sleeved bodice 5272/4
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, back
Tzakos from Attica, back
Sleeve of the tzakos
Sleeve of the tzakos
Top part of the sleeve: velvet and fillet with beads
Top part of the sleeve: velvet and fillet with beads
Bottom part of the sleeve: gold embroidery
Bottom part of the sleeve: gold embroidery
Bottom part of the sleeve: embroidery with silk threads 
Bottom part of the sleeve: embroidery with silk threads 
Object Identity
Object ID Number
5272/4
Object name
sleeved bodice
Other / Local name
tzakos
Style
peasant 
Production date range
end of 19th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Κοντός, εφαρμοστός μπούστος, ο τζάκος, με κορμό από μονόφυλλο βαμβακερό πανί του εμπορίου. Το βαθύ και πλατύ κατακόρυφο άνοιγμά του που φθάνει σχεδόν ως το τελείωμα του μπούστου στρογγυλεύοντας το κλείσιμο, κλείνει με δύο κουμπιά. Είναι στολισμένο με ανοιχτό κανελί γαϊτάνι που φθάνει ως τις πλαϊνές ραφές. Ο κορμός δεν είναι οργανικά δεμένος με τα μανίκια. Ο τζάκος έχει κανονικά δύο ζευγάρια μανίκια. Τα πανωμάνικα είναι στενά, φθάνουν ως τον αγκώνα και έχουν τα δικά τους σχέδια και βελονιές. Τα κατωμάνικα ραμμένα χαλαρά με τα πανωμάνικα, έχουν συνήθως το ίδιο κέντημα με το πουκάμισο. Στον συγκεκριμένο τζάκο τα πανωμάνικα λείπουν και η εντύπωσή τους υποκαθιστά επίρραπτο έντονο ροζ-φούξια βελούδο με ενυφασμένο ανθικό διάκοσμο. Η πάνω του πλευρά, παράλληλη με τη
ραφή των μανικιών, στολίζεται με επίρραπτη, πλουμιστή τρέσα του μέτρου με ροζ και πράσινες πούλιες και γαλάζια κλωστή στις ενώσεις. Στην ένωση των μανικιών με τον κορμό, κάτω από τις μασχάλες, έχει τοποθετηθεί μικρό, ρομβοειδές πανί για άνεση στην κίνηση. Ψηλά, κοντά στους ώμους, με λαδοπράσινη κλωστή και σταυροβελονιά, δυο κλαδάκια (ή ημιτελής μονόγραμμα "Χ.Χ"). Τα κατωμάνικα είναι φτιαγμένα από βαμβακερό πανί του αργαλειού, κεντημένα πρώτα σε τελάρο με γραφτή τεχνική. Το κέντημα έχει χρωματιστές και μαύρες μεταξοκλωστές καλύπτει πυκνά και σφιχτά ύψος 23,5εκ. Στην μπροστινή, καλή όψη μεγάλο χρυσοκέντημα. Στην μπορντούρα των μανικιών, διπλή σειρά από ζιγκ-ζαγκ με πεπλατυσμένες γωνίες, όρθια και ανάστροφα, σχηματίζουν χαλαρά εξάγωνα που διακοσμούνται με λεπτά, διπλά ζιγκ-ζαγκ. Η μεγάλη, μεσαία ζώνη γεμίζει με μεγάλους, ολόκληρους και μισούς ρόμβους, τοποθετημένους σε σειρά με χρωματιστά τα λεπτά τους περιγράμματα και τα μικρά γεωμετρικά και γραμμικά μοτίβα που τους διακοσμούν. Η επάνω λεπτή ταινία επαναλαμβάνει, συντετμημένο κατά το ήμισυ (και με φωτεινότερα χρώματα στο αριστερό μανίκι), τον διάκοσμο της μπορντούρας. Ως εδώ το κέντημα έχει γίνει σε μαύρο φόντο με κόκκινες, πράσινες, κίτρινες, γαλάζιες, ανοιχτές και σκούρες κλωστές. Αφήνοντας κενή μια λεπτή σειρά πανιού, καταλήγει σε μαυρόασπρες γλώσσες ή δοντάκια, σαν αυτά που συναντάμε στον ποδόγυρο των πουκάμισων. Το κέντημα έχει γίνει με μαύρη κλωστή και τα λευκά γραμμικά σχέδια γίνονται από το πανί που έχει μείνει ακέντητο. Μισός ρόμβος στη ραφή του αριστερού μανικιού και μικρό κομμάτι πάλι στη ραφή του δεξιού, έχουν επίσης αφεθεί μαυρόασπρα, δηλαδή μισοκεντημένα. Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, το χρυσοκέντημα υποδηλώνει πλούτο και κοινωνική θέση. Στην εμφάνιση και στην τεχνική, μοιάζει με τα εκκλησιαστικά βυζαντινά κεντήματα (χρυσοκλαβαρικά) χωρίς να είναι τόσο λεπτοφτιαγμένο. Οι γυναίκες ή οι μαΐστρες που "έριχναν το χρυσάφι", τύλιγαν το λεπτό χρυσόνημα γύρω από χοντρή, κίτρινη μεταξωτή κλωστή, στριμμένη πολλές φορές, το μπρισίμι. Αποτέλεσμα είναι η ανάγλυφη όψη του χρυσοκεντήματος. Στο μέσον του κεντήματος, προβάλλοντας μέσα από λοξή, ορθή γωνία, υψώνεται θριαμβευτικά ανθισμένος "μαστραπάς". Δεξιά κι αριστερά από το κεντρικό, ρομβοειδές μοτίβο, δυο μικροί "μαστραπάδες" και σχηματοποιημένα φυλλοφόρα κλαδιά. Το κέντημα ακουμπά πάνω σε χρυσοκεντημένη μπορντούρα. Στο τελείωμα του μανικιού, κόκκινο γαϊτάνι. Στερεωμένη στο εσωτερικό του μανικιού, προβάλλει στην απόληξή του δαντελωτή ταινία, το μανικέττι.
Decoration & Patterns
Decoration
geometric decoration 
Decorative patterns / subjects
-
Height
0.360
Width
0.450
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves, maistres
Production date range
end of 19th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Attica (Kifisia (?) Μarousi (?))
Material
band
button
cotton
gold thread
silk cordon
silk thread
velvet
Techniques
embroidery, light stitch
gold embroidery
handwoven fabric
lace sold by the metre
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Occasion
bridal
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
25/4/1967
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1948-1954: Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι. Athens, vol. 1-2. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives