chemise 7400/4
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi, back
Chemise from Episkopi, back
Square border embroidery
Square border embroidery
Details of the squares and the embroidery in between them
Details of the squares and the embroidery in between them
Side decoration
Side decoration
Sleeve embroidery and embroidered joint
Sleeve embroidery and embroidered joint
Embroidery at the collar, buttonholes at the opening
Embroidery at the collar, buttonholes at the opening
Reverse side of the embroidered square
Reverse side of the embroidered square
Object Identity
Object ID Number
7400/4
Object name
chemise
Other / Local name
vizano kousouli
Style
costume with kavadi
Production date range
end of 19th century - 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, το κέντημα σχηματίζει από δύο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη, που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το πουκάμισο, από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 39εκ. Το πουκάμισο έχει κοπεί κάτω από τη μέση για να μακρύνει με πρόσθετη, οριζόντια λωρίδα από το ίδιο ύφασμα ύψους 12εκ., , φτιαγμένη από τη συρραφή τεσσάρων κομματιών, Δύο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν από 50εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Οι λόξες ενώνονται κάτω από το
άνοιγμα των χεριών με ίσια, μονόφυλλα μανίκια που κλείνουν με κεντητή ένωση στο χαμηλό τμήμα της ραφής τους. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη με πρόσθετο μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και βαθύ, μπροστινό κατακόρυφο άνοιγμα (36εκ.). Το γιακαδάκι και το άνοιγμα, όπως τα μανίκια και ο ποδόγυρος, είναι ρελιασμένα με κόκκινο κορδόνι στερεωμένο με υπόλευκη κλωστή. Στον ποδόγυρο, κάτω από τις πλαϊνές ραφές, το κορδόνι σχηματίζει μικρό, επίρραπτο κύκλο. Η δεξιά πλευρά του μπροστινού ανοίγματος ενισχύεται με επίρραπτη στενή λωρίδα πανιού που πάνω της έχουν κοπεί τρεις κουμπότρυπες. Μόνον ένα λευκό κουμπί σώζεται στην απέναντι πλευρά. Ο διάκοσμος του γιακά με σταυροβελονιά είναι απλός και κομψός: καστανόγκριζο ζιγκ-ζαγκ περικλείει βυσσινί σταυρουδάκια. Με ζιγκ-ζαγκ σχηματίζεται και η μπορντούρα στον γύρο των μανικιών που εδώ γεμίζει με ανθάκια. Ψηλότερα, σειρά από μεγάλα και ροδί σταυρόσχημα λουλούδια υποκαθιστούν με μαύρο, κατακόρυφο κλαδί(;) τη μια τους οριζόντια κεραία. Έντονη πολυχρωμία δημιουργούν οι λεπτομέρειες από ανοιχτοπράσινο, ροζ, θαλασσί, πορτοκαλί και μωβ. Νοερά, τα ψηλά κεντητά τετράγωνα (35x31,5εκ.) στον ποδόγυρο, διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας". Τονισμένες ψηλότερα με κεντητή ένωση, προεκτείνονται μέσα στο τετράγωνο με έντονα χρωματιστή γραμμή από νήματα ροζ, μωβ, λευκά, πράσινα, θαλασσιά και κοραλί. Δεξιά κι αριστερά της, δυο συμμετρικοί, μαυροκόκκινοι στύλοι απολήγουν, όπως και αυτή, σε στενόμακρο, αψιδωτό σχήμα. Από τους τρεις αυτούς κατακόρυφους άξονες "φυτρώνουν" σχηματικά, ανυψωμένα "κλαδιά", σαν αυτά που στεφανώνουν τους "κορμούς", φτιαγμένους από τρεις ρόμβους, που παρεμβάλλονται ανάμεσα στις αψιδόσχημες απολήξεις. Το ροδοκόκκινο κέντημα με τα μαύρα περιγράμματα, τονισμένα συνήθως από ακέντητο πανί, αποκτά λαμπερή πολυχρωμία με λεπτομέρειες από ροζ, ανοιχτοπράσινα, πορτοκαλί, θαλασσί, μωβ, πράσινα, άσπρα και κοραλί νήματα. Τα τετράγωνα είναι διάσπαρτα με χρωματιστά σταυρουδάκια. Καταπληκτικός είναι ο διάκοσμος και στις πλαϊνές ραφές που ενώνουν σε κάθε πλευρά τις λόξες, και συνοδεύονται ως αρκετά ψηλά από διπλό, υπόλευκο γαζί. Από το ύψος του τετραγώνου περίπου και κάτω, τα γαζιά συμβαδίζουν με καστανόγκριζο ζιγκ-ζαγκ, που σταματά εκεί όπου ζωγραφίζεται διπλή, βαθμιδωτή πυραμίδα, στολισμένη με λοξά σταυρουδάκια. Στη βάση της, μετωπικά εγκλωβισμένα, στέκονται δυο συμμετρικά κοριτσάκια. Είναι το ένα από τα πέντε ζευγάρια που πλαισιώνουν συνολικά την πλαϊνή ραφή. Έξω από τις πλευρές της πυραμίδας, τα κορίτσια πλαισιώνει ζευγάρι αντικριστά πουλιά. Μετωπικό κοριτσάκι στέκεται και ανάμεσα στα δυο κεντητά τετράγωνα, πλαισιωμένο εδώ από λοξά σταυρουδάκια. Το κέντημα έχει επιμελημένο τελείωμα από σταυροβελονιές και διπλά γαζιά, κάθετα πάνω στη στενή κεντητή λωρίδα που περιτρέχει τον ποδόγυρο.
Decoration & Patterns
Decoration
anthropomorphic decoration 
Decorative patterns / subjects
girls
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers
Decoration
zoomorphic decoration
Decorative patterns / subjects
birds
Height
1.290
Width
0.900
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
end of 19th century - 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Material
button
cotton
cotton cord
soie floche - slightly twisted silk thread
wool thread
Techniques
counted threadwork, double cross-stitch
embroidery, double-darning straw stitch
embroidery, stitch
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
23/2/1972
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives