head kerchief
831/2
Part of the embroidered edging with colour variation
Object Identity
Object ID Number
831/2
Object name
head kerchief
Other / Local name
pleats or tsemberi
Style
island
Production date range
19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Πιέτες ή τσεμπέρι, μεγάλο τριγωνικό κεφαλομάντιλο από την Ύδρα. Πρόκειται για μαντίλι σπάνιο, αν όχι μοναδικό. Είναι από σκούρο λαδοπράσινο μετάξι, ντυμένο με γκριζοκάστανο βαμβακερό πανί. Έχει σχήμα ορθογώνιου ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου οι ίσες πλευρές (μήκους 1μ. η καθεμία) διακοσμούνται με φαρδιά μπορντούρα κεντημένη με μεταξοκλωστές σε μεταλλικά χρώματα και μικρές, ασημένιες πούλιες. Το τελείωμά τους στολίζει λεπτή, σφιχτοπλεγμένη δαντέλα με τη βελόνα, (μπιρμπίλια) στα χρώματα του κεντήματος, από τις ελεύθερες φυτικές απολήξεις της οποίας σώζονται μόνον μικρά δείγματα. Στη μία γωνία η δαντέλα γυρίζει προς τη μεγάλη πλευρά σταματώντας στην άκρη μικρού, ραμμένου τριγωνικού κομματιού που αποτελεί τη δεξιά μύτη του μαντιλιού. Το κέντημα, που έχει γίνει σε τελάρο με πλακέ βελονιά και ρίζα, χαρακτηρίζεται από ανεπιτήδευτη κομψότητα
και σοβαρότητα. Τα σκούρα χρώματα του μαντιλιού φωτίζονται από τη γιαλάδα του μεταξιού, τις μικρές πούλιες, και τη μεταλλική λάμψη των μεταξοκλωστών, ιδιαίτερα της μιας που χρυσαφίζει, της άλλης που ασημίζει, της ανοιχτοπράσινης τρίτης. Τα φύλλα, σε δύο αποχρώσεις του λαδοπράσινου, δύσκολα ξεχωρίζουν από τον κάμπο του μαντιλιού. Και τα λουλούδια, όσα δεν είναι χρυσαφιά ή μπρούντζινα, στρέφονται προς το ροδί αλλά κυρίως, στις σκούρες μενεξελιές αποχρώσεις. Στο κέντημα της μπορντούρας επαναλαμβάνεται, σε δύο χρωματικές παραλλαγές των λουλουδιών, πανομοιότυπο το ίδιο πλαγιαστό μοτίβο. Από κομψό δοχείο (γλάστρα;) φυτρώνουν γέρνοντας δεξιά κι αριστερά κλαδιά και φύλλα. Ανάμεσά τους ξεπηδούν δυο κομψά, σχεδόν πανομοιότυπα, ανθισμένα κλαδιά. Στη γωνία το κέντημα γίνεται, συγκρατημένα πάντα, λίγο πιο φλύαρο. Από μεγάλο ανθικό μοτίβο που περικλείει ασημόχρυσο άνθος φυτρώνουν λεπτοί φυλλοφόροι μίσχοι και κεντρικό ψηλόλιγνο κλαδί που απολήγει σε τρία μεγάλα και άλλα μικρότερα λουλούδια. Στον κάμπο του μαντιλιού αιωρούνται με ελαφρά αταξία κομψά, γερτά τετραπέταλα ανθάκια. Οι πιέτες ή το τσεμπέρι αποτελούν χαρακτηριστικό τμήμα του κεφαλοκαλύμματος και οι γυναίκες Ύδρας και Σπετσών και της Ερμιονίδας ονόμαζονταν "τσεμπερούδες". Αφού τα μαλλιά γίνουν πλεξούδες και τοποθετηθεί το φακιόλι -τα μπουλέτσια από ξένα μαλλιά που δίνουν ύψος συνηθίζονταν μόνον από τις αρχόντισσες- μπαίνουν σε πιέτες κολλητά στη ρίζα των μαλλιών και δένονται κάτω από τις κοτσίδες τα καπίστρια ή ζωνίτσες, δυο κορδονάκια ραμμένα στο σημείο που το μαντίλι ακουμπά στους κροτάφους. Στη συνέχεια, οι γωνίες του μαντιλιού (τσέπια) σταυρώνονται χαλαρά κάτω από το σαγόνι, αφού το μαντίλι πτυχωθεί πρώτα (πιέτες) και στους κροτάφους. Τα τσέπια γυρίζουν πίσω και στερεώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και προς τα πίσω. Οι πιέτες στολίζονταν με έξι καρφίτσες. Οι γιορτινές και νυφικές πιέτες είναι ολοκέντητες με χρυσά, πολύχρωμα ή μονόχρωμα κεντήματα.
Decoration & Patterns
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, stems, leaves
Height
0.710
Length
1.550
Production
Production date range
19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
Argosaronic Gulf (Hydra)
Material
cotton
silk
silk thread
spangles
Techniques
crocheted lace
embroidery,
flat stitch
embroidery,
riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
Argosaronic Gulf (Hydra)
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives