chemise
9656/3
Styloi and circular embroidert of the back, detail
Object Identity
Object ID Number
9656/3
Object name
chemise
Other / Local name
kamis
Style
costume with sigouni (sleeveless woollen coat)
Production date range
19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Κολονάτο πουκάμισο, νυφιάτικο και γιορτινό, που παίρνει τ' όνομά του από τις κολόνες, τις κατακόρυφες κεντητές ταινίες δεξιά και αριστερά στη "μάνα", που φθάνουν από τον ποδόγυρο ως κάτω από το στήθος. Έξω από την Πελοπόννησο, κολονάτα πουκάμισα συναντάμε μόνο στην Τανάγρα και τα συγγενικά χωριά. Είναι από βαμβακερό του αργαλειού, από βαμβάκι που οι γυναίκες επεξεργάζονταν πριν το υφάνουν, όπως επεξεργάζονταν και το υφαντό πανί για να το λευκάνουν. Είναι φτιαγμένο από ενιαίο φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 48-50εκ. Στην πίσω πλευρά, στο ύψος της μέσης, πρόχειρες βελονιές δημιουργούν πέντε φαρδιές πτυχώσεις. Το φάρδος του ποδόγυρου αυξάνουν πλαϊνές λόξες (λοξάρια ή κλίνγκια), μία αριστερά (πλάτους 44εκ.) και δύο δεξιά (πλάτους 42εκ.), που απολήγουν σε μύτη φθάνοντας, ιδίως στ' αριστερά,
πολύ πάνω από το μέσον της μανικοκόλλησης. Τα ίσια, μονόφυλλα μανίκια ενώνονται κάθετα με τη "μάνα" και τα λοξάρια. Κατακόρυφο άνοιγμα (μήκους 23εκ.) ξεκινά κάτω από την ενισχυμένη, στρογγυλή λαιμόκοψη. Στο μετρητό κέντημα από βαμβακερές κλωστές (κλωνές), δυσκολότατο στην εκτέλεση, κυριαρχεί σχεδόν ολοκληρωτικά το ροδί χρώμα, που όμως διανθίζεται με θαλασσί, σε χρωματικό συνδυασμό που χαρακτηρίζει την Αργολίδα. Το κέντημα διατάσσεται σε κατακόρυφες ταινίες, με εξαίρεση τις κυκλικές ταινίες στον ποδόγυρο και στο γύρο των μανικιών. Το ύφος του κεντήματος στα μανίκια διαφέρει από εκείνο στο υπόλοιπο πουκάμισο. Εδώ ο διάκοσμος διατάσσεται σε τρεις αυστηρές, γεωμετρικές και γραμμικές, ταινίες, στη μεγαλύτερη από τις οποίες παρατάσσονται ορθά και αντεστραμμένα τρίγωνα. Ψηλότερα, ακολουθούν δυο σειρές από το ίδιο σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο, στη μία ορθό και στην άλλη αντεστραμμένο, που διαχωρίζονται από διπλή, δαντελωτή γραμμή. Ο διάκοσμος κορυφώνεται με αραιά τοποθετημένα τετραπέταλα λουλούδια, τα μόνα που συνδέουν το κέντημα στα μανίκια μ' αυτό στο υπόλοιπο πουκάμισο. Το κυκλικό κέντημα των μανικιών στενεύει, με τρόπο άνισο, πλησιάζοντας προς τη ραφή. Ψηλότερά του, και σε μήκος 17εκ., δυο πυκνοκεντημένες ταινίες περιβάλλουν τη ραφή, υποβαστάζοντας λουλούδια κεντημένα με προχειρότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κέντημα στα μανίκια, μη καλύπτοντας όλο το πανί και αφήνοντας το να αναπνέει, δημιουργεί μια δαντέλα που διασκεδάζει την όποια γεωμετρική αυστηρότητα. Επιμέλεια και συμμετρία διακρίνει το κέντημα στις δυο κολόνες. Στις δυο πλευρές κατακόρυφο άξονα και μέσα από ορθές γωνίες ξεπροβάλλουν, το ένα κάτω απ' τ' άλλο, σχηματοποιημένα γαρύφαλλα. Μόνον ο στύλος ανάμεσα στις δυο κολόνες αναπαράγει το ίδιο σχέδιο. Από την κορυφή του, διπλή γραμμή που προεκτείνεται ως τις κολόνες στηρίζει κεντρικό, τετραπέταλο λουλούδι, που πλαισιωμένο από δυο πλαϊνά που καθρεφτίζονται στο αντεστραμμένο είδωλό τους. Ο φαρδύς (9εκ.) κυκλικός διάκοσμος του ποδόγυρου επαναλαμβάνει ένα μοτίβο που διακρίνεται καθαρά στις θαλασσί κλωστές, και συνδυάζει γεωμετρικά (ορθές γωνίες, τρίγωνα) και σχηματοποιημένα φυτικά στοιχεία απολήγοντας σε διπλή μύτη. Το κέντημα και εδώ, όπως και σ' όλο το πουκάμισο, δεν είναι σφιχτό αλλά αναπνέει. Δεκατρείς ομοιόμορφοι στύλοι υψώνονται πάνω από την μπορντούρα, σε ίση απόσταση μεταξύ τους στην πίσω πλευρά ενώ έχουν κακότεχνα εκτελεστεί όσοι βρίσκονται πάνω σε ραφές. Σε σταυροειδή διάταξη, τρία συμμετρικά μοτίβα διατάσσονται το ένα πάνω στο άλλο γύρο από κεντρικό, κατακόρυφο άξονα κι έναν μικρό οριζόντιο στο κέντρο του καθενός, γεμίζοντας τις ορθές γωνίες με σχηματοποιημένα φύλλα ή πέταλα (;). Τετραπέταλο λουλούδι επιστέφει την κορυφή τους. Η λαιμόκοψη και το άνοιγμα στολίζονται με απλές βελονιές που διασταυρώνονται χιαστί και ρελιάζονται, όπως και όλα τα ανοίγματα, με ροδί κλωστή.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
stylized vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flower
Height
1.260
Width
0.890
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Peloponnese |
Argolis
Argolida
Material
cotton
cotton thread
Techniques
counted threadwork,
counted one step vertical stitch
counted threadwork,
double cross-stitch
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
19th century
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
19th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Peloponnese |
Argolis
Argolida
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives