chemise 1517/2
Bridal and festive chemise from Attica, front
Bridal and festive chemise from Attica, front
Bridal and festive chemise from Attica, front
Bridal and festive chemise from Attica, front
Bridal and festive chemise from Attica, back
Bridal and festive chemise from Attica, back
Embroidered border
Embroidered border
Detail of the embroidery: "double mastrapas (pitcher)" or "acorn"
Detail of the embroidery: "double mastrapas (pitcher)" or "acorn"
Detail of the embroidery: two vertical couples of female figures
Detail of the embroidery: two vertical couples of female figures
Detail of the embroidery: tongued edge with female figures
Detail of the embroidery: tongued edge with female figures
Object Identity
Object ID Number
1517/2
Object name
chemise
Other / Local name
foudi, foudi me ta dekaokto gourgoulia
Style
peasant 
Production date range
end of 19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Αμάνικο πουκάμισο από βαμβακερό πανί του αργαλειού στο φυσικό του χρώμα. Το πλάτος της μονόφυλλης "μάνας" είναι 49εκ. Πρόσθετο φάρδος δίνουν στο πουκάμισο τρεις λόξες δεξιά και δύο μεγαλύτερες αριστερά που φθάνουν ως τις μασχάλες. Έχει βαθύ μπροστινό άνοιγμα, στερεωμένο με γαζί μηχανής που έκλεινε με κουμπί και θηλιά. Η στρογγυλή λαιμόκοψη είναι ρελιασμένη με το ίδιο ύφασμα. Ο ποδόγυρος έχει γεμίσει σε ύψος 43εκ. με πολύχρωμο, πυκνό και σφιχτό κέντημα. Η κυριαρχία του κόκκινου χρώματος είναι προφανής. Στη λαμπερότητα του κεντήματος συμβάλλει αρκετά ένα ζωηρό πράσινο, ενώ το κίτρινο και το θαλασσί τονίζουν διακριτικά χωρίς να επιβάλλονται. Το σκοτεινό φόντο του κεντήματος συνθέτουν το μαύρο, το σκούρο μπλε και το γκρενά. Η κεντημένη επιφάνεια απολήγει σε οδοντωτές γλώσσες (κεφαλάκια
ή και δοντάκια) που το καθένα περικλείει γυναικεία (φτερωτή;) μορφή, τα κρούσκεζε. Δύο στενές "μπορντούρες" πλαισιώνουν την φαρδιά κεντρική ζώνη. Στην κάτω, ορθογώνιο σχήμα τεμαχίζεται συμμετρικά σε εννέα μικρότερα. Τα τρία απ' αυτά, στη διαγώνιο, ξεχωρίζουν με κοινό περίγραμμα. Στην επάνω ταινία, μεγάλο ζιγκ-ζαγκ με πεπλατυσμένες γωνίες οριοθετεί τριγωνικά διάχωρα. Μέσα τους χωρούν ένα κεντρικό μοτίβο σε σχήμα μανιταριού, πλαισιωμένο από δυο μικρά γεωμετρικά σχήματα. Στην κεντρική ζώνη, πλήθος από κόκκινες ψηφίδες συγχέουν τα διακοσμητικά θέματα. Ευδιάκριτος είναι ο κατακόρυφος διπλός "μαστραπάς" ή "το βελανίδι", με τις γυναικείες φιγούρες που περιέχει πάνω και κάτω. Στον ίδιο κατακόρυφο άξονα έχει τοποθετηθεί ακόμη μια, ολοκληρωμένη σχεδιαστικά, γυναικεία μορφή. Παρατηρώντας της φιγούρες αυτές, μπορούμε να υποθέσουμε ότι και το "μανιτάρι" είναι απλώς μια περισσότερο σχηματοποιημένη ανθρώπινη μορφή. Ο "λαιμός" του σχεδίου πλαισιώνεται δεξιά κι αριστερά από δύο αντεστραμμένες γυναικείες (φτερωτές;) μορφές. Ανάμεσα στους "μαστραπάδες" ή "βελανίδια" παρεμβάλλονται τέσσερις γυναικείες μορφές, συντεταγμένες σε ζευγάρια. Οι δύο επάνω έχουν χωρέσει σε σχήμα που αποτελεί μικρογραφία του μεγάλου μοτίβου. Στον ίδιο άξονα, μία αντεστραμμένη και μία όρθια μορφή διαφέρουν ως προς το κεφάλι και τα χέρια-φτερούγες. Έχουν όμως και οι δύο τονισμένη την κοιλιά τους με διαφορετικό χρώμα. Το πουκάμισο παίρνει τ' όνομά του από τον πλούσια κεντημένο ποδόγυρό του, το φούντι. Τα κεντήματα ήταν "γραφτά", το σχέδιο δηλαδή αποτυπωνόταν πρώτα με μελάνι. Γουργουλιά λέγονται τα πολύχρωμα μετάξια που γέμιζαν τα σχέδια και το κόκκινο/γκρενά του περιγράμματος κρεμέζι. Οι γυναίκες φορούσαν την καλή τους φορεσιά ώσπου να κάνουν ένα με δύο παιδιά ή ως τα 35.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)", woman, "acorn"
Height
1.320
Width
1.150
Production
Maker / Designer / Brand
maistres
Production date range
end of 19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Mesogeia (Spata?)
Material
cotton
silk thread
Techniques
counted threadwork, single cross-stitch
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Mesogeia (Spata?)
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
7/6/1954
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1948-1954: Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι. Athens, vol. 1-2. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives