head kerchief 8325/8

Object Identity

Object ID Number

8325/8

Object name

head kerchief

Other / Local name

Bolia, mesali

Style

costume with sigouni (sleeveless woollen coat)

Production date range

19th century

Part of outfit

No

Physical Description

Description

Μπόλια (ή μεσάλι), πιθανόν ο αρχαιότερος τύπος κεφαλόδεσμου στον ελληνικό χώρο. Οι κεντητές άκρες της μπόλιας (ύψους 27εκ.), από αργαλίσιο, βαμβακερό πανί στο χρώμα της λινάτσας, έχουν προστεθεί σε μακρόστενο, υπόλευκο πανί του αργαλειού, πλάτους 29εκ. από ούγια σε ούγια, που στενεύει με γαζί στην ένωση του μαζί τους. Το κέντημα μοιράζονται κόκκινες μάλλινες και καστανόμαυρες μεταξωτές κλωστές, ενώ πράσινα και μπλε μάλλινα νήματα δημιουργούν ελάχιστη πολυχρωμία. Στην φαρδιά οριζόντια ζώνη, εξέχουσα θέση κατέχει ταινία με δυο σειρές λουλούδια, κόκκινα και καστανόμαυρα εναλλάξ, που το κέντρο τους σημειώνεται με λοξή, χρωματιστή γραμμή. Ανάμεσά τους έχουν χωρέσει μικρά ανθάκια. Δύο στενότερες ταινίες, με σιγμοειδή γεωμετρικά και φυτικά μοτίβα, πλαισιώνουν την κεντρική. Στο τελείωμα του οριζόντιου κεντήματος, μια σειρά δίχρωμα λουλούδια σε

σχήμα "Χ" και άλλη με λεπτά ανθάκια, προετοιμάζουν τον κατακόρυφο διάκοσμο στον οποίο χρησιμοποιούνται για να περιβάλλουν συμμετρικά τη σειρά με το σιγμοειδές μοτίβο. Ο κεντρικός στύλος είναι πλήρης, ενώ στις άκρες οι στύλοι αποτελούνται μόνο από την κεντρική και τις δύο πλαϊνές σειρές. Κόκκινα μικρά φουντάκια, ορισμένα με πράσινες, μπλε, άσπρες και γαλάζιες κλωστές, πλαισιώνουν τις κατακόρυφες πλευρές του κεντήματος. Οι δύο άκρες της μπόλιας έχουν κροσωτή απόληξη από τέσσερις με πέντε στριμμένες κλωστές του στημονιού. Το κάθε στρίμμα τυλίγεται με βυσσινί, πορτοκαλί ή μπλε μάλλινη κλωστή και απολήγει σε πολύχρωμα, μάλλινα φουντάκια, έτσι που συνολικά προστίθεται μήκος 22εκ. σε κάθε πλευρά. Στα κρόσια σώζονται ίχνη από χρυσές επίπεδες μεταλλικές κλωστές, τα τέλια ή τέλα, όπως γινόταν με τις νυφικές μπόλιες. Αφού τα μαλλιά χτενιστούν ντουρά, οι κοτσίδες στολίζουν με τα κρεμαστάρια και δεθούν σφιχτά τα δυο καφετιά τσεμπέρια (μπαρέζι ή κουγιούτο), πάνω τους τυλίγεται η μπόλια σαν κουλούρα δίνοντας την εντύπωση σαρικιού, ενώ η μια κεντητή της άκρη απλώνει στην πλάτη και η άλλη στολίζει το δεξί μάγουλο. Μαθαίνουμε ότι "τις μπόλιες τους χάριζαν οι γυναίκες στους χτίστες για να τις δένουν στο σταυρό που βάζουν στην κορυφή του σπιτιού σαν τελειώνει. Σαν έφευγαν τις έπαιρναν μαζί τους τυλιγμένες σαν σαρίκι γύρω στο κεφάλι τους."