sleeveless jacket
12621
Object Identity
Object ID Number
12621
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με βαμβακερό ρέλι σε χρώμα "σάπιο μήλο". Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά, κάτω από τα ανοίγματα των χεριών και κατά 7-8εκ. σκεπάζεται από τα μπροστινά φύλλα που απολήγουν σε μακριές, γλωσσωτές μύτες. Ζέχια και κοσανίτσα ορίζουν τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, δεύτερο, πράσινο ρέλι παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το καρελίσιο κέντημα του γιλεκιού ακολουθεί τις χρωματικές προτιμήσεις του τερζήδικου κεντήματος και προβάλλει το πορτοκαλί που συνοδεύεται από βυσσινί, μπλε και πράσινο. Μικρότερα γαζιά από ροζ-γκρι κλωστή απομονώνουν τα παρατεταγμένα μοτίβα. Τα μοτίβα, σε σχήμα φύλλου, γεμίζουν από πράσινα, βυσσινί και μπλε γαζιά, ενώ τα περιγράμματά τους από τρία πορτοκαλί γαζιά διαπλέκονται ανάμεσά τους έτσι ώστε να σχηματίζουν ρόμβο. Το πορτοκαλί γαζί γεμίζει όλα τα ενδιάμεσα διάκενα αλλά και σχηματίζει το σταυρωτό, μοτίβο από δύο διαπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ μέσα σε ταινία που κανονικά σχηματίζεται από ζέχια. Το σταυρωτό περιγράφει την επιφάνεια του κεντήματος, σχηματίζει δυο οριζόντιες ταινίες παράλληλες με τη βάση του γιλεκιού και περιβάλλει το ορθογώνιο σχήμα στο κέντρο της πλάτης. Στο εσωτερικό του ορθογώνιου, πάνω σε μάυρο φόντο, προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λεπτή, πράσινη δαντέλα του μέτρου στερεώνει ολόγυρα κομμάτι λευκού βαμβακερού πανιού. Το πανί χωρίζεται στα δύο από κατακόρυφη μαύρη βαμβακερή κορδέλα. Μόνον τα φεγγάρια του γιλεκιού, δύο μπροστά και δύο πίσω, είναι φτιαγμένα με μεταξωτούς ουτράδες και κοσανίτσα που σχηματίζουν ομόκεντρους κύκλους. Το γεγονός ότι το φεγγάρι (ή στρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο".
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, cross-shaped, small points
Height
0.300
Width
0.350
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Fanarmagoula
Material
band
branchy silk threads
cotton
cotton thread
Techniques
applique
applique embroidery,
terzidiko (gold tailored)
embroidery,
stitch
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride
Occasion
bridal
Date range
20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Thessaly |
Karditsa
Fanarmagoula
Acquisition
Acquisition method
Gift
Collector
Papantoniou Ioanna
Acquisition date (circa)
27/6/1995
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives