μαντίλι κεφαλής
8325/8
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
8325/8
Όνομα αντικειμένου
μαντίλι κεφαλής
Άλλο / Τοπικό όνομα
Μπόλια, μεσάλι
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Μπόλια (ή μεσάλι), πιθανόν ο αρχαιότερος τύπος κεφαλόδεσμου στον ελληνικό χώρο. Οι κεντητές άκρες της μπόλιας (ύψους 27εκ.), από αργαλίσιο, βαμβακερό πανί στο χρώμα της λινάτσας, έχουν προστεθεί σε μακρόστενο, υπόλευκο πανί του αργαλειού, πλάτους 29εκ. από ούγια σε ούγια, που στενεύει με γαζί στην ένωση του μαζί τους. Το κέντημα μοιράζονται κόκκινες μάλλινες και καστανόμαυρες μεταξωτές κλωστές, ενώ πράσινα και μπλε μάλλινα νήματα δημιουργούν ελάχιστη πολυχρωμία. Στην φαρδιά οριζόντια ζώνη, εξέχουσα θέση κατέχει ταινία με δυο σειρές λουλούδια, κόκκινα και καστανόμαυρα εναλλάξ, που το κέντρο τους σημειώνεται με λοξή, χρωματιστή γραμμή. Ανάμεσά τους έχουν χωρέσει μικρά ανθάκια. Δύο στενότερες ταινίες, με σιγμοειδή γεωμετρικά και φυτικά μοτίβα, πλαισιώνουν την κεντρική. Στο τελείωμα του οριζόντιου κεντήματος, μια σειρά δίχρωμα λουλούδια σε
σχήμα "Χ" και άλλη με λεπτά ανθάκια, προετοιμάζουν τον κατακόρυφο διάκοσμο στον οποίο χρησιμοποιούνται για να περιβάλλουν συμμετρικά τη σειρά με το σιγμοειδές μοτίβο. Ο κεντρικός στύλος είναι πλήρης, ενώ στις άκρες οι στύλοι αποτελούνται μόνο από την κεντρική και τις δύο πλαϊνές σειρές. Κόκκινα μικρά φουντάκια, ορισμένα με πράσινες, μπλε, άσπρες και γαλάζιες κλωστές, πλαισιώνουν τις κατακόρυφες πλευρές του κεντήματος. Οι δύο άκρες της μπόλιας έχουν κροσωτή απόληξη από τέσσερις με πέντε στριμμένες κλωστές του στημονιού. Το κάθε στρίμμα τυλίγεται με βυσσινί, πορτοκαλί ή μπλε μάλλινη κλωστή και απολήγει σε πολύχρωμα, μάλλινα φουντάκια, έτσι που συνολικά προστίθεται μήκος 22εκ. σε κάθε πλευρά. Στα κρόσια σώζονται ίχνη από χρυσές επίπεδες μεταλλικές κλωστές, τα τέλια ή τέλα, όπως γινόταν με τις νυφικές μπόλιες. Αφού τα μαλλιά χτενιστούν ντουρά, οι κοτσίδες στολίζουν με τα κρεμαστάρια και δεθούν σφιχτά τα δυο καφετιά τσεμπέρια (μπαρέζι ή κουγιούτο), πάνω τους τυλίγεται η μπόλια σαν κουλούρα δίνοντας την εντύπωση σαρικιού, ενώ η μια κεντητή της άκρη απλώνει στην πλάτη και η άλλη στολίζει το δεξί μάγουλο. Μαθαίνουμε ότι "τις μπόλιες τους χάριζαν οι γυναίκες στους χτίστες για να τις δένουν στο σταυρό που βάζουν στην κορυφή του σπιτιού σαν τελειώνει. Σαν έφευγαν τις έπαιρναν μαζί τους τυλιγμένες σαν σαρίκι γύρω στο κεφάλι τους."
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Πλάτος
0.240
Μήκος
3.190
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
Περαχώρα (;)
Υλικά
βαμβάκι
μάλλινη κλωστή
μεταξοκλωστή
χρυσοκλωστή
Τεχνικές
κέντημα μετρητό,
ίση βελονιά
κέντημα μετρητό,
μονή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
15/2/1973
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
