sleeveless jacket 6176
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon and point of the vest
Front moon and point of the vest
Yileki, moons of the back and bottom decoration
Yileki, moons of the back and bottom decoration
Yileki, upper decoration of the back
Yileki, upper decoration of the back
Object Identity
Object ID Number
6176
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και φοδραρισμένο με βαμβακερό πανί στο χρώμα της λινάτσας. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά κάτω από το άνοιγμα της μασχάλης, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, γλωσσωτές μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρεις θηλυκές κόπιτσες είναι ραμμένες κατακόρυφα στο φύλλο της πλάτης κάτω από το άνοιγμα της μασχάλης, ενώ αρσενική κόπιτσα προβάλλει από το ξηλωμένο δεξί πλαϊνό άνοιγμα. Οι πλαϊνές ενώσεις έχουν γίνει με πρόχειρες βελονιές. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα στη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα πράσινου ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που περιέχει διπλό σταυρό με δακρυόσχημες κεραίες, έναν πορτοκαλί (το φόντο) και έναν δίχρωμο. Άσπρη-ροζ κοσανίτσα υπογραμμίζει το κέντρο του σταυρού και, καθώς σημειώνει το κυκλικό του περίγραμμα, σχηματίζει θηλίτσες ανάμεσα στις κεραίες του. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Το φεγγάρι πλαισιώνουν δυο μεγάλες σπείρες που δημιουργούν μοτίβο κλειδιού, που συνεχίζει ως σαρακατσάνα. Στην πλευρά ανάμεσα στο φεγγάρι και την πλαϊνή ραφή, τρία τρίγωνα θυμίζουν κεραίες από σταυρό της Μάλτας. Τα φεγγάρια στην πλάτη είναι ελαφρώς μεγαλύτερα από τα μπροστινά και έχουν κεντηθεί με τον ίδιο τρόπο. Δυο μεγάλες σπείρες στα πλαϊνά τους δίνουν έναυσμα στο πολύχρωμο κλειδί που περιβάλλει το κεντρικό ορθογώνιο και επεκτείνεται κάτω από το άνοιγμα του χεριού. Μέσα στο πλαίσιο του ορθογώνιου, όπως και στη στενή μπορντούρα της βάσης, τρέχει σαρακατσάνα με χρώμα που μονοπωλεί το πορτοκαλί παραχωρώντας μικρές λεπτομέρειες στο πράσινο και στο μπλε. Στο τελείωμα του κεντητού ορθογώνιου πλαίσιου, λευκή κυματιστή κορδέλα πάνω σε πράσινη λεπτή δαντέλα περιβάλλουν μπλε βαμβακερό πανί. Στο κέντρο του, κατακόρυφη γαλάζια κορδέλα με κυματιστό ζιγκ-ζαγκ. Πορτοκαλί ζέχια σχηματίζουν διπλό ορθογώνιο σχήμα και στολίζουν την κεντρική κορδέλα.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
key, moon, sarakatsana
Height
0.360
Width
0.460
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
17/4/1970
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives