sleeveless jacket 3610/12
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon
Front moon
Back: moons and horizontal edgings
Back: moons and horizontal edgings
Back: upper part of he decoration
Back: upper part of he decoration
Object Identity
Object ID Number
3610/12
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με μαύρη τσόχα και φοδραρισμένο με μαύρο βαμβακερό πανί. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά στα πλαϊνά, κεντημένο κάτω από τις ραφές, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, γλωσσωτές μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη μαύρη τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα πράσινου ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, στο οποίο, μετά από σειρές ομόκεντρων κύκλων, σχηματίζεται σταυροειδές σχήμα από τεταρτιμόρια. Το κέντρο του φεγγαριού τονίζεται με ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Το φεγγάρι πλαισιώνεται από δυο μεγάλες σπείρες που εισάγουν στο μοτίβο της κλάρας. Ανάλογα είναι και τα φεγγάρια της πλάτης, μόνο που εδώ οι δύο σπείρες αξιοποιούνται για το κλειδί, προτού εισαχθεί και πάλι το μοτίβο της κλάρας που είναι το αγαπημένο αυτού του ράφτη. Ταινιόσχημα κλειδιά βλέπουμε μόνο στην στενή οριζόντια λωρίδα ανάμεσα στα δυο φεγγάρια. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, πράσινη δαντελωτή τρέσα, οριοθετεί μικρότερο περίγραμμα ορθογώνιο που καλύπτεται από λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στα ελάχιστα σημεία που δεν καλύπτονται από το κέντημα, διακρίνεται ότι αυτό είναι επίρραπτο σε μαύρο, βαμβακερό πανί. Επίσης, οι φθορές στην τσόχα αποκαλύπτουν το καναβάτσο αλλά και εσωτερική ενίσχυση με χαρτόνι.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, keys, leafy scroll, small points
Height
0.360
Width
0.320
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cardboard
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
18/11/1963
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives