sleeveless jacket 1819/6
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Yileki, front leftmoon and the point of the yileki
Yileki, front leftmoon and the point of the yileki
Yileki, moons of the back and bottom decoration 
Yileki, moons of the back and bottom decoration 
Yileki, upper decoration of the back
Yileki, upper decoration of the back
Object Identity
Object ID Number
1819/6
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με μαύρη τσόχα και φοδραρισμένο με μπεζ βαμβακερό σατέν. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά ως λίγο χαμηλότερα από τους ώμους, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, γλωσσωτές μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο κόπιτσες. Δύο θηλυκές κόπιτσες είναι ραμμένες κατακόρυφα λίγο χαμηλότερα από κάθε ώμο. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη μαύρη τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα βυσσινί ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί, ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κοσανίτσες, ασπρες με ρόζ ή πορτοκαλί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που γεμίζει με πολύχρωμους, ομόκεντρους κύκλους. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Από δύο μεγάλες σπείρες που πλαισιώνουν το φεγγάρι ξεκινάει πολύχρωμη σαρακατσάνα. Τα τριγωνικά σχήματα που δημιουργούνται ανάμεσα στο φεγγάρι και το περίγραμμα του κεντήματος καλύπτονται με ουτράδες με τεχνική που θυμίζει φουσκωτή βελονιά. Η τεχνική αυτή φαίνεται πολύ καλύτερα στην πίσω όψη, όπου το κέντημα δεν έχει φθορές. Τα φεγγάρια στην πλάτη είναι πολύ μικρότερα αλλά περιέχουν πολύχρωμο σταυρό με δακρυόσχημες κεραίες. Το κάθε φεγγάρι πλαισιώνουν κι εδώ δυο σπείρες που εξελίσσονται σε σαρακατσάνα. Το μοτίβο γεμίζει και την οριζόντια ταινία κάτω από τη λαιμόκοψη. Η μικρή λωρίδα που ενώνει τα φεγγάρια και η λωρίδα της βάσης στολίζονται με το ταινιόσχημο μοτίβο της κλάρας. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο, προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, τρέσα του μέτρου με απαλά κανελί και γκριζοπράσινα χρώματα και μικρά κρόσια στο τελείωμά της, οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο που καλύπτεται από λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
key, moon, sarakatsana, leafy scroll, small points
Height
0.330
Width
0.450
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
satin cotton
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives