chemise
6224/2
Object Identity
Object ID Number
6224/2
Object name
chemise
Other / Local name
vizano kousouli
Style
costume with kavadi
Production date range
end of 19th century - 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Βιζάνο κουσούλι, δηλαδή: κεντημένο πουκάμισο. Η φορεσιά, που παίρνει τ'όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Παρ' ότι τούτο το νυφιάτικο πουκάμισο σχηματίζει και αυτό δυο μεγάλα κεντητά τετράγωνα σε κάθε όψη του ποδόγυρου, οι λεπτότερες μάλλινες κλωστές, οι κλωστές φλος και, κυρίως, τα χρυσά και ασημένια νήματα δίνουν στο κέντημα λεπτότητα και μεγαλοπρέπεια και το ξεχωρίζουν από τα "μικρά χαλιά" των υπόλοιπων πουκάμισων. Από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, το πουκάμισο είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 40εκ. Δυο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν 66εκ. και 65εκ. στο φάρδος. Οι λόξες ενώνονται στη μασχάλη με ίσια, φαρδιά και δίφυλλα μανίκια. Η εσωτερική ραφή των άνισων
φύλλων στολίζεται με διπλό, λευκό γαζί, ενώ η φανερή τους ραφή κλείνει με σκούρα καφεκόκκινη ένωση που ανεβαίνει ως τα μισά του μανικιού. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη με ραμμένο, μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και βαθύ μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα (33εκ.). Το γιακαδάκι, όπως και το άνοιγμα, τα μανίκια και ο ποδόγυρος είναι ρελιασμένα με κόκκινο κορδόνι, στερεωμένο με κίτρινη κλωστή. Στις πλαϊνές ραφές του ποδόγυρου που ενώνουν τις λόξες, το κορδόνι σχηματίζει μικρό, επίρραπτο κύκλο. Στην φαντασμαγορία του τετράγωνου κεντήματος συμβάλλει και η αντίθεση ανάμεσα στα λαμπερά αλλά άχρωμα χρυσά και ασημένια νήματα, στις σκούρες κλωστές (καφεκόκκινες, μωβ και λαδί), τις ουδέτερες γκρίζες και τα φωτεινά, έντονα χρώματα (κόκκινο, θαλασσί, χρυσοκίτρινο, πορτοκαλί, φούξια και κίτρινο), που γεμίζουν τα περιγράμματα. Η ραφή της "μάνας", που ξεκινάει λίγο ψηλότερα με σκούρα καφεκόκκινη κεντητή ένωση, προεκτείνεται μέσα στο τετράγωνο ως πολύχρωμος στύλος που τέμνει το κέντημα σε δυο συμμετρικά μέρη. Η πολύχρωμη κορυφή του στύλου έχει σχήμα ρόμβου που ακτινοβολεί και από τις τέσσερις πλευρές. Ο στύλος διασχίζει κατεβαίνοντας δύο ακόμη ρόμβους ενώ στο τέλος του περιβάλλεται από ίσες, λοξές γραμμές. Στα ορθογώνια, χρυσά τρίγωνα που σχηματίζονται λάμπει από ένας σταυρός, κι ένα αστεράκι. Αστεράκι λάμπει και στα μικρά, ασημένια τρίγωνα που πλαισιώνουν το μεγάλο. Το τετράγωνο χωρίζεται και οριζόντια σε δύο ίσα μέρη. Στο ψηλότερο επικρατούν τρίγωνα (ή μισοί ρόμβοι) το ένα μέσα στ' άλλο, και εντυπωσιάζει σταυρός μέσα σε κόκκινο πλαίσιο. Χαμηλά, κεντρικό τετράγωνο, χωρισμένο σε τρεις οριζόντιες ζώνες, εμφανίζει στα πλαϊνά της μεσαίας από ένα σταυρό. Τα υπόλοιπα μοτίβα είναι γεωμετρικά: διακρίνονται δυο "Χ" και σχήμα με οδοντωτά περιγράμματα. Συγκριτικά άχρωμος είναι ο πολύ επιμελημένος διάκοσμος στις πλαϊνές ραφές που ενώνουν τις λόξες, καθώς επικρατεί το υπόλευκο και το λαδί, με λίγες καφεκόκκινες πινελιές. Δυο σειρές διπλά γαζιά πλαισιώνουν τη ραφή, ξεπερνώντας κατά πολύ το ύψος των τετραγώνων. Πλάι τους δυο άλλες σειρές ανεβαίνουν λοξά και σχηματίζουν τρίγωνα καθώς συγκλίνουν, χωρίς να εφάπτονται, με τα γαζιά της ραφής. Από τον ποδόγυρο ως λίγο πάνω από το ύψος των τετραγώνων, συνοδεύονται από μικρές, κεντητές γωνίες, σε χρωματική εναλλαγή ανά τέσσερις. Τριπλή σειρά από σταυροβελονιές σχηματίζει ζιγκ-ζαγκ από το ένα τετράγωνο στο άλλο. Μέσα στα τρίγωνα γύρω από τη ραφή, έχει χωρέσει από μια σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή με χέρια που προεκτείνονται και ψηλά, υπογραμμίζοντας το σχήμα του κεφαλιού. Ανάλογα χέρια έχει και η μορφή που παρεμβάλλεται, μπρος και πίσω, ανάμεσα στα δυο τετράγωνα, με πολυχρωμία σύμφωνη με την οριζόντια φυτική ταινία κάτω από τα πόδια της. Στο γύρο των μανικιών, κύκλο σχηματίζουν σχηματοποιημένες και πάλι γυναικείες μορφές πιασμένες απ'τα χέρια. Τα χέρια τους επεκτείνονται τώρα και προς τα κάτω, αγγίζοντας χαμηλό τρίγωνο, συμμετρικό με το ψηλό που διαχωρίζει τα κεφάλια τους. Απέριττος ο διάκοσμος του γιακά με ζιγκ-ζαγκ που περικλείει μικρές σταυροβελονιές, ενώ η ίδια καφεκόκκινη κλωστή διακοσμεί τη βάση του και το κατακόρυφο άνοιγμα με διπλό γαζί.
Decoration & Patterns
Decoration
anthropomorphic decoration
Decorative patterns / subjects
girl
Decoration
geometric decoration
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, stems
Height
1.370
Width
1.030
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
end of 19th century - 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Macedonia |
Imathia
Episkopi
Material
cotton
cotton cord
cotton thread
gold thread
silver thread
soie floche - slightly twisted silk thread
wool thread
Techniques
counted threadwork,
double cross-stitch
embroidery,
double-darning straw stitch
embroidery,
stitch
gold embroidery
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Macedonia |
Imathia
Episkopi
Acquisition
Acquisition method
Gift
Collector
Koutlidi Chr.
Acquisition date (circa)
4/5/1970
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives