sleeveless jacket 2937/11
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon and sarakatsana at the point of the yileki
Front moon and sarakatsana at the point of the yileki
Back: moon and bands of the bottom decoration
Back: moon and bands of the bottom decoration
Back: upper decoration
Back: upper decoration
Object Identity
Object ID Number
2937/11
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και ντυμένο με σατέν, μπεζ φόδρα. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά κάτω από το άνοιγμα της μασχάλης, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Πορτοκαλί ουτράδες ορίζουν τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: ένα της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα βυσσινί ρούχου και πάλι, που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί, που στα μπροστινά φύλλα το συναγωνίζονται. Στα λίγα ακέντητα ή φθαρμένα σημεία τους διακρίνεται το μαύρο βαμβακερό πανί του επίρραπτου κεντήματος. Κεντρική θέση κατέχει το φεγγάρι που γεμίζει με σειρές από πολύχρωμους, ομόκεντρους κύκλους. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Ανάμεσα στο φεγγάρι και στο μοτίβο της σαρακατσάνας που το πλαισιώνει, τα διάχωρα γεμίζουν με μπλε κέντημα που θυμίζει φουσκωτή βελονιά, όπως συμβαίνει και σε σημεία της πλάτης. Τα φεγγάρια στην πλάτη είναι μικρότερα αλλά πιο διακοσμητικά καθώς μέσα από την ταινιωτή περιφέρεια του κύκλου σχηματίζεται σταυρός με συμμετρικά χρωματιστές δακρυόσχημες κεραίες, ενώ τον κύκλο γεμίζουν πορτοκαλί ουτράδες. Από τις δυο σπείρες που πλαισιώνουν το φεγγάρι ξεκινάει το ταινιόσχημο μοτίβο της κλάρας, που απαντά και στην στενή οριζόντια μπορντούρα του τελειώματος. Μόνο στην οριζόντια ταινία που συνδέει τους κύκλους, έχουμε το μοτίβο της σαρακατσάνας. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο, προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λεπτή, ανοιχτοπράσινη δαντέλα του μέτρου, οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο που καλύπτεται από λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα. συνοδεύεται από ευθύγραμμα γαζιά και ζιγκ-ζαγκ (κύκλα).
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, sarakatsana, small points, leafy scroll
Height
0.330
Width
0.380
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
satin synthetic 
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
5/1/1962
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives