sleeveless jacket
3614/14
Back: moons with crosses and small cross in between
Object Identity
Object ID Number
3614/14
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και φοδραρισμένο με μπεζ βαμβακερό πανί. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, γλωσσωτές μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα πράσινου ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που περιέχει στο κέντρο του μικρό σταυρουδάκι από ασπροκόκκινη κοσανίτσα με δακρυόσχημες κεραίες. Το γεγονός ότι το φεγγάρι (ή στρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Πάνω και κάτω από το φεγγάρι, έχουν κεντηθεί κλειδιά, ενώ προς τους ώμους και στα πλαϊνά ο χώρος γεμίζει με θηλίτσες. Κάτω από τη λαιμόκοψη της πλάτης, τρέχει οριζόντια σαρακατσάνα, όπως και στην κάτω οριζόντια πλευρά του κεντρικού ορθογώνιου σχήματος. Σε όλα τα άλλα σημεία κυριαρχούν τα κλειδιά. Δύο μικρότερα φεγγάρια εδώ σχηματίζουν με τη χρωματική τους εναλλαγή σταυρό, που υπογραμμίζεται και με σταυρουδάκι από ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Ένα τρίτο τέτοιο σταυρουδάκι βρίσκεται στον κεντρικό κατακόρυφο άξονα της πλάτης, ραμμένο πάνω σε κλειδιά. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, το ορθογώνιο γεμίζει με λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, keys, small points, sarakatsana
Height
0.320
Width
0.440
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
Techniques
applique embroidery,
terzidiko (gold tailored)
dye,
bluing
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
12/11/1963
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives