chemise 2319/3
Chemise from Attica, front
Chemise from Attica, front
Chemise from Attica, front
Chemise from Attica, front
Chemise from Attica, back
Chemise from Attica, back
Embroidered border
Embroidered border
Detail of the embroidery: tongues 
Detail of the embroidery: tongues 
Detail of the embroidery: central band, large "mastrapas (pitcher)"
Detail of the embroidery: central band, large "mastrapas (pitcher)"
Detail of the embroidery: central band, small "mastrapas (pitcher)"
Detail of the embroidery: central band, small "mastrapas (pitcher)"
Object Identity
Object ID Number
2319/3
Object name
chemise
Other / Local name
foundi, foundi me ta dekaokto gourgoulia
Style
peasant 
Production date range
first half of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Αμάνικο πουκάμισο από βαμβακερό πανί του αργαλειού στο φυσικό του χρώμα. Η μονόφυλλη "μάνα" έχει πλάτος 53εκ. Πρόσθετο φάρδος δίνουν οι λόξες, δύο δεξιά και τρεις αριστερά που φθάνουν ως τις μασχάλες, εκτός από τις δύο μικρότερες της πίσω πλευράς. Η στρογγυλή λαιμόκοψη είναι ρελιασμένη με το ίδιο ύφασμα και το βαθύ, κατακόρυφο άνοιγμα κλείνει με κουμπί και πλεκτή θηλιά. Ο ποδόγυρος είναι κεντημένος σε ύψος 32,5εκ. με πολύχρωμα μετάξια. Το μαύρο και το βαθυκύανο, αλλά και το γκρενά που σχεδιάζει και πολλά περιγράμματα, δημιουργούν το σκούρο φόντο. Τους ανοιχτούς τόνους δίνουν το κίτρινο και το βερυκοκί, το ροδί και το γαλάζιο, που όμως επισκιάζονται από ένα πράσινο λαδί και από το βιολετί σε δύο τόνους. Το κέντημα διατάσσεται σε
τρεις οριζόντιες ταινίες, με τις δύο στενές να πλαισιώνουν τη μεγάλη, κεντρική, και απολήγει σε γλώσσες (κεφαλάκια ή δοντάκια) που καθεμιά τους περικλείει σχηματοποιημένη ανθρώπινη μορφή, τα κρούσκεζε, ανάμεσα σε διπλά, συμμετρικά τετραγωνάκια (τέσσερα άκρα). Οι δύο "μπορντούρες" της κεντρικής ζώνης έχουν ανάλογο γραμμικό και γεωμετρικό διάκοσμο. Χωρίζονται σε ορθογώνια διάχωρα που περιέχουν μικρότερα διαμελισμένα σχήματα, των οποίων τα δύο διαγώνια τοποθετημένα μέλη ενώνονται και τονίζονται με κοινό περίγραμμα. Η κεντρική ζώνη του κεντήματος (πλάτους 22εκ.) παρατάσσει στη σειρά κατακόρυφο "μαστραπά" ή "βελανίδι" με πολλές γυναικείες φιγούρες: δύο στο εσωτερικό του, μία μεγαλύτερη στην κορυφή του και δύο μικρούτσικες, αντεστραμμένες στα πλαϊνά του. Ενδιαφέρον εμφανίζει σχήμα εγγεγραμμένο σε τρίγωνο που συνδέεται με τις γυναικείες φιγούρες του "μαστραπά" όπως και με μιαν άλλη, αντεστραμμένη φιγούρα που αιωρείται ανάμεσα στα κεντρικά μοτίβα. Μοιάζει με φιγούρα με έξι ανοιχτά άκρα και τονισμένη χρωματικά στην κοιλιά. Το χώρο ανάμεσα στους "μαστραπάδες" γεμίζουν μικρά γεωμετρικά σχήματα διατεταγμένα με συμμετρική διάθεση. Διακρίνεται όμως και κεντρικός άξονας που ξεκινά με μικρό "μαστραπά" που περικλείει δέντρο (ή δέντρα), συνεχίζει με την αντεστραμμένη γυναικεία μορφή που συνοδεύεται από το παράξενο τριγωνικό σχήμα, και προεκτείνεται σε σχηματοποιημένη γυναίκα με τέσσερα τετραγωνισμένα άκρα. Στο τελείωμα του ποδόγυρου, γκρενά γαϊτάνι. Το πουκάμισο παίρνει τ' όνομά του από τον πλούσια κεντημένο ποδόγυρό του, το φούντι. Τα κεντήματα ήταν "γραφτά", το σχέδιο δηλαδή αποτυπωνόταν πρώτα με μελάνι. Γουργουλιά λέγονται τα πολύχρωμα μετάξια που γέμιζαν τα σχέδια και το κόκκινο/γκρενά του περιγράμματος κρεμέζι. Οι γυναίκες φορούσαν την καλή τους φορεσιά ώσπου να κάνουν ένα με δύο παιδιά ή ως τα 35.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)", "acorn", woman
Height
1.400
Width
1.190
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves, maistres
Production date range
first half of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Northern Attica (Kifisia, Marousi?)
Material
cotton
silk thread
Techniques
counted threadwork, single cross-stitch
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
bride (?)
Occasion
bridal (?)
Date range
first half of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive (?)
Date range
first half of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Northern Attica (Menidi?)
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
17/8/1957
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1948-1954: Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι. Athens, vol. 1-2. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives