sleeved bodice 893/3,γ
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, front
Tzakos from Attica, back
Tzakos from Attica, back
Embroidery of the oversleeve
Embroidery of the oversleeve
Embroidery of the undersleeve: front side
Embroidery of the undersleeve: front side
Embroidery of the undersleeve: back side
Embroidery of the undersleeve: back side
Object Identity
Object ID Number
893/3,γ
Object name
sleeved bodice
Other / Local name
tzakos
Style
peasant 
Production date range
20th century 
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Κοντός, εφαρμοστός μπούστος, τζάκος, με στενά μανίκια που φθάνουν ως τον αγκώνα, τα "πάνω μανίκια". Φοριόταν πάνω από το αμάνικο πουκάμισο. Τα πάνω μανίκια είχαν τα δικά τους σχέδια και βελονιές. Ένα δεύτερο ζευγάρι, τα "κάτω μανίκια", χαλαρά ραμμένα με τα επάνω, είχαν συνήθως το ίδιο κέντημα με το πουκάμισο. Τα μανίκια κεντιούνται σε τελάρο πριν ενωθούν με τον κορμό. Ο μπούστος είναι φτιαγμένος από μονόφυλλο, βαμβακερό πανί. Έχει πλατύ, κατακόρυφο άνοιγμα που στρογγυλεύει κλείνοντας, λίγο πριν το τελείωμα του μπούστου, με δύο κόπιτσες. Στολίζεται με δυο γαϊτάνια στο χρώμα του πανιού, στενό εξωτερικά και φαρδύτερο μέσα, που φθάνουν ολόγυρα σχεδόν ως τις πλαϊνές ραφές. Στην ένωση του κορμού με τα πανωμάνικα, κάτω από τις μασχάλες, έχει τοποθετηθεί ρομβοειδές κομμάτι
πανιού για άνεση στην κίνηση. Τα πανωμάνικα είναι κεντημένα ολόκληρα με κόκκινες και μπλε κλωστές, σε τριχρωμία που δημιουργείται από τα ακέντητα σημεία του πανιού. Λεπτή μπορντούρα παρατάσσει ορθά και αντεστραμμένα ελικοειδή, φυλλοφόρα κλαδιά που χωράνε μέσα σε ζιγκ-ζαγκ με πεπλατυσμένες γωνίες. Στην φαρδιά ζώνη του κεντήματος, τέσσερις συμπληρωματικές σειρές, εμφανίζουν ανθισμένους "μαστραπάδες" με τριγωνικό, οδοντωτό πώμα. Στην επάνω σειρά, τα διάκενα που απομένουν έχουν χωρέσει μικρότερο "μαστραπά" με φυλλοφόρες, ελικοειδείς λαβές. Αντίστοιχα κάτω, ανάμεσα από μικρά ελικοειδή κλαδιά προβάλλει σχηματοποιημένο άνθος. Στο τελείωμα του πανωμάνικου, έχει τοποθετηθεί θαλασσί φαρδύ κορδόνι. Το κατωμάνικο, φτιαγμένο από διαφορετικό πανί, έχει κι αυτό κεντηθεί με κόκκινες και μπλε κλωστές αλλά σε τελείως διαφορετικό ύφος. Το κέντημα είναι ολοκόκκινο και οι μπλε κλωστές σχεδιάζουν τα περιγράμματα των σχεδίων. Στην καλή, μεγαλύτερη πλευρά του μανικιού, το κέντημα φθάνει τα 13,5εκ. ενώ στην πίσω όψη δεν ξεπερνά τα 6εκ. Η μπορντούρα είναι κοινή και για τα δύο μέρη και δημιουργείται από ζιγκ-ζαγκ με διπλό περίγραμμα και πεπλατυσμένες γωνίες που μέσα τους φωλιάζει, όρθιο και αντεστραμμένο μοτίβο, που είτε είναι φυτικό (μπουμπούκι;) είτε ακραία σχηματοποιημένη ανθρώπινη προτομή. Το μοτίβο αυτό επαναλαμβάνεται τόσο στην επάνω ταινία της πίσω πλευράς, όσο και στην επάνω μπορντούρα της μεγάλης ζώνης. Γεμίζει τις δαντελοειδείς, οδοντωτές γλώσσες ή (δοντάκια) στην απόληξη και των δύο πλευρών και τοποθετείται σε πολλά σημεία του κεντρικού μοτίβου του κεντήματος. Στη μεγάλη κεντημένη ζώνη ψηλόλιγνα δέντρα με ακριανά κλαδιά που ανοίγουν σε τρίγωνο με μεσαία ελικοειδή κλαδάκια σε τρία ζεύγη, δημιουργούν διάχωρα για διπλούς, ανθισμένους "μαστραπάδες". Μέσα τους, δυο κατακόρυφες σχηματοποιημένες ανθρώπινες μορφές, άλλες δύο, λοξά τοποθετημένες, δεξιά κι αριστερά στη βάση του, ενώ δύο ακόμη συμμετρικές και αντεστραμμένες κρέμονται λοξά από την επάνω βάση του. Γυναικεία μορφή τέλος στέκεται ορθή στην κορυφή του δέντρου.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
flowers, trees, human figures, "mastrapas (pitcher)"
Height
0.390
Width
0.450
Production
Maker / Designer / Brand
women themselves
Production date range
20th century 
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Menidi
Material
cotton
cotton cordon
cotton thread
hooks and eyes
Techniques
counted threadwork, single cross-stitch
embroidery, chain
embroidery, straight
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Age
middle-aged woman 
Occasion
everyday
Date range
20th century 
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
Menidi
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1948-1954: Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι. Athens, vol. 1-2. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Papantoniou, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Ethnografika, vol. 1: 5-93, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation. 
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives