sleeved overcoat
14156
Kavadomaniko: cross-shaped motifs of the embroidery
Object Identity
Object ID Number
14156
Object name
sleeved overcoat
Other / Local name
kontosayias, katosayias
Style
costume with kavadi
Production date range
middle of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Εσωτερικός σαγιάς, παρόμοιος με τον εξωτερικό, που όμως φέρει πρόσθετα, κόκκινα καβαδομάνικα, συνήθως πρόχειρα στερεωμένα. Τα καβαδομάνικα φοριούνται στις περιοχές Καρδίτσας και Τρικάλων, όπου δεν φοριέται το καβάδι. Τα καβαδομάνικα στον συγκεκριμένο σαγιά είναι πρόσθετα και παλαιότερα από το κέντημα του ποδόγυρου. Ο κοντοσαγιάς αυτός, όπως λέγεται στην Καρδίτσα, αποδίδεται στην περιοχή αυτή εξαιτίας του λευκού του χρώματος. Εκεί, όπως και αλλού, οι σαγιάδες φτιάχνονται από βαμβακερό βουρνωτό ύφασμα, ένα είδος πικέ του εμπορίου με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά, αλλά δεν βάφονται με λουλάκι. Οι σαγιάδες σιδερώνονται συνήθως με κάποιο βαρύ αντικείμενο που φτιάχνει στα λαγκιόλια τις πιέτες, μπλέτες. Τα μονόφυλλα καβαδομάνικα από νυφιάτικο καβάδι είναι φτιαγμένα από βαθιά βυσσινί τσόχα και ντυμένα με υπόλευκο βαμβακερό πανί που ρελιάζει
όλες τις πλευρές του φύλλου όπως καθαρά φαίνεται στη ραφή του. Έχουν γαζωθεί με ζιγκ-ζαγκ κάθετα πάνω στο σαγιά και φθάνουν περίπου ως το ύψος του αγκώνα. Η ραφή τους σταματά 15εκ. πριν τον κορμό του σαγιά, αυξάνοντας κατά πολύ το άνοιγμα της μασχάλης. Τα μανίκια έχουν λεπτό χρυσοκέντημα παράλληλο προς το κόψιμό τους φτιαγμένο με τεχρίλι. Δυο παράλληλες στενές ταινίες, που στολίζονται με θηλιά στην κάθε όψη, συμπλέκονται στο κέντρο του μανικιού σχηματίζοντας σταυρόσχημο μοτίβο με καμπύλες και άνισες κεραίες. Ο σαγιάς είναι φτιαγμένος από ένα πίσω φύλλο, τη "μάνα", που φθάνει ως τη λαιμόκοψη. Κάτω από το άνοιγμα των χεριών έχει τοποθετηθεί μικρό, στενόμακρο κομμάτι πανιού, το βαθράκι, που ενώνει το πίσω με το μπροστινό φύλλο και συγκρατεί τα πέντε λαγκιόλια της κάθε πλευράς. Ανάμεσα στο πολύ στενό μπροστινό φύλλο και το άνοιγμα του σαγιά, μεσολαβεί τριγωνικό φύλλο, το μπροστάρι. Ο κορμός, το μπροστινό άνοιγμα και ο ποδόγυρος είναι ντυμένα με δυο διαφορετικά βαμβακερά πανιά. Ντυμένη είναι και η ραφή που ενώνει το βαθράκι με το μπροστινό φύλλο. Επίσης, στα λαγκιόλια που ενώνονται με το μπροστινό φύλλο, οι "μύτες" τους είναι ενωμένες με ραφή. Όλες οι κατακόρυφες ραφές του σαγιά, αλλά και η οριζόντια που ενώνει βαθράκι και λαγκιόλια, τονίζονται με δύο μαύρες σειρές από στριμμένες, μάλλινες κλωστές (σκούλο) που φθάνουν ως τον κρυμμένο από το κέντημα ποδόγυρο. Περίπου 25εκ. πάνω από τον ποδόγυρο, τον σαγιά διατρέχει μαύρη δαντελωτή τρέσα, η πανωλόρδα, που παλιά έπλεκαν οι γυναίκες με το βελονάκι. Το κέντημα του σαγιά με μεταξωτά χάρτζια ή ζέχια και με επικρατέστερο χρώμα το πορτοκαλί είναι χαρακτηριστικό της περιοχής Καρδίτσας-Τρικάλων. Αποτελείται εδώ από δυο κεντητές λωρίδες, μια στενή χαμηλά και μια φαρδιά ψηλότερα, ραμμένες η μία πάνω στην άλλη και με τελείωμα από τσόχα, βυσσινί η επάνω, καφετί η κάτω. Η χαμηλή ταινία έχει απλό γραμμικό διάκοσμο με σειρές από μεταξωτές ουτράδες και ζιγκ-ζαγκ, με σκούρα χρώματα (καφετί, πράσινο, μπλε) σε πράσινο σκούρο φόντο. Στην επάνω ταινία κυριαρχεί το πορτοκαλί, ενώ λεπτομέρειες αποδίδονται με μπλε και πράσινο. Απεικονίζεται το μοτίβο της κλάρας με τρόπο τέτοιο που επιτρέπει τη χρονολόγηση του κεντήματος στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Τότε είναι που στην εκτέλεση χάνεται η σχηματοποίηση του μοτίβου και στόχος γίνεται το γέμισμα της επιφάνειας με ουτράδες. Στα από πάνω μυτάκια ή ντουγαδάκια είναι φανερή η βιαστική απόδοση. Η κεντητή ταινία στολίζεται με πράσινη δαντελωτή τρέσα και, ασύμμετρα στις δύο πλευρές, δεν καλύπτει το μπροστάρι. Στον ποδόγυρο, οι ραφές στα λαγκιόλια έχουν "τσιμπηθεί", ώστε οι πιέτες να πετάνε προς τα έξω.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross (?)
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
small points, klara
Height
0.960
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
middle of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
tichreli
Techniques
applique
embroidery,
terzidiko (gold tailored)
gold embroidery
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
middle of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
middle of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Karditsa
Greece |
Thessaly |
Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Gift
Collector
Papantoniou Ioanna
Acquisition date (circa)
25/1/1972
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives