head kerchief 645/4

Object Identity

Object ID Number

645/4

Object name

head kerchief

Other / Local name

bolia or mesali

Style

costume with sigouni (sleeveless woollen coat)

Production date range

20th century

Part of outfit

No

Physical Description

Description

Μπόλια (ή μεσάλι), πιθανόν ο αρχαιότερος τύπος κεφαλόδεσμου στον ελληνικό χώρο. Οι κεντητές άκρες της μπόλιας (ύψους 22εκ.), από αραιοϋφασμένο υπόλευκο βαμβακερό, έχουν προστεθεί σε ριγωτό βαμβακερό πανί, ίσως και με συνθετικές ίνες. Κάθε άκρη χωρίζεται σε δυο σχεδόν τετράγωνα τμήματα, στα οποία το ίδιο σχέδιο έχει κεντηθεί με ελαφρά ασυμμετρία. Το οδοντωτό πλαίσιο του κεντήματος είναι πολύχρωμο και διπλασιάζεται για να διαχωρίσει τα δυο του μέρη. Το βιολετί υπερτερεί στην απόδοση του σχεδίου, ενώ το θαλασσί κατέχει κεντρική θέση. Λεπτομέρειες αποδίδονται με πράσινο, χρυσαφί, υπόλευκο αλλά και με χρυσοκλωστή. Μίσχοι, ελικοειδείς αποφύσεις και περιγράμματα ζωγραφίζονται με καστανόμαυρο χρώμα. Μόνο το θαλασσί μένει χωρίς περίγραμμα. Τέσσερα ορθογώνια βιολετί λουλούδια καταλαμβάνουν τις γωνίες του κεντήματος, έχοντας κι ένα πέμπτο στο κέντρο

τους. Η σχηματοποίηση επιτείνεται με τις κάθετες και οριζόντιες σκούρες γραμμές που τα χωρίζουν σε εννιά ορθογώνια τμήματα. Το κεντρικό ορθογώνιο γεμίζει με υπόλευκες κλωστές, χωρίζεται κι αυτό σε εννέα κουτάκια, απ τα οποία το μεσαίο γεμίζει με χρυσόνημα. Απ' τις πλευρές των βιολετί λουλουδιών φυτρώνουν πράσινα φυλλαράκια και τετραγωνισμένοι έλικες. Ο χώρος ανάμεσα στα δυο χαμηλά λουλούδια γεμίζει με μπουμπούκια χρυσοκίτρινα, βιολετί και θαλασσιά ή βιολετί και χρυσά. Τα κενά ανάμεσα στα υπόλοιπα λουλούδια γεμίζουν μεγάλα οδοντωτά και καμπύλα πλαίσια που προστατεύουν πολύχρωμα μπουμπούκια. Ανάμεσά τους έχει χωρέσει από ένα ακόμη μπουμπούκι. Οι άκρες έχουν κροσωτή απόληξη (3,5εκ.) από δυο στριμμένες κλωστές του στημονιού. Ανάμεσα στα στρίμματα έχουν στερεωθεί κλωστές στα χρώματα του κεντήματος και μια-δυο χρυσοκλωστές. Αφού τα μαλλιά της γυναίκας χτενιστούν ντουρά, οι κοτσίδες στολιστούν με τα κρεμαστάρια και δεθούν σφιχτά τα δυο καφετιά τσεμπέρια (μπαρέζι ή κουγιούτο), πάνω τους τυλίγεται η μπόλια σαν κουλούρα, δίνοντας την εντύπωση σαρικιού, ενώ η μια κεντητή της άκρη απλώνει στην πλάτη και η άλλη στολίζει το δεξί μάγουλο. Μαθαίνουμε ότι "τις μπόλιες τους χάριζαν οι γυναίκες στους χτίστες για να τις δένουν στο σταυρό που βάζουν στην κορυφή του σπιτιού σαν τελειώνει. Σαν έφευγαν τις έπαιρναν μαζί τους τυλιγμένες σαν σαρίκι γύρω στο κεφάλι τους."