sleeveless jacket 3626/15
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Moon and key at the point
Moon and key at the point
Moons and horizontal edging of the back
Moons and horizontal edging of the back
Back: decoration of the upper part
Back: decoration of the upper part
Object Identity
Object ID Number
3626/15
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με μαύρη τσόχα και ντυμένο με σατέν χρυσαφί φόδρα. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη και από δύο μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Πορτοκαλί ζέχι ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, στενή λωρίδα μαύρου ρούχου παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στις ελάχιστες επιφάνειες όπου το κέντημα είναι λίγο αραιότερο διακρίνεται πως αυτό είναι επίρραπτο σε μαύρο, βαμβακερό πανί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που γεμίζει με χρωματιστούς, ομόκεντρους κύκλους, χρησιμοποιώντας διαφορετική κοσανίτσα σε κάθε πλευρά. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Στην πλευρά του φεγγαριού που βλέπει την πλαϊνή ραφή έχουν κεντηθεί τρία τρίγωνα, σχηματίζοντας σταυρό που του λείπει η μία κεραία. Οι τριγωνικές κεραίες υπογραμμίζονται από μικρότερα τρίγωνα στο εσωτερικό τους, φτιαγμένα με κοσανίτσα. Το φεγγάρι πλαισιώνουν δυο σπείρες που ξεδιπλώνονται σχηματίζοντας το μοτίβο της κλάρας. Οι οριζόντιες ταινίες της πλάτης διακοσμούνται κι αυτές με την κλάρα, ενώ η ταινία που παρακολουθεί το άνοιγμα του χεριού γεμίζει με κλειδιά. Λίγο ψηλότερα από το μέσον της, το μοτίβο διαχωρίζεται με χρυσόνημα, ενώ σε κάποια κλειδιά λάμπουν ακόμη οι πούλιες τους. Τα φεγγάρια της πλάτης είναι μικρότερα αλλά πολύ πιο προσεγμένα από τα μπροστινά. Περιέχουν οκταπέταλο ρόδακα - ή διπλό σταυρό -στολισμένο με πούλιες και με περιγράμματα από χρυσόνημα. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, στενή, δαντελωτή άσπρη τρέσα, συνδυασμένη με μπλε κορδέλα ζιγκ-ζαγκ, οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο που καλύπτεται από λουλακιασμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, key, small points, leafy scroll
Height
0.310
Width
0.410
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
gold thread
hessian
hooks and eyes
satin synthetic 
spangles
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
gold embroidery
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
12/11/1963
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives