sleeveless jacket 12380
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Moon of the front panel
Moon of the front panel
Keys of the front point
Keys of the front point
Horizontal, low edging of the back, detail 
Horizontal, low edging of the back, detail 
Rectangle of the back and around decoration
Rectangle of the back and around decoration
Object Identity
Object ID Number
12380
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
end of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές (ουτράδες) που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και ντυμένο με συνθετική φόδρα σε κίτρινο χρώμα και κόκκινο στις πλαϊνές ραφές. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που στρίβει μπροστά κάτω από τη δεξιά μασχάλη και από δύο μπροστινά φύλλα που ξεκινούν πίσω από τον ώμο και απολήγουν σε μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο μέσον περίπου της κάθε μύτης είναι στερεωμένη από μία θηλυκή κόπιτσα. Οι πλαϊνές ραφές είναι ιδιαίτερα κακότεχνες. Το κέντημα είναι φτιαγμένο πρόχειρα και "στα γρήγορα", μάλλον γεμίζοντας τις επιφάνειες με ζέχια παρά ζωγραφίζοντας ευκρινή διακοσμητικά σχέδια. Διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι. Στο φεγγάρι εγγράφεται σταυρός με τριγωνικές κεραίες που διακρίνονται μεταξύ τους με ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Το φεγγάρι πλαισιώνεται από δυο μεγάλες σπείρες, ενώ στο υπόλοιπο κέντημα τα μοτίβα είναι τετραγωνισμένα. Κάτω από το φεγγάρι διακρίνονται κλειδιά, ευκρινέστερα εδώ παρ' ότι ψηλότερά του, ενώ το κέντημα απλουστεύεται στους ώμους σε ζιγκ-ζαγκ (κύκλα). Στο φαρδύ, οριζόντιο τμήμα της πλάτης, χρωματιστά ζέχια σχεδιάζουν δύο διακοσμητικές ταινίες: η χαμηλή εμφανίζει την κλάρα ενώ στην ψηλότερη ίσως βρίσκεται αγνώριστη η σαρακατσάνα. Κλάρα βλέπουμε και κάτω από τη λαιμόκοψη, ενώ τα πίσω φεγγάρια περιτριγυρίζονται από κλειδιά. Τα φεγγάρια είναι όμοια με τα μπροστινά, μόνο που είναι λίγο μικρότερα και δεν περιγράφονται εξωτερικά από μπλε κύκλο. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος της πλάτης, πάνω σε σκούρο πετρόλ φόντο, προβάλλουν μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λευκό βαμβακερό πανί με μικρά σχέδια στην ύφανση, ενός είδους φραστερά, πλαισιώνεται από πράσινη, συνθετική κορδέλα και στολίζεται με κατακόρυφη, μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, small points, leafy scroll, rounds, keys, sarakatsana (?)
Height
0.360
Width
0.510
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
end of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
synthetic
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Date range
end of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Acquisition date (circa)
15/4/1989
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives