πουκάμισο 7400/4
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής 
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Πουκάμισο Επισκοπής, πίσω όψη
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Τετράγωνο κέντημα ποδόγυρου 
Λεπτομέρειες τετραγώνων και ενδιάμεσο κέντημα
Λεπτομέρειες τετραγώνων και ενδιάμεσο κέντημα
Πλαϊνός διάκοσμος 
Πλαϊνός διάκοσμος 
Κέντημα μανικιού και κεντητή ένωση
Κέντημα μανικιού και κεντητή ένωση
Κέντημα γιακά, κουμπότρυπες ανοίγματος 
Κέντημα γιακά, κουμπότρυπες ανοίγματος 
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Ανάποδη όψη κεντητού τετραγώνου
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7400/4
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
βιζάνο κουσούλι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, το κέντημα σχηματίζει από δύο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη, που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το πουκάμισο, από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 39εκ. Το πουκάμισο έχει κοπεί κάτω από τη μέση για να μακρύνει με πρόσθετη, οριζόντια λωρίδα από το ίδιο ύφασμα ύψους 12εκ., , φτιαγμένη από τη συρραφή τεσσάρων κομματιών, Δύο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν από 50εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Οι λόξες ενώνονται κάτω από το
άνοιγμα των χεριών με ίσια, μονόφυλλα μανίκια που κλείνουν με κεντητή ένωση στο χαμηλό τμήμα της ραφής τους. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη με πρόσθετο μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και βαθύ, μπροστινό κατακόρυφο άνοιγμα (36εκ.). Το γιακαδάκι και το άνοιγμα, όπως τα μανίκια και ο ποδόγυρος, είναι ρελιασμένα με κόκκινο κορδόνι στερεωμένο με υπόλευκη κλωστή. Στον ποδόγυρο, κάτω από τις πλαϊνές ραφές, το κορδόνι σχηματίζει μικρό, επίρραπτο κύκλο. Η δεξιά πλευρά του μπροστινού ανοίγματος ενισχύεται με επίρραπτη στενή λωρίδα πανιού που πάνω της έχουν κοπεί τρεις κουμπότρυπες. Μόνον ένα λευκό κουμπί σώζεται στην απέναντι πλευρά. Ο διάκοσμος του γιακά με σταυροβελονιά είναι απλός και κομψός: καστανόγκριζο ζιγκ-ζαγκ περικλείει βυσσινί σταυρουδάκια. Με ζιγκ-ζαγκ σχηματίζεται και η μπορντούρα στον γύρο των μανικιών που εδώ γεμίζει με ανθάκια. Ψηλότερα, σειρά από μεγάλα και ροδί σταυρόσχημα λουλούδια υποκαθιστούν με μαύρο, κατακόρυφο κλαδί(;) τη μια τους οριζόντια κεραία. Έντονη πολυχρωμία δημιουργούν οι λεπτομέρειες από ανοιχτοπράσινο, ροζ, θαλασσί, πορτοκαλί και μωβ. Νοερά, τα ψηλά κεντητά τετράγωνα (35x31,5εκ.) στον ποδόγυρο, διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας". Τονισμένες ψηλότερα με κεντητή ένωση, προεκτείνονται μέσα στο τετράγωνο με έντονα χρωματιστή γραμμή από νήματα ροζ, μωβ, λευκά, πράσινα, θαλασσιά και κοραλί. Δεξιά κι αριστερά της, δυο συμμετρικοί, μαυροκόκκινοι στύλοι απολήγουν, όπως και αυτή, σε στενόμακρο, αψιδωτό σχήμα. Από τους τρεις αυτούς κατακόρυφους άξονες "φυτρώνουν" σχηματικά, ανυψωμένα "κλαδιά", σαν αυτά που στεφανώνουν τους "κορμούς", φτιαγμένους από τρεις ρόμβους, που παρεμβάλλονται ανάμεσα στις αψιδόσχημες απολήξεις. Το ροδοκόκκινο κέντημα με τα μαύρα περιγράμματα, τονισμένα συνήθως από ακέντητο πανί, αποκτά λαμπερή πολυχρωμία με λεπτομέρειες από ροζ, ανοιχτοπράσινα, πορτοκαλί, θαλασσί, μωβ, πράσινα, άσπρα και κοραλί νήματα. Τα τετράγωνα είναι διάσπαρτα με χρωματιστά σταυρουδάκια. Καταπληκτικός είναι ο διάκοσμος και στις πλαϊνές ραφές που ενώνουν σε κάθε πλευρά τις λόξες, και συνοδεύονται ως αρκετά ψηλά από διπλό, υπόλευκο γαζί. Από το ύψος του τετραγώνου περίπου και κάτω, τα γαζιά συμβαδίζουν με καστανόγκριζο ζιγκ-ζαγκ, που σταματά εκεί όπου ζωγραφίζεται διπλή, βαθμιδωτή πυραμίδα, στολισμένη με λοξά σταυρουδάκια. Στη βάση της, μετωπικά εγκλωβισμένα, στέκονται δυο συμμετρικά κοριτσάκια. Είναι το ένα από τα πέντε ζευγάρια που πλαισιώνουν συνολικά την πλαϊνή ραφή. Έξω από τις πλευρές της πυραμίδας, τα κορίτσια πλαισιώνει ζευγάρι αντικριστά πουλιά. Μετωπικό κοριτσάκι στέκεται και ανάμεσα στα δυο κεντητά τετράγωνα, πλαισιωμένο εδώ από λοξά σταυρουδάκια. Το κέντημα έχει επιμελημένο τελείωμα από σταυροβελονιές και διπλά γαζιά, κάθετα πάνω στη στενή κεντητή λωρίδα που περιτρέχει τον ποδόγυρο.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ανθρωπομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κορίτσια
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
πουλιά
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια
Ύψος
1.290
Πλάτος
0.900
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι. - 20ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
κορδόνι βαμβακερό
κουμπί
μάλλινη κλωστή
φλος κλωστή
Τεχνικές
κέντημα, ανεβατή ψαθωτή
κέντημα, γαζί
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
23/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Γουήλ-Μπαδιεριτάκη, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα