chemise 4006/17
Vala-founti from Tanagra
Vala-founti from Tanagra
Vala-founti from Tanagra
Vala-founti from Tanagra
Vala-founti from Tanagra, back
Vala-founti from Tanagra, back
Embroidery at the front "mana"
Embroidery at the front "mana"
Embroidery with spangles at the front on the right
Embroidery with spangles at the front on the right
Sleeve embroidery
Sleeve embroidery
Embroidery with spangles at the back on the right
Embroidery with spangles at the back on the right
Object Identity
Object ID Number
4006/17
Object name
chemise
Other / Local name
vala-foundi
Style
costume with sigouni (sleeveless woollen coat)
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Πουκάμισο (φούντι) που οι γυναίκες φορούσαν στο χορό (βάλα). Όπως και τα άλλα γυναικεία πουκάμισα της Τανάγρας, είτε νυφιάτικα είτε πένθιμα, τα βάλα-φούντια είναι κεντημένα σε ύφος αυστηρό με μαύρα μετάξια και με τη βελονιά μεσερίζι που θυμίζει σταυροβελονιά. Το πλουσιότερο κέντημα έχουν τα πένθιμα πουκάμισα, τα κολονάτα, ενώ τα πουκάμισα του χορού ξεχωρίζουν από τα νυφιάτικα χάρη στα διακοσμητικά τους θέματα, που παριστάνουν στον ποδόγυρο γυναίκες, παιδάκια ή κούκλες που χορεύουν. Το μανικωτό πουκάμισο με τα μαύρα μετάξια, από χοντρό αργαλίσιο λευκό βαμβακερό πανί είναι φτιαγμένο από μονοκόμματο φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 54εκ., στην οποία έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη και μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα μήκους 27εκ., που ρελιάζονται με μαύρο γαϊτάνι. Το άνοιγμα κλείνει ψηλά με κόπιτσα. Το πουκάμισο
έχει κοντύνει με εσωτερική πένσα στον κάθε ώμο και έχει κουφόπιετα πίσω δεξιά. Στο μπροστινό φύλλο έχουν προστεθεί δύο επίρραπτες συμμετρικές τσέπες. Μία λόξα δεξιά και δύο αριστερά που ξεκινούν από τη μασχάλη και συμπληρώνονται πολύ χαμηλότερα από μικρή λόξα προς την πλευρά της πίσω "μάνας" προσθέτουν στον ποδόγυρο 56εκ. σε κάθε πλευρά. Τα ίσια, μονόφυλλα μανίκια με μήκος 48εκ. και φάρδος 25εκ. έχουν ψηλό γεωμετρικό κέντημα στον γύρο τους (13εκ.) που μειώνεται ελαφρά στην πίσω τους όψη. Είναι τα αυστηρά μανίκια "τύπου Τανάγρας" με τα οποία παρομοιάζονται μανίκια από πουκάμισα άλλων περιοχών. Το μεγαλόπρεπο κέντημα στον ποδόγυρο έχει άλλο ύφος. Φαρδιά ολοκέντητη ταινία πλάτους 19εκ. περιτρέχει τον ποδόγυρο, που τα χοντρά μετάξια της πότε αφήνοντας ελάχιστα κενά και πότε, κυρίως, εναλλάσσονται τη φορά της βελονιάς σχηματίζουν μέσα της ανεπαίσθητα γεωμετρικά σχήματα. Πάνω της, οριζόντια ταινία και πολλές κατακόρυφες διασταυρώνουν τις σειρές από πούλιες που τις απαρτίζουν. Στην φαρδιά μπορντούρα κάθονται "κυπαρίσσια", στύλοι με τριγωνική απόληξη σαν πύργοι με σκεπή, με τονισμένο τον κορμό και τα γωνιώδη κλαδιά τους. Σε έναν παρά έναν σειρές από πούλιες υπογραμμίζουν την κατακόρυφη διάστασή του. Τα "κυπαρίσσια" εναλλάσσονται με χορεύτριες, εδώ γυναικείες μορφές με διπλό τριγωνικό σώμα, το ένα πάνω στ' άλλο, και με χέρια τριγωνικά σαν φτερούγες. Το κεφάλι τους θυμίζει σχηματοποιημένο λουλούδι. Τα δυο "κυπαρίσσια" του μπροστινού φύλλου, ελαφρά ψηλότερα, συνδέονται με κορδόνι που πάνω του κάθονται έξι χορεύτριες και κάτω του αιωρούνται άλλες τέσσερις αντεστραμμένες. Οι μορφές εδώ αποδίδονται με το ίδιο κεφάλι αλλά λεπτό σώμα και σπαστά άκρα. Κάτω από τις χορεύτριες που ισορροπούν, την υπόλοιπη παράσταση πλαισιώνουν δυο χορεύτριες του τύπου "με τις φτερούγες". Ανάμεσά τους και στο ίδιο ύψος, τρεις μεγάλοι ρόμβοι ποικιλμένες πλευρές στηρίζουν από μια χορεύτρια με σπαστά άκρα. Στα δυο ενδιάμεσα κενά έχει χωρέσει από μια μικρή χορεύτρια και στη βάση τους, διακρίνονται τα κεφάλια δύο ακόμη μορφών. Ξεφεύγοντας από την πρόθεση της κεντήστρας, τα "κυπαρίσσια" με τις πούλιες σ' αυτό το πουκάμισο θυμίζουν νεοϋορκέζικο τοπίο.
Decoration & Patterns
Decoration
anthropomorphic decoration 
Decorative patterns / subjects
women
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
cypress
Height
1.290
Width
1.130
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Boeotia
Tanagra
Material
cotton
silk thread
Techniques
embroidery, meserizi
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Boeotia
Tanagra
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
23/6/1964
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives