chemise 7420/13
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi
Chemise from Episkopi, back
Chemise from Episkopi, back
Embroidery and embroidered sleeve joint
Embroidery and embroidered sleeve joint
Square embroidery at the border
Square embroidery at the border
Embroidered square patches and a little girl
Embroidered square patches and a little girl
Embroidery at the right side seam
Embroidery at the right side seam
Reverse side of the embroidered square
Reverse side of the embroidered square
Object Identity
Object ID Number
7420/13
Object name
chemise
Other / Local name
vizano kousouli
Style
costume with kavadi
Production date range
end of 19th century - 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Βιζάνο κουσούλι, κεντημένο πουκάμισο δηλαδή, με ιδιότυπο κέντημα στον ποδόγυρο. Φτιαγμένο από μάλλινα νήματα με ανεβατή ψαθωτή βελονιά, σχηματίζει από δυο μεγάλα τετράγωνα σε κάθε όψη που φαντάζουν σαν μικρά χαλιά. Η φορεσιά, που παίρνει τ' όνομά της από την Επισκοπή, συνηθιζόταν και σε άλλα δέκα περίπου μικρότερα χωριά Β.Α. της Νάουσας. Το πουκάμισο, από αργαλίσιο βαμβακερό πανί στο φυσικό του χρώμα, είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 39εκ. Δυο λόξες σε κάθε πλευρά προσθέτουν 54εκ. και 53εκ. στο φάρδος του ποδόγυρου. Οι λόξες ενώνονται στη μασχάλη με ίσια, μονόφυλλα μανίκια που κλείνουν με κανελί κεντητή ένωση στην εσωτερική ραφή. Στη "μάνα" έχει κοπεί στρογγυλή λαιμόκοψη με ραμμένο, μικρό, όρθιο γιακαδάκι, και βαθύ μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα (41εκ.).
Το γιακαδάκι, όπως και το άνοιγμα, τα μανίκια και ο ποδόγυρος είναι ρελιασμένα με ροδί κορδόνι, στερεωμένο με υπόλευκη κλωστή. Στην δεξιά, πλαϊνή ραφή του ποδόγυρου, σώζεται το μικρό, επίρραπτο κυκλάκι που αυτό σχηματίζει. Νοερά, τα ψηλά, κεντητά τετράγωνα (37x37εκ.) διχοτομούνται κατακόρυφα από τις ραφές της "μάνας", που τονίζονται ψηλότερα με κίτρινη, κεντητή ένωση. Μέσα στο κέντημα, τη ραφή προεκτείνει λεπτότατος στύλος φτιαγμένος από την εναλλαγή πολλών χρωμάτων. Τον κεντρικό αυτό στύλο πλαισιώνουν δύο ελαφρά φαρδύτεροι. Και οι τρεις τους απολήγουν σε στενόμακρο, αψιδωτό σχήμα. Από τους τρεις στύλους κατά διαστήματα εκφύονται συμμετρικές, λοξές, γραμμές, σαν σχηματικά, ανορθωμένα κλαδιά. Μικρά "κλαδιά" φυτρώνουν από την κορυφή τριπλών κατακόρυφων ρόμβων που παρεμβάλλονται ανάμεσα στις απολήξεις των στύλων. Σε ροδοκόκκινο κάμπο, τα μαύρα νήματα περιγράφουν τα διάχωρα και άλλα, ποικιλόχρωμα, αποδίδουν τα μοτίβα. Ανοιχτοπράσινο, ροζ και ροζ/φούξια, πράσινο, λιλά, γαλάζιο και θαλασσί, άσπρο, κίτρινο και γαλαζοπράσινο δημιουργούν την ευχάριστη πολυχρωμία. Το κέντημα είναι διάσπαρτο με δίχρωμα σταυρουδάκια. Και τα τέσσερα τετράγωνα έχουν τρύπα που έχει μπαλωθεί με μάλλινο υφαντό, ριγωτό πανί. Κάτω από την ψηφιδωτή μπορντούρα των τετραγώνων, στενή μαυροκόκκινη λωρίδα περιτρέχει τον ποδόγυρο. Ψηλότερα, ανάμεσα στα τετράγωνα, τη συνοδεύει διπλό, κίτρινο γαζί και μαύρες σταυροβελονιές. Ίδιο γαζί περιβάλλει και τη ραφή που ενώνει τις δυο λόξες, φθάνοντας λίγο ψηλότερα από την κεντητή ραφή της "μάνας". Λίγο πριν το τελείωμά του, το γαζί συνδέεται με τριπλή, βαθμιδωτή πυραμίδα με λοξά σταυρουδάκια στην εξωτερική της πλευρά. Στην πυραμίδα κρύβονται δυο αντικριστά πουλιά. Κατά μήκος, τα γαζιά συνοδεύονται από καφέ και μαύρα τριγωνάκια βαλμένα στη σειρά. Πλάι τους, σε αραιά διαστήματα, στέκονται μετωπικά τρία ζευγάρια κοριτσάκια. Ένα άλλο κοριτσάκι στολίζει το κενό ανάμεσα στα τετράγωνα στην μπροστινή και πίσω όψη. Ο διάκοσμος στον γύρο των μανικιών είναι απλούστερος και πιο πρόχειρος. Δυο γερτά σχηματοποιημένα και δίχρωμα λουλούδια εναλλάσσονται. Το μικρό θυμίζει καρικατούρα ανθρώπινης μορφής, ενώ το μεγαλύτερο ορίζεται σαφώς με γωνίες. Το δεξί μανίκι και η αριστερή λόξα έχουν μπάλωμα από λεπτό, βαμβακερό πανί.
Decoration & Patterns
Decoration
anthropomorphic decoration 
Decorative patterns / subjects
girl
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, stems
Decoration
zoomorphic decoration
Decorative patterns / subjects
birds
Height
1.300
Width
0.920
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
end of 19th century - 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Material
cotton
cotton cord
cotton thread
wool thread
Techniques
counted threadwork, double cross-stitch
embroidery, double-darning straw stitch
embroidery, stitch
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Macedonia | Imathia
Episkopi
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
23/2/1972
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Will-Badieritaki, Α. 1980, Το παραδοσιακό πουκάμισο της ηπειρωτικής Ελλάδας, Athens. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives