sleeved bodice
8858/7
Bridal and festive tzakos (bodice) from Attica, front
Bridal and festive tzakos (bodice) from Attica, front
Bridal and festive tzakos (bodice) from Attica, back
Object Identity
Object ID Number
8858/7
Object name
sleeved bodice
Other / Local name
tzakos
Style
peasant
Production date range
19th century (?)
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Κοντός, εφαρμοστός μπούστος, τζάκος, με στενά μανίκια που φθάνουν ως τον αγκώνα, τα "πάνω μανίκια". Φοριόταν πάνω από το αμάνικο πουκάμισο. Τα πάνω μανίκια είχαν τα δικά τους σχέδια και βελονιές. Ένα δεύτερο ζευγάρι, τα "κάτω μανίκια", χαλαρά ραμμένα με τα επάνω, είχαν συνήθως το ίδιο κέντημα με το πουκάμισο. Τα μανίκια κεντιούνται σε τελάρο πριν ενωθούν με τον κορμό. Από τον μπούστο λείπουν τα κατωμάνικα. Είναι φτιαγμένος από μονόφυλλο, υπόλευκο, λεπτό βαμβακερό πανί του αργαλειού και επενδεδυμένος με άλλο υφαντό βαμβακερό στο ίδιο χρώμα. Έχει κατακόρυφο, πλατύ άνοιγμα που συγκλίνει στρογγυλεύοντας στο τελείωμά του, με άκρες που εφάπτονται κλείνοντας με δύο κόπιτσες μόλις δυο δάχτυλα ψηλότερα από το άκρο του ρούχου. Το άνοιγμα διακοσμείται με φαρδύ βιολετί γαϊτάνι που
στρίβει στο τελείωμα και αντικαθίσταται από στενό γαϊτάνι στο ίδιο χρώμα που φθάνει σχεδόν ως τις πλαϊνές ραφές. Το ίδιο στενό γαϊτάνι στολίζει το τελείωμα των μανικιών. Πάνω του είναι στερεωμένο βυσσινί κορδόνι που σχηματίζει δαντέλα με μικρές θηλιές και κυματισμό. Στην ένωση των μανικιών με τον κορμό, κάτω από τις μασχάλες, έχει τοποθετηθεί ρομβοειδές κομμάτι πανιού για άνεση στην κίνηση. Το έξοχο κέντημα στα μανίκια συνδυάζει γραφτή τεχνική με μετάξια και χρυσοκέντημα. Το γεγονός ότι οι μεταξοκλωστές είναι βαμμένες με φυτικές βαφές κάνει πιθανή την χρονολόγηση του τζάκου στον 19ο αιώνα. Ο "μαστραπάς" με τα γαρύφαλλα θεωρείται θέμα με ανατολική προέλευση. Ο χρυσοκεντημένος "μαστραπάς", με τα οδοντωτά περιγράμματα, σε σχήμα που θυμίζει ρόδι, γεμίζει με γαρύφαλλο που εναλλάσσει χρυσά με βιολετί/φούξια πέταλα. Στον ίδιο κατακόρυφο άξονα, μικρότερο, παρόμοιο γαρύφαλλο επιστέφει τον "μαστραπά". Στις τέσσερις γωνίες του κεντήματος, ένα μεγάλο γαρύφαλλο γέρνει με χάρη. Ανάμεσά τους, πολύχρωμο λουλούδι καταλήγει σε μικρό γαρύφαλλο. Στα ενδιάμεσα κενά, μικρότερα λουλούδια, πολύχρωμα και χρυσά, διανθισμένα με γαρυφαλλένια πέταλα, συμπληρώνουν το πλούσιο κέντημα. Το βιολετί/φούξια επικρατεί χωρίς να επισκιάζει τη ζωηρή πολυχρωμία. Πέρα από το χρυσό, τον τόνο δίνουν το θαλασσί σε δύο τόνους, ένα ανοιχτό γαλάζιο, το βαθύ γαλαζοπράσινο, το πράσινο της ελιάς, το κίτρινο, το μελί και το σοκολατί. Το κέντημα υπογραμμίζει στενή μπορντούρα με περιγράμματα από δυο χρώματα που εναλλάσσονται. Ανάμεσά τους τρίκλωνο κυματιστό κλαδί, χρυσό στο κέντρο του μανικιού και πολύχρωμο στις δύο άκρες. Οι καμπύλες του γεμίζουν με χρώματα. Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, το χρυσοκέντημα υποδηλώνει πλούτο και κοινωνική θέση. Στην εμφάνιση και στην τεχνική, μοιάζει με τα εκκλησιαστικά βυζαντινά κεντήματα (χρυσοκλαβαρικά) χωρίς να είναι τόσο λεπτοφτιαγμένο. Οι γυναίκες ή οι μαΐστρες που "έριχναν το χρυσάφι", τύλιγαν το λεπτό χρυσόνημα γύρω από χοντρή, κίτρινη μεταξωτή κλωστή, στριμμένη πολλές φορές, το μπρισίμι. Αποτέλεσμα είναι η ανάγλυφη όψη του χρυσοκεντήματος.
Decoration & Patterns
Decoration
vegetal decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas", flowers, carnations
Height
0.340
Width
0.450
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves, maistres
Production date range
19th century (?)
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
Northern Attika (Kifisia, Marousi?)
Material
cotton
gold thread
silk cordon
silk thread
Techniques
embroidery,
herring bone stitch
embroidery,
light stitch
gold embroidery
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites (?)
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
19th century (?) - beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites (?)
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
19th century (?) - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
Northern Attica (Kifisia, Marousi?)
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
1952-1953 (?)
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives