chemise 6216/12
Chemise with border from Episkopi
Chemise with border from Episkopi
Chemise with border from Episkopi
Chemise with border from Episkopi
Chemise with border from Episkopi, back
Chemise with border from Episkopi, back
Border embroidery: front left square
Border embroidery: front left square
Border embroidery: front right square
Border embroidery: front right square
Side decoration
Side decoration
Details of the squares and an embroidery between them
Details of the squares and an embroidery between them
Object Identity
Object ID Number
6216/12
Object name
chemise
Other / Local name
vizano kousouli
Style
costume with kavadi
Production date range
end of 19th century - 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Βιζάνο κουσούλι, δηλαδή: "κεντημένο πουκάμισο". Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Παρ' ότι τούτο το νυφιάτικο πουκάμισο σχηματίζει και αυτό δυο μεγάλα κεντητά τετράγωνα σε κάθε όψη του ποδόγυρου, οι λεπτότερες μάλλινες κλωστές, οι κλωστές φλος και, κυρίως, τα χρυσά και ασημένια νήματα δίνουν στο κέντημα λεπτότητα και μεγαλοπρέπεια που το ξεχωρίζουν από τα "μικρά χαλιά" των υπόλοιπων πουκάμισων. Το πουκάμισο είναι φτιαγμένο από αγοραστό βαμβακερό ύφασμα και έχει συρραμμένο κεντητό ποδόγυρο (37εκ.) από βαμβακερό πουκάμισο του αργαλειού. Το πουκάμισο, που θέλει ν' ακολουθήσει την παραδοσιακή κοπή, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο, μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 55εκ. Ολόγυρα, στο ύψος της μέσης περίπου, το πουκάμισο
έχει κοντύνει με εσωτερική πιέτα. Δυο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν 37εκ. και 34εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Οι λόξες, που με την τριγωνική τους κορυφή διαφοροποιούνται από εκείνες στα πουκάμισα της Επισκοπής, ενώνονται κάτω από τη μασχάλη με μονόφυλλα, ίσια και φαρδιά μανίκια. Το παλιότερο πουκάμισο, από το οποίο προέρχεται ο ποδόγυρος, έχει "μάνα" πλάτους 45εκ., και οι πλαϊνές του λόξες προσθέτουν 70εκ. και 69εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Στην φαντασμαγορία του τετράγωνου κεντήματος συμβάλλει και η αντίθεση ανάμεσα στα λαμπερά αλλά άχρωμα χρυσά και ασημένια νήματα, στις σκούρες καφεκόκκινες, μωβ, βιολετί και μαύρες κλωστές και τα φωτεινά, έντονα χρώματα του κόκκινου, του θαλασσί, του ανοιχτοπράσινου, του πορτοκαλί, του φούξια. Η κεντητή ένωση της "μάνας", κάτω από την απομίμησή της στο νεότερο πουκάμισο, προεκτείνεται νοερά στην ασημόχρυση στενή λωρίδα με τα πολύχρωμα εσωτερικά περιγράμματα, που τέμνει το τετράγωνο, με διακοσμητικό της θέμα το χτένι, σε δύο συμμετρικά μέρη. Παρόμοιες ταινίες πλαισιώνουν το τετράγωνο κατακόρυφα. Σε οριζόντια διάταξη, τρία πλαγιαστά "δέντρα" με συμμετρικά, ανυψωμένα "κλαδιά", οριοθετούν δυο ορθογώνια παραλληλόγραμμα, χωρισμένα στα τέσσερα. Κάθε τέταρτο έχει ξεχωριστό χρώμα, που όμως καθρεφτίζεται στο παραλληλόγραμμο που βρίσκεται στον ίδιο, κατακόρυφο άξονα. Η χρωματική συμμετρία λειτουργεί χιαστί. Στο κέντρο κάθε τετάρτου, χρωματιστός έλικας με δίχρωμο κέντρο. Στο σύνολό του, το διαιρεμένο ορθογώνιο θυμίζει μεσαιωνικές, ιπποτικές σημαίες. Βυζαντινή χροιά προσδίδουν τα τετράγωνα, πολύχρωμα "πετράδια" που πλαισιώνουν τις τρεις πλευρές του τετραγώνου. Στα δυο μπροστινά τετράγωνα, στις επάνω γωνίες, είναι κεντημένο το μονόγραμμα "Ε", όρθιο και αντικριστά δεξιά, πλαγιασμένο και αντίστροφα αριστερά. Τις πλαϊνές ραφές που ενώνουν τις λόξες συνοδεύουν διπλά γαζιά. Το ίδιο, υπόλευκο χρώμα φτιάχνει οριζόντιους ρόμβους στην μπορντούρα, που μέσα τους κρύβουν μικρό, σταυρόσχημο μοτίβο. Δυο λίγο μεγαλύτερα γεωμετρικά μοτίβα πλαισιώνουν τη ραφή. Ανάμεσα στα τετράγωνα, πολύ σχηματικός διάκοσμος επαναλαμβάνει τους ρόμβους, πλαισιώνοντάς τους με πλάγιες γραμμές που δημιουργούν τριγωνικά σχήματα γύρω από κεντρικό, κατακόρυφο άξονα.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Signatures / Inscriptions / Marking
The monogram "E".
Height
1.370
Width
1.140
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
end of 19th century - 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Material
cotton
cotton cord
cotton thread
gold thread
silver thread
soie floche - slightly twisted silk thread
wool thread
Techniques
counted threadwork, double cross-stitch
embroidery, double-darning straw stitch
embroidery, stitch
gold embroidery
handwoven fabric
industrially woven textile
Use
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Acquisition
Acquisition method
Gift
Collector
Koutlidi Chr.
Acquisition date (circa)
17/4/1970
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives