foustani (dress) 13475
F'stani gagoto
F'stani gagoto
F'stani gagoto
F'stani gagoto
F'stani gagoto, back
F'stani gagoto, back
Detail of the decoration at the breast
Detail of the decoration at the breast
Detail of the decoration at the back
Detail of the decoration at the back
Detail of the decoration at the border: grouses with water and vergako at the bottom band, apple at the centre and pigeon at the top.
Detail of the decoration at the border: grouses with water and vergako at the bottom band, apple at the centre and pigeon at the top.
Object Identity
Object ID Number
13475
Object name
foustani (dress)
Other / Local name
f' stani peristerenio or gkagkoto
Style
peasant 
Production date range
20th century 
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Φ'στάνι περιστερένιο, γκογκωτό ή γκαγκωτό, γυναικείο, αμάνικο, βαμβακερό φουστάνι σκούρου μπλε χρώματος. Υφαίνεται από τις ίδιες τις γυναίκες στον αργαλειό, βάφεται από το μπογιατζή με λουλάκι και επεξεργάζεται με νισεστέ και γυαλί (γυάλωμα). Αποτελείται από ένα φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, τη μάνα, χωρίς ραφή στους ώμους, και από δύο τριγωνικά σε κάθε πλάι, τα λαγκιόλια. Τα τελευταία ενώνονται με τη μάνα με βελονιά γαζί και μεταξύ τους με πατητή βελονιά. Ύστερα γίνονται τα ανοίγματα, τετράγωνο του λαιμού και βαθιά, λοξά των χεριών, καβαδούρες, που τελικά αφήνουν δύο στενές κατακόρυφες λωρίδες υφάσματος ως τιράντες. Στο ύψος του στήθους ανοίγονται δύο κατακόρυφες οπές, οι κορφουλήθρες ή βυζουλήθρες, και κάτω από αυτές υπήρχε οριζόντια πιέτα, η πόστα (η ύπαρξη της οποίας μαρτυρείται
από το μικρότερο βαθμό αποχρωματισμού του υφάσματος στο σημείο της αναδίπλωσης). Ακολούθως, γίνεται το μπουχάσωμα, ρέλιασμα, των τελειωμάτων με κόκκινο, βαμβακερό, αγοραστό πανί και ύστερα το κέντημα με κύριο χαρακτηριστικό το ελαφρά κλωσμένο βαμβάκι και ένα ειδικό είδος βελονιάς, την απολυτή. Τέλος, τοποθετούνται τα πανάδια ή μασκαλίδια, πρόσθετα κομμάτια υφάσματος, τσίτια με φυτικό διάκοσμο σε κόκκινο κάμπο. Από άποψη διακόσμησης, το φ'στάνι ανήκει στην κατηγορία των φουστανιών με τρανό κέντο, καθώς ο ποδόγυρος είναι κεντημένος με λευκό βαμβάκι όπως οι τσούκνες. Οι κορφουλήθρες και το άνοιγμα του λαιμού είναι γαρνιρισμένα με κόκκινο μάλλινο γαϊτάνι και επιπλέον οι κορφουλήθρες και με γαϊτάνι διπλό από βαμβακερή κλωστή και χρυσόνημα. Ύστερα από το ρέλιασμα, υπάρχει γαρνίρισμα με επίρραπτο σειρήτι, φούξια και ανοιχτοπράσινο. Η διακόσμηση του κόρφου έχει γίνει με επίρραπτη χρυσή τρέσα, τέλι εξού και ο χαρακτηρισμός των φουστανιών ως τελωμένα, με ενυφασμένο διάκοσμο και σειρήτια. Δύο σχεδόν κατακόρυφες καμπυλωτές γραμμές ενώνουν τις καβαδούρες με τις κορφουλήθρες και μία τρίτη, οριζόντια, τις κορφουλήθρες μεταξύ τους. Τεθλασμένη γραμμή δημιουργεί τρία ανάστροφα τρίγωνα, από τα οποία, το κεντρικό είναι μεγαλύτερο και διακοσμημένο με κόκκινο μπουχασί. Εκατέρωθεν του τριγώνου αυτού, δύο ρόδακες, καμωμένοι με τρέσα και σειρήτι για το κέντρο και κάτω από το τρίγωνο ένα ανθάκι καμωμένο με γαϊτάνι διπλό. Τα στοιχεία αυτά περιγράφονται με κόκκινη κυρίως, αλλά και πράσινη, μάλλινη κλωστή. Η διακόσμηση της πλάτης έχει τα ίδια στοιχεία. Τρεις ευθείες από τρέσα ορίζουν ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με την ευθεία της λαιμόκοψης. Στις κατακόρυφες, εξωτερικά, υπάρχει επίρραπτο φούξια σειρήτι. Στην οριζόντια υπάρχει περίγραμμα με πράσινη και κόκκινη μάλλινη κλωστή, οι οποίες διασταυρώνονται σε δύο σημεία πάνω στην τρέσα. Τεθλασμένη γραμμή από τρέσα στο εσωτερικό του παραλληλόγράμμου, εφάπτεται στις αρχικές σχηματίζοντας εννέα τρίγωνα, τρία από τα οποία είναι διακοσμημένα με επίρραπτο κόκκινο μπουχασί. Στον ποδόγυρο από κάτω προς τα πάνω συνατούμε, μετά το μπουχάσωμα, ζώνη με περδίκες ή πατούδες που έχουν στο κάτω μέρος το νεράκι (μαιανδροειδή γραμμή) και από πάνω το βεργάκο (είδος γαζιού). Ακολουθούν δέκα μήλα, ρόδακες με σταυρό στο κέντρο και ομόκεντρους κύκλους, καμωμένοι με μουλινέδες. Από πάνω, οχτώ περιστέρες, καμωμένες με λευκό, ελαφρά κλωσμένο βαμβάκι. Στις τιράντες έκαναν οριζόντιες ψαλιδιές γιατί το άνοιγμα αλλιώς ήταν πολύ μικρό για να φορεθεί το ένδυμα. Οι τιράντες είναι από διαφορετικό βαμβακερό ύφασμα, πιθανόν σε αντικατάσταση του παλαιότερου.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
apple
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
grouses with water and vergako
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
-
Decoration
zoomorphic decoration
Decorative patterns / subjects
pigeons
Height
1.020
Width
0.420
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves, boyiadjis
Production date range
20th century 
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thrace | Evros
Karoti
Material
braid
brailed gold fillet
calico
cotton
cotton cordon
cotton thread
gold thread
moulinedes (cotton threads)
wool cordon
wool thread
Techniques
applique
counted threadwork, strict
dye, bluing 
embellished
embroidery, daring or bouble running
embroidery, stitch
glazed
handwoven fabric
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Marides
User
woman
Age
young woman 
Date range
20th century 
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thrace | Evros
Karoti
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Publications
Object publication history
Lyceum Club of Greek Women Calendar 2002: photos 51, 52
Documentation
Research bibliographic references
Melidou-Kefala, N. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Melidou-Kefala, Ν. 2000, "Οι παραδοσιακές ενδυμασίες των Μάρηδων (1910-1970)", Endymatologika, vol. 1: 108-145, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Papantoniou, Ι. 1996, Ελληνικές τοπικές ενδυμασίες, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives