemise from Feneos, front
Chemise from Feneos, front
Chemise from Feneos, back
Chemise from Feneos, back
Embroidery of the plastron and the neckline
Embroidery of the plastron and the neckline
Lagioli (gore) of the sleeve
Lagioli (gore) of the sleeve
Front of the sleeve
Front of the sleeve
Right sleeve: monogram (?)
Right sleeve: monogram (?)
Detail of the front decoration
Detail of the front decoration
Back decoration
Back decoration
Object Identity
Object ID Number
4011
Object name
chemise
Other / Local name
kamis
Style
costume with sigouni (sleeveless woollen coat)
Production date range
19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Πουκάμισο από τον Φενεό της ορεινής Κορινθίας. Περιοχή που τα πουκάμισά της, ξεχωριστά λόγω της κοπής και των διακοσμητικών τους θεμάτων, δεν εμφανίζονται έξω από την Πελοπόννησο. Είναι από βαμβακερό του αργαλειού, από βαμβάκι που οι γυναίκες επεξεργάζονταν πριν το υφάνουν, όπως επεξεργάζονταν και το υφαντό πανί για να το λευκάνουν. Το πουκάμισο έχει ένα κεντρικό τμήμα ενιαίο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 55εκ., κι από ένα λοξάρι στην κάθε της μπροστινή πλευρά (πλάτους 40εκ. και 38εκ.) που φθάνει 2,5-5εκ. κάτω από τη μασχάλη με την οποία και συνδέεται με μικρό κομμάτι πανιού. Ανάμεσα στα λοξάρια και την πίσω πλευρά της "μάνας" παρεμβάλλονται μικρά λοξάρια (πλάτους 12εκ.) που φθάνουν στα 48εκ. και 50εκ. πάνω από τον ποδόγυρο. Τα μανίκια ενώνονται κατακόρυφα
με τη "μάνα" και η ραφή τους είναι μπροστά, 7-8εκ. κάτω από τον ώμο. Στην απόληξη της ραφής, 19εκ. με 20εκ. κάτω από την μανικοκόλληση,τα μανίκια έχουν από ένα λαγκιόλι που προσθέτει 10εκ. στον γύρο του μανικιού. Η στρογγυλή, ενισχυμένη λαιμόκοψη που μοιάζει με μικρό όρθιο γιακαδάκι, καταλήγει σε κατακόρυφο άνοιγμα 24εκ., στολισμένο με επίρραπτη, κεντητή τραχηλιά. Το κέντημα στην τραχηλιά και στη λαιμόκοψη διαφέρει ως προς το ύφος από εκείνο στο υπόλοιπο πουκάμισο, καθώς στηρίζεται σε γεωμετρικά μοτίβα. Δυο ψαθωτές κανελί ταινίες περιβάλλουν το άνοιγμα και πάνω τους γαλάζιες και ανοιχτοπράσινες κλωστές ζωγραφίζουν μεγάλους κατακόρυφους ρόμβους. Στις πλαϊνές τους πλευρές, οι ταινίες έχουν δαντελωτό τελείωμα με σχηματοποιημένα ανθικά μοτίβα. Καστανόχρωμο μετάξι ρελιάζει τη λαιμόκοψη και το άνοιγμα, στις παρυφές του οποίου και σε συνδυασμό με λευκές ή γαλάζιες κλωστές, σχηματίζει στενή ταινία από οριζόντια ζιγκ-ζαγκ. Ανάλογα, τη λαιμόκοψη στολίζει ταινία με επάλληλες γωνίες σε χρωματικές εναλλαγές του καστανού, ροζ, γαλάζιου, σάπιου μήλου και λευκού. Κάτω από την ταινία, διακοσμητικές βελονιές σβήνουν στο πίσω μέρος του λαιμού. Τα υπόλοιπα κεντήματα έχουν μαύρα ή πολύ σκούρα καφέ περιγράμματα που γεμίζουν με πολύχρωμες μεταξοκλωστές και σχεδιάζουν σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα, άλλου τύπου στα μανίκια και άλλου τύπου στον κορμό. Παντού όμως οι ενώσεις τονίζονται πάνω από τον ποδόγυρο με κανέλί διακοσμητικές βελονιές. Στην πίσω πλευρά, οι ενώσεις της "μάνας" με τα μικρά λοξάρια στολίζονται επιπλέον με πολύχρωμα μοτίβα (ύψους 28εκ.) σε μικρογραφία του εντυπωσιακού, μεγάλου μοτίβου που σε κατακόρυφη διάταξη περιβάλλει τις ραφές της μπροστινής "μάνας" σε ύψος 50-53εκ. από τον ποδόγυρο. Έξι χαλαροί κύκλοι -επτά στην αριστερή ραφή της "μάνας"- ο ένας πάνω από τον άλλο, σχεδιάζουν τα καστανόχρωμα περιγράμματα μέσα και έξω, από τα οποία φυτρώνουν φύλλα και ανθικά μοτίβα. Σε κάθε στύλο ένας από τους κύκλους είναι γαλάζιος, εκτός από τη μπροστινή δεξιά ραφή της "μάνας" όπου είναι ανοιχτοπράσινος. Παιχνιδιάρικη παιδικότητα χαρακτηρίζει σχήματα και συμμετρίες, υπογραμμισμένη από την ανάλαφρη πολυχρωμία που φτιάχνουν το γαλάζιο, το ανοιχτοπράσινο, το κίτρινο κι ένα αχνό χρυσαφί. Ανάλογη ελευθερία στην απόδοση των σχημάτων χαρακτηρίζει και το κέντημα των μανικιών, πιο άτονο χρωματικά καθώς περιορίζεται στο κανελί, το υπόλευκο και σε δύο χλωμές χρυσαφί αποχρώσεις. Το κέντημα φθάνει στα 22εκ. μόνο στη μπροστινή όψη του μανικιού, ενώ πίσω περιορίζεται στην μπορντούρα από τα συνεχόμενα ανθικά μοτίβα. Χαρακτηριστικό του είναι οι μικροί μαίανδροι και τα άγκιστρα, φτιαγμένα με την σκούρα καφέ κλωστή, που ξεφυτρώνουν από αναπάντεχα σημεία. Την μπροστινή ένωση με το λαγκιόλι περιβάλλουν συμμετρικά ζευγάρια λουλουδιών -ίσως τα μόνα σε φυσιοκρατικό ύφος. Πλάι τους, το ύψος του κεντήματος εξασφαλίζουν δυο κατακόρυφες ανθικές συνθέσεις και τρία απλούστερα λουλούδια σε κατακόρυφη σειρά. Στο δεξιό μανίκι, στα όρια μπροστινής και πίσω όψης έχει κεντηθεί με σταυροβελονιά και σκούρα καφέ κλωστή σχέδιο (μονόγραμμα;) που θυμίζει το γράμμα "Χ".
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, leaves
Height
1.290
Width
1.070
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Peloponnese | Corinth
Feneos 
Material
cotton
silk thread
Techniques
counted threadwork, double-darning stitch
counted threadwork, simple
counted threadwork, stitch
handwoven fabric
Use
User
woman
Date range
19th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Peloponnese | Corinth
Feneos
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
23/6/1964
Documentation
Research bibliographic references
Papantoniou, Ι. 1976, "Οι χωρικές φορεσιές της Αργολιδοκορινθίας", Proceedings of the 1st International Conference of Peloponnesean Studies, Athens. 
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Welters, L., "Women’s Traditional Dress in the Provinces of Argolida and Corinthia", Ethnografika vol.7: 17-30, Νauplion, Peloponnesian Folklore Foundation

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives