sleeveless jacket 6174
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon and point of the vest
Front moon and point of the vest
Back: moons, cross and bottom decoration
Back: moons, cross and bottom decoration
Back: crosses and upper decoration
Back: crosses and upper decoration
Object Identity
Object ID Number
6174
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
20th century 
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και φοδραρισμένο με βαμβακερό πανί στο χρώμα της λινάτσας. Είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές μύτες που ενώνονται με το φύλλο της πλάτης κάτω από τις μασχάλες με πρόχειρες βελονιές. Χαμηλά στις μύτες των μπροστινών φύλλων είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Η κυριαρχία του πορτοκαλί χρώματος είναι εκθαμβωτική σε μια ασφυκτικά κεντημένη επιφάνεια που εμπιστεύεται, μπροστά τουλάχιστον, λίγες λεπτομέρειες στο μπλε, το πράσινο και το βυσσινί. Επίσης, η άψογη εκτέλεση του κεντήματος που σχηματοποιεί και "τετραγωνίζει" το μοτίβο, ανάλογα με το μέγεθος της ταινίας που καλείται να διακοσμήσει, κάνοντάς το δυσανάγνωστο, χαρακτηρίζει τα νεότερα κεντήματα. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που σχηματίζεται από ομόκεντρους κύκλους και περιβάλλεται από κλειδιά. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Στην πλάτη τα φεγγάρια είναι μικρότερα αλλά πιο διακοσμητικά, καθώς ο σταυρός από ασπροκόκκινη κοσανίτσα που περιέχουν, τους χωρίζει σε χρωματιστά τεταρτιμόρια. Τρεις τέτοιοι σταυροί από κοσανίτσα αλλά διαφορετικού σχήματος διακόπτουν το μοτίβο του κλειδιού κάτω από τους ώμους και στο κέντρο της οριζόντιας ταινίας που ενώνει τα δύο φεγγάρια. Στη στενή λωρίδα που βρίσκεται ακριβώς από κάτω της, μικρότερα κλειδιά. Μόνο ψηλά, κάτω από τη λαιμόκοψη, η διακόσμηση ποικίλλει με το μοτίβο του κουτρουλού κυνηγού. Στο δεξιό τελείωμα της πλάτης, κάτω από το άνοιγμα του χεριού, είναι ραμμένες δύο θηλυκές κόπιτσες. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λεπτή, πράσινη δαντέλα του μέτρου οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο, πατώντας σε λευκό βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
key, moon, koutroulos kynigos
Height
0.330
Width
0.490
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
20th century 
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
20th century 
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
20th century 
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
20th century 
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
17/4/1970
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives