hat 5354/1

Object Identity

Object ID Number

5354/1

Object name

hat

Style

peasant

Production date range

beginning of 20th century

Part of outfit

No

Physical Description

Description

Το νυφικό κεφαλοκάλυμμα της Ορεινής Σερρών απαρτίζεται από πλήθος εξαρτημάτων. Ως βάση έχει το κουταλάκ, κυλινδρικό μεταλλικό κουτί, ντυμένο με υπόλευκο βαμβακερό ύφασμα. Το κουταλάκ φοριέται στην κορυφή του κεφαλιού και στερεώνεται, συνήθως, με δύο υποσιαγώνια, το γιορντάνι, που είναι χάντρινο και το ποντγκαρλέ, μια παραδένια αργυρή αλυσίδα. Εδώ υπάρχουν μόνο δύο τμήματα μαύρης φακαρόλας. Το μπροστινό τμήμα του κουταλάκ, τα μάγουλα και το σαγόνι σκεπάζονται από την καπούλα, τριγωνικό βαμβακερό μαντίλι σε βαθυκόκκινο χρώμα με μεγάλα ενυφασμένα λουλούδια στο ίδιο χρώμα. Συνήθως το κόκκινο μαντίλι λέγεται τσεμπέρι και σκεπάζει το πίσω τμήμα του κουταλάκ, ενώ ένα λευκό υφαντό που κατασκευάζεται από τις ίδιες τις γυναίκες λέγεται καπούλα και σκεπάζει το μπροστινό τμήμα. Στο κέντρο της καπούλας σχηματίζεται οριζόντια επιμετώπια

λωρίδα από επίρραπτες τρέσες, μία μαύρη μάλλινη πλεχτή και ένα χρυσό γαλόνι. Στην άνω οριζόντια πλευρά του γαλονιού υπάρχει αλυσίδα με 13 φλουράκια. Από αυτό ξεκινούν επίσης και γιρλάντες με χάντρες σε χρώματα πορτοκαλί, γαλάζιο και κόκκινο. Στο μέσον του γαλονιού υπάρχουν δύο κουμπιά στην απόχρωση του κεχριμπαριού. Στα πλάγια, δεξιά και αριστερά, υπάρχουν φλουράκια, στερεωμένα φολιδωτά σε μαύρο μεταξωτό σατέν. Στην πάνω πλευρά του κουταλάκ, στο κέντρο του κεφαλοκαλύμματος, είναι στερεωμένη η σουργούτσα, μπουκέτο από πλαστικά κόκκινα τριαντάφυλλα και ντάλιες, λευκά γυψόφυλλα και πράσινα φύλλα. Εκατέρωθεν τις σουργούτσας στερεώνεται το ζλάτνι κίτκι, στολίδι ειδικό για το γάμο, από δύο σε κάθε πλευρά. Το στολίδι αυτό το φτιάχνουν οι ίδιες οι γυναίκες. Σε ξύλινα καλαμάκια στερεώνουν πολύχρωμες μάλλινες κλωστές και ασημοκλωστές. Το στολίδι αυτό το δωρίζει η νύφη και στους στενούς συγγενείς και το γαμπρό. Οι άντρες το καρφιτσώνουν στο στήθος και οι γυναίκες στο δεξί κρόταφο, πάνω από τη shαμία (μαντίλι κεφαλής), με την κορυφή να κοιτάει προς τα κάτω. Στο δεξιό κρόταφο φέρει χάντρινο κόσμημα σε σχήμα ρόμβου. Επιπλέον εξαρτήματα του κεφαλοκαλύμματος είναι η κάρπα (τσεβρές), το πρέβες (κόκκινο πέπλο) και άλλα χάντρινα και αργυρά κοσμήματα. Το κεφαλοκάλυμμα χωρίς το πρέβες το φορά και η νιόπαντρη τη Δευτέρα του γάμου για να πάει στη βρύση αλλά και στα έθιμα και τις μεγάλες γιορτές μέχρι να αποκτήσει δύο παιδιά ή για ανάλογο χρονικό διάστημα.