sleeveless jacket 1359/3,ε
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon and "shoulder strap" of the vest
Front moon and "shoulder strap" of the vest
Back: moons and bottom decoration
Back: moons and bottom decoration
Back: upper decoration of the yileki
Back: upper decoration of the yileki
Object Identity
Object ID Number
1359/3,ε
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές ουτράδες που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με κόκκινη τσόχα και φοδραρισμένο με μαύρο βαμβακερό πανί. Στα ελάχιστα ακέντητα σημεία ή όπου το κέντημα έχει φθαρεί, διακρίνεται πως είναι επίρραπτο σε μαύρο, βαμβακερό ύφασμα. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά, κάτω από το άνοιγμα των χεριών, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Δύο ακόμη θηλυκές κόπιτσες έχουν στερεωθεί κατακόρυφα, κάτω από κάθε ώμο. Κοσανίτσες, ορίζουν τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από την κόκκινη τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα βυσσινί ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που γεμίζει με ομόκεντρους πολύχρωμους κύκλους. Από τις δύο σπείρες που το περιβάλλουν, ξεκινάει το μοτίβο της κλάρας. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Τα φεγγάρια της πλάτης είναι μικρότερα αλλά πολύ πιο σημαντικά: ο κεντρικός πορτοκαλί τους κύκλος κλείνει χρυσό σταυρό με πολύτιμες πέτρες αφού οι κεραίες που περιγράφονται με χρυσόνημα είναι από πολύχρωμα μετάξια. Το κέντρο του σταυρού τονίζεται με στρογγυλό κόμπο. Από τις δυο σπείρες που πλαισιώνουν το φεγγάρι εξελίσσεται το μοτίβο του κλειδιού που παρακολουθεί το άνοιγμα των χεριών. Τη στενή λωρίδα που τα ενώνει στολίζει κλάρα και στις οριζόντιες στενές λωρίδες κάτω από τη λαιμόκοψη και στο τελείωμα ξεδιπλώνεται το ταινιόσχημο μοτίβο της σαρακατσάνας. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης πάνω σε μάυρο φόντο, προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, μαύρη τρέσα του μέτρου με κόκκινα ανθάκια και τα πράσινα φύλλα τους και με οδοντωτή απόληξη που καταλήγει σε πολύχρωμα κρόσια, σχηματίζει μικρότερο περίγραμμα ορθογώνιας επιφάνειας που καλύπτεται από λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
key, moon, sarakatsana, small points, leafy scroll
Height
0.305
Width
0.370
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
gold thread
hessian
hooks and eyes
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives