ποδιά
12682
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
12682
Όνομα αντικειμένου
ποδιά
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαρακατσάνα χρυσή
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1940-1960
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαρακατσάνα χρυσή, καραγκούνικη χρυσοκεντημένη ποδιά από μαύρη τσόχα. Πρόκειται για κλασική νυφική ποδιά που φορέθηκε από τις Καραγκούνες της τελευταίας γενιάς, ανάμεσα στα 1940-1960. Η μόδα της ποδιάς αυτού του τύπου ξεκίνησε από την Καρδίτσα και επεκτάθηκε ανατολικότερα προς τα κεφαλοχώρια του Παλαμά και Σοφάδες. Το σχήμα της είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδιά. Το αμπόλι είναι είδος ζώνης φτιαγμένο και αυτό από μαύρη τσόχα διακοσμημένο με δύο ταινιόσχημα θέματα με σταυρωτό (συνδυασμός από συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και με κύκλα μ' ένα ματάκι (απλό ζιγκ-ζαγκ με μία θηλίτσα ή ματάκι στις κάτω γωνίες). Το αμπόλι έχει σχήμα πεπλατυσμένου τραπέζιου, που φαίνεται σα να είναι τοποθετημένο ανάποδα,
έχοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη βάση του προς τα πάνω. Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες ραφές που καλύπτονται με δύο χρυσά γαϊτάνια και που τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και στα δύο όμοια πλαϊνά φύλλα, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Όλη η επιφάνειά της είναι χρυσοκεντημένη με βασικό διακοσμητικό θέμα αυτό της σαρακατσάνας, είδος σύνθετου σπειρομαίανδρου, που σχηματίζεται από σπείρες που θηλυκώνουν η μία με την άλλη. Η σαρακατσάνα πλαισιώνεται από το σταυρωτό (συνδυασμός από συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και εσωτερικά συμπληρώνεται με μία σειρά ντουγαδάκια ραμμένα πλάι-πλάι. Πρόκειται για μικρά ισοσκελή τρίγωνα που σχηματίζονται από τρεις άνισες κατακόρυφες και παράλληλες μικρές ευθείες από θηλίτσες. Το κατώτατο μέρος της ποδιάς, η πόστα, είναι καμωμένο από το ίδιο ύφασμα. Τη διακόσμηση συνθέτουν δύο χρυσοκέντητα ταινιόσχημα θέματα. Στην επάνω ζώνη επαναλαμβάνεται το βασικό μοτίβο της σαρακατσάνας. Στην κάτω ζώνη η διακόσμηση γίνεται με το μοτίβο της μεσόκλειδας, με συνεχόμενα και συμπλεκόμενα ημικύκλια που σχηματίζονται από τρία παράλληλα γαϊτάνια με μικρές θηλιές στις άκρες τους. Ένα τρίτο μικρότερο και λεπτότερο ταινιόσχημο θέμα με το σταυρωτό, συμπληρώνει το γενικό διάκοσμο. Η ποδιά είναι ολόγυρα γαρνιρισμένη με χρυσό γαϊτάνι και με χρυσές θηλίτσες. Το φοδράρισμα έχει γίνει με μάλλινο καρό υφαντό ύφασμα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρωτό, μεσόκλειδα, ντουγαδάκια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαρακατσάνα
Πλάτος
0.320
Μήκος
0.760
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1940-1960
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Παλαμάς
Υλικά
γαϊτάνι χρυσό
μαλλί
τσόχα
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα,
τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
μέσα 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1940-1960
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Παλαμάς
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1995
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
