apron
12682
Object Identity
Object ID Number
12682
Object name
apron
Other / Local name
sarakatsana chrysi (gold)
Style
costume with kavadi
Production date range
20th century
Production date (circa)
1940-1960
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σαρακατσάνα χρυσή, καραγκούνικη χρυσοκεντημένη ποδιά από μαύρη τσόχα. Πρόκειται για κλασική νυφική ποδιά που φορέθηκε από τις Καραγκούνες της τελευταίας γενιάς, ανάμεσα στα 1940-1960. Η μόδα της ποδιάς αυτού του τύπου ξεκίνησε από την Καρδίτσα και επεκτάθηκε ανατολικότερα προς τα κεφαλοχώρια του Παλαμά και Σοφάδες. Το σχήμα της είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδιά. Το αμπόλι είναι είδος ζώνης φτιαγμένο και αυτό από μαύρη τσόχα διακοσμημένο με δύο ταινιόσχημα θέματα με σταυρωτό (συνδυασμός από συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και με κύκλα μ' ένα ματάκι (απλό ζιγκ-ζαγκ με μία θηλίτσα ή ματάκι στις κάτω γωνίες). Το αμπόλι έχει σχήμα πεπλατυσμένου τραπέζιου, που φαίνεται σα να είναι τοποθετημένο ανάποδα,
έχοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη βάση του προς τα πάνω. Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες ραφές που καλύπτονται με δύο χρυσά γαϊτάνια και που τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και στα δύο όμοια πλαϊνά φύλλα, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Όλη η επιφάνειά της είναι χρυσοκεντημένη με βασικό διακοσμητικό θέμα αυτό της σαρακατσάνας, είδος σύνθετου σπειρομαίανδρου, που σχηματίζεται από σπείρες που θηλυκώνουν η μία με την άλλη. Η σαρακατσάνα πλαισιώνεται από το σταυρωτό (συνδυασμός από συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και εσωτερικά συμπληρώνεται με μία σειρά ντουγαδάκια ραμμένα πλάι-πλάι. Πρόκειται για μικρά ισοσκελή τρίγωνα που σχηματίζονται από τρεις άνισες κατακόρυφες και παράλληλες μικρές ευθείες από θηλίτσες. Το κατώτατο μέρος της ποδιάς, η πόστα, είναι καμωμένο από το ίδιο ύφασμα. Τη διακόσμηση συνθέτουν δύο χρυσοκέντητα ταινιόσχημα θέματα. Στην επάνω ζώνη επαναλαμβάνεται το βασικό μοτίβο της σαρακατσάνας. Στην κάτω ζώνη η διακόσμηση γίνεται με το μοτίβο της μεσόκλειδας, με συνεχόμενα και συμπλεκόμενα ημικύκλια που σχηματίζονται από τρία παράλληλα γαϊτάνια με μικρές θηλιές στις άκρες τους. Ένα τρίτο μικρότερο και λεπτότερο ταινιόσχημο θέμα με το σταυρωτό, συμπληρώνει το γενικό διάκοσμο. Η ποδιά είναι ολόγυρα γαρνιρισμένη με χρυσό γαϊτάνι και με χρυσές θηλίτσες. Το φοδράρισμα έχει γίνει με μάλλινο καρό υφαντό ύφασμα.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration
Decorative patterns / subjects
cross shaped, mesokleida, dougadakia
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
sarakatsana
Width
0.320
Length
0.760
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
20th century
Production date (circa)
1940-1960
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Palamas
Material
felt
gold cordon
wool yarn
Techniques
applique
embellished
embroidery,
terzidiko (gold tailored)
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Age
young woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
middle of 20th century
Date (circa)
1940-1960
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Palamas
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
1995
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives