head kerchief 829
Pietes from Spetses
Pietes from Spetses
Pietes from Spetses
Pietes from Spetses
Embroidered edging and lace of the kerchief
Embroidered edging and lace of the kerchief
The corner of the kerchief 
The corner of the kerchief 
Multicoloured vegetal motifs at the background of the kerchief
Multicoloured vegetal motifs at the background of the kerchief
Object Identity
Object ID Number
829
Object name
head kerchief
Other / Local name
pietes or tsembere
Style
island, town costume
Production date range
19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Πιέτες ή τσεμπέρι, μεγάλο τριγωνικό κεφαλομάντιλο από τις Σπέτσες. Έχει απαλό, αχνοκίτρινο χρώμα που δημιουργείται από το φοδράρισμα λευκής οργαντίνας με κίτρινο, βαμβακερό πανί (το ντύμα). Έχει σχήμα ορθογώνιου ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου οι ίσες πλευρές (μήκους 1,12μ. η καθεμία) διακοσμούνται με πολύχρωμη κεντητή μπορντούρα. Το τελείωμά τους στολίζει πολύχρωμη, λεπτή δαντέλα (μπιρμπίλια), φτιαγμένη με τη βελόνα σε απαλά χρώματα (γαλάζιο, ροζ, πράσινο, βερυκοκί). Μικρά τετραγωνάκια εναλλάσσονται με διάτρητο τριγωνικό μοτίβο φτιαγμένο από μικρά ημικύκλια. Η μπορντούρα του μαντιλιού δεν είναι ιδιαίτερα φαρδιά και το ανάλαφρο επαναλαμβανόμενο μοτίβο της δημιουργεί ευχάριστη πολυχρωμία. Από μαύρα, γερτά κλαδάκια σε αραιό κυματισμό φυτρώνουν χρωματιστοί μίσχοι που περιελίσσονται με παιχνιδιάρικη διάθεση σαν κληματίδες, πολύχρωμα φυλλαράκια ελιάς, κίτρινα ανθάκια σαν γαζίες και εντυπωσιακά, πολύχρωμες, στρογγυλες
"ρόγες" σε διάταξη που θυμίζει τσαμπί από σταφύλι. Οι ρόγες δεν είναι ολοκέντητες· μόνον ένα μικρό τμήμα τους είναι χρωματισμένο. Η ευδιάθετη πολυχρωμία συνδυάζει το φωτεινό πράσινο με το βιολετί, το κυκλαμινί, το μωβ, το λιλά και το κίτρινο. Στη γωνία έχει γίνει διακριτική συνάντηση δύο τέτοιων κλαδιών. Τον κάμπο του μαντιλιού γεμίζουν αραιά τοποθετημένα μαύρα κλαδάκια με πολύχρωμα φύλλα, γαζίες και κεντρική πολύχρωμη μαργαρίτα. Η μπορντούρα (πλάτους 6,5εκ.) έχει στερεωθέι στο ντύμα με μικρές βελονιές. Στην ανάποδη της μεγάλης πλευράς έχουν στερεωθεί δύο κορδελάκια, τα καπίστρια. Οι πιέτες ή το τσεμπέρι αποτελούν χαρακτηριστικό τμήμα του κεφαλοκαλύμματος και οι γυναίκες Ύδρας και Σπετσών και της Ερμιονίδας ονόμαζονταν "τσεμπερούδες". Αφού τα μαλλιά γίνουν πλεξούδες και τοποθετηθεί το φακιόλι -τα μπουλέτσια από ξένα μαλλιά που δίνουν ύψος συνηθίζονταν μόνον από τις αρχόντισσες- μπαίνουν σε πιέτες κολλητά στη ρίζα των μαλλιών και δένονται κάτω από τις κοτσίδες τα καπίστρια ή ζωνίτσες, δυο κορδονάκια ραμμένα στο σημείο που το μαντίλι ακουμπά στους κροτάφους. Στη συνέχεια, οι γωνίες του μαντιλιού (τσέπια) σταυρώνονται χαλαρά κάτω από το σαγόνι, αφού το μαντίλι πτυχωθεί πρώτα (πιέτες) και στους κροτάφους. Τα τσέπια γυρίζουν πίσω και στερεώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και προς τα πίσω. Οι πιέτες στολίζονταν με έξι καρφίτσες. Οι γιορτινές και νυφικές πιέτες είναι ολοκέντητες με χρυσά, πολύχρωμα ή μονόχρωμα κεντήματα.
Decoration & Patterns
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
leafy scrolls, leaves, flowers
Height
0.740
Length
1.740
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Argosaronic Gulf (Spetses)
Material
cotton
organdie
ribbon
silk thread
Techniques
crocheted lace
embroidery, flat stitch
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Argosaronic Gulf (Spetses)
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Korre-Zografou, Κ. 1991, Νεοελληνικός κεφαλόδεσμος, Athens.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives