μαντίλι κεφαλής
829
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
829
Όνομα αντικειμένου
μαντίλι κεφαλής
Άλλο / Τοπικό όνομα
πιέτες ή τσεμπέρι
Τυπολογία
νησιωτικό, αστικό
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πιέτες ή τσεμπέρι, μεγάλο τριγωνικό κεφαλομάντιλο από τις Σπέτσες. Έχει απαλό, αχνοκίτρινο χρώμα που δημιουργείται από το φοδράρισμα λευκής οργαντίνας με κίτρινο, βαμβακερό πανί (το ντύμα). Έχει σχήμα ορθογώνιου ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου οι ίσες πλευρές (μήκους 1,12μ. η καθεμία) διακοσμούνται με πολύχρωμη κεντητή μπορντούρα. Το τελείωμά τους στολίζει πολύχρωμη, λεπτή δαντέλα (μπιρμπίλια), φτιαγμένη με τη βελόνα σε απαλά χρώματα (γαλάζιο, ροζ, πράσινο, βερυκοκί). Μικρά τετραγωνάκια εναλλάσσονται με διάτρητο τριγωνικό μοτίβο φτιαγμένο από μικρά ημικύκλια. Η μπορντούρα του μαντιλιού δεν είναι ιδιαίτερα φαρδιά και το ανάλαφρο επαναλαμβανόμενο μοτίβο της δημιουργεί ευχάριστη πολυχρωμία. Από μαύρα, γερτά κλαδάκια σε αραιό κυματισμό φυτρώνουν χρωματιστοί μίσχοι που περιελίσσονται με παιχνιδιάρικη διάθεση σαν κληματίδες, πολύχρωμα φυλλαράκια ελιάς, κίτρινα ανθάκια σαν γαζίες και εντυπωσιακά, πολύχρωμες, στρογγυλες
"ρόγες" σε διάταξη που θυμίζει τσαμπί από σταφύλι. Οι ρόγες δεν είναι ολοκέντητες· μόνον ένα μικρό τμήμα τους είναι χρωματισμένο. Η ευδιάθετη πολυχρωμία συνδυάζει το φωτεινό πράσινο με το βιολετί, το κυκλαμινί, το μωβ, το λιλά και το κίτρινο. Στη γωνία έχει γίνει διακριτική συνάντηση δύο τέτοιων κλαδιών. Τον κάμπο του μαντιλιού γεμίζουν αραιά τοποθετημένα μαύρα κλαδάκια με πολύχρωμα φύλλα, γαζίες και κεντρική πολύχρωμη μαργαρίτα. Η μπορντούρα (πλάτους 6,5εκ.) έχει στερεωθέι στο ντύμα με μικρές βελονιές. Στην ανάποδη της μεγάλης πλευράς έχουν στερεωθεί δύο κορδελάκια, τα καπίστρια. Οι πιέτες ή το τσεμπέρι αποτελούν χαρακτηριστικό τμήμα του κεφαλοκαλύμματος και οι γυναίκες Ύδρας και Σπετσών και της Ερμιονίδας ονόμαζονταν "τσεμπερούδες". Αφού τα μαλλιά γίνουν πλεξούδες και τοποθετηθεί το φακιόλι -τα μπουλέτσια από ξένα μαλλιά που δίνουν ύψος συνηθίζονταν μόνον από τις αρχόντισσες- μπαίνουν σε πιέτες κολλητά στη ρίζα των μαλλιών και δένονται κάτω από τις κοτσίδες τα καπίστρια ή ζωνίτσες, δυο κορδονάκια ραμμένα στο σημείο που το μαντίλι ακουμπά στους κροτάφους. Στη συνέχεια, οι γωνίες του μαντιλιού (τσέπια) σταυρώνονται χαλαρά κάτω από το σαγόνι, αφού το μαντίλι πτυχωθεί πρώτα (πιέτες) και στους κροτάφους. Τα τσέπια γυρίζουν πίσω και στερεώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και προς τα πίσω. Οι πιέτες στολίζονταν με έξι καρφίτσες. Οι γιορτινές και νυφικές πιέτες είναι ολοκέντητες με χρυσά, πολύχρωμα ή μονόχρωμα κεντήματα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια, κλαδιά, φύλλα
Ύψος
0.740
Μήκος
1.740
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Στερεά Ελλάδα |
Αττικής
Αργοσαρωνικός (Σπέτσες)
Υλικά
βαμβάκι
κορδέλα
μεταξοκλωστή
οργαντίνα
Τεχνικές
δαντέλα με βελόνα
κέντημα,
πλακέ
κέντημα,
ρίζα
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι. - αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Στερεά Ελλάδα |
Αττικής
Αργοσαρωνικός (Σπέτσες)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
