sleeved bodice
1518/6
Object Identity
Object ID Number
1518/6
Object name
sleeved bodice
Other / Local name
tzakos
Style
peasant
Production date range
second half of 19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Κοντός, εφαρμοστός μπούστος, τζάκος, με στενά μανίκια που φθάνουν ως τον αγκώνα, τα πανωμάνικα, ραμμένα εδώ σταθερά με το δεύτερο, φαρδύ, ζευγάρι μανικιών, τα κατωμάνικα. Ο τζάκος φοριόταν πάνω από το αμάνικο πουκάμισο. Ο κορμός είναι φτιαγμένος από υπόλευκο βαμβακερό πανί, με δύο φύλλα ενωμένα στους ώμους. Το φαρδύ, κατακόρυφο άνοιγμά του κλείνει με δυο κόπιτσες μόλις τρία δάχτυλα πάνω από το τελείωμα. Το άνοιγμα στολίζεται ολόγυρα με βυσσινί, μάλλινο φαρδύ, γαϊτάνι. Στην ένωση του κορμού με τα μανίκια, κάτω από τις μασχάλες, έχει τοποθετηθεί ρομβοειδές κομμάτι πανιού για άνεση στην κίνηση. Τα χρυσοκεντημένα μανίκια είναι πολύ παλιότερα και έχουν κεντηθεί σε λεπτό βαμβακερό πανί με ενυφασμένες ρίγες. Είναι φοδραρισμένα με επίσης λεπτό βαμβακερό. Το πλούσιο χρυσοκέντημα των μανικιών ενώνεται
με την πολυχρωμία των μεταξιών και δανείζεται κι άλλο φως από μικρές, διάσπαρτες πούλιες. Δυστυχώς τα μετάξια έχουν φθαρεί πολύ και λίγα ίχνη τους μαρτυρούν την λεπτότητα των χρωματικών αντιθέσεων. Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, το χρυσοκέντημα υποδηλώνει πλούτο και κοινωνική θέση. Στην εμφάνιση και στην τεχνική, μοιάζει με τα εκκλησιαστικά βυζαντινά κεντήματα (χρυσοκλαβαρικά) χωρίς να είναι τόσο λεπτοφτιαγμένο. Οι γυναίκες ή οι μαΐστρες που "έριχναν το χρυσάφι", τύλιγαν το λεπτό χρυσόνημα γύρω από χοντρή, κίτρινη μεταξωτή κλωστή, στριμμένη πολλές φορές, το μπρισίμι. Αποτέλεσμα είναι η ανάγλυφη όψη του χρυσοκεντήματος. Το ανάγλυφο χρυσοκέντημα που εδώ δημιουργείται με χρυσόνημα που τυλίγεται είτε γύρω από χαρτόνι είτε γύρω από μπρισίμι, γεμίζοντας συχνά τις μεγαλύτερες επιφάνειες με ζιγκ-ζαγκ ή με διάκοσμο που θυμίζει πλεκτή ψάθα. Στο κέντρο του πανωμάνικου, από ανθρωπόσχημη γλάστρα, υψώνεται κεντρικό δέντρο με φύλλωμα που απολήγει σε δυο συμμετρικά κλαδιά με λογχοειδή φύλλα που γέρνουν συμμετρικά δεξιά κι αριστερά του. Από τη βάση του κορμού βλασταίνουν δυο χρυσά λουλούδια ή φύλλα ενώ πάνω τους ξεπηδούν δυο εντυπωσιακά άνθη που το λογχόσχημο κέντρο τους αναδεικνύεται με μωβ κλωστή. Από το κέντρο της γλάστρας φυτρώνει οριζόντιο, κυματιστό κλαδί που διακλαδώνεται ψηλά με χρυσά λουλούδια και φύλλα καταλήγοντας σε κλαρί κατάφορτο με ρόδια στην πίσω όψη του δεξιού μανικιού, ενώ στο αριστερό μανίκι έχει τέσσερα πέντε ρόδια σε κάθε όψη του. Από ένα γερτό κλώνο φυτρώνει αγγίζοντας τη γλάστρα ίδιο εντυπωσιάκο λουλούδι σαν το προηγούμενο το οποίο έχει στολιστεί αυτή τη φορά, με ροζ κλωστή. Το διάστημα που χωρίζει το κλαδί από τη λεπτή μπορντούρα γεμίζει με αστερόσχημα άνθη, φύλλα και τριγωνικό σχήμα. Στο τελείωμα του πανωμάνικου έχει στερεωθεί με γαζί γαλάζια συνθετική κορδέλα σκεπασμένη με δαντελωτή, χρυσή τρέσα. Ίδια διακόσμηση έχει γίνει και στο τελείωμα του κατωμάνικου. Το κέντημα εδώ μοιάζει πολύ με το προηγούμενο. Η κύρια διαφορά είναι ότι από την γλάστρα δεν φυτρώνει δέντρο αλλά λουλούδι με μακρύ μίσχο και ροζ λεπτομέρειες. Καθώς το ύψος μικραίνει παραλείπονται τα δυο μεγάλα "μωβ" λουλούδια ενώ τα "ροζ" παραμένουν. Κλαρί με ρόδα δεν υπάρχει, υπάρχει όμως μεγάλο λουλούδι ψηλά με μωβ λεπτομέρειες. Ανάμεσα στο οριζόντιο κλαδί και τη μπορντούρα εναλλάσσονται φύλλα, αστερόσχημα λουλούδια και τριγωνικά σχήματα. Από τις λίγες μεταξοκλωστές που σώζονται, διακρίνονται, εκτός από το μωβ και το ροζ, το πράσινο, τρεις τόνοι του μπλε, το βυσσινί και ένα ανοιχτό πράσινο. Την απόληξη των μανικιών στολίζει φαρδιά, γλωσσωτή δαντέλα.
Decoration & Patterns
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
pomegranates, flowers, leaves
Height
0.360
Width
0.420
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves, maistres
Production date range
second half of 19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Material
cotton
gold thread
paper
silk thread
spangles
synthetic
wool cordon
Techniques
crocheted lace
embroidery,
flat stitch
gold embroidery
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites (?)
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
second half of 19th century - beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites (?)
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
second half of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
7/6/1954
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives