sleeveless jacket 1361/4,στ
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front moon of the vest
Front moon of the vest
Back: moons and bottom decoration
Back: moons and bottom decoration
Back: upper decoration of the yileki
Back: upper decoration of the yileki
Object Identity
Object ID Number
1361/4,στ
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
Yes
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές ουτράδες που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Ο ρούχος συνοδεύεται εσωτερικά από σειρές ζέχια που περιβάλλουν τα διάφορα κεντητά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο για να
φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με μαύρη τσόχα και φοδραρισμένο με μπεζ βαμβακερό σατέν. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει μπροστά στα πλάγια, κάτω από το άνοιγμα των χεριών, και από δύο μπροστινά φύλλα με μακριές, γλωσσωτές μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη μαύρη τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα πράσινου ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που γεμίζει με ομόκεντρους χρωματιστούς κύκλους. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, ευθύνεται για την ερμηνεία ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Το φεγγάρι πλαισιώνεται από το ταινιόσχημο μοτίβο του κλειδιού. Λίγο κάτω από τους ώμους έχουν στερεωθεί κατακόρυφα από μια θηλυκή κόπιτσα. Στα σημεία όπου το κέντημα έχει φθαρεί αποκαλύπτεται ότι είναι επίρραπτο σε μαύρο βαμβακερό πανί. Τα φεγγάρια στην πλάτη, που αποδίδουν με έμφαση στην ασπροκόκκινη κοσανίτσα, είναι ασύμμετρα και πολύ μικρότερα από τα μπροστινά, σε βαθμό που σχεδόν συγχέονται με τις σπείρες των κλειδιών που τα πλαισιώνουν, ακολουθώντας το άνοιγμα του χεριού. Στις τρεις οριζόντιες λωρίδες της πλάτης ξεδιπλώνεται η σαρακατσάνα. Με ζέχια και κοσανίτσες σχηματίζεται το πλαίσιο του ορθογώνιου σχήματος που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης. Το πλαίσιο, που απολήγει σε ροζ, λεπτή τρέσα με κυματιστό τελείωμα, περικλείει λουλακιασμένο (;) πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
key, moon, sarakatsana
Height
0.300
Width
0.370
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
hooks and eyes
satin cotton
Techniques
applique
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
dye, bluing 
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
unmarried woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
bride 
Occasion
bridal
Date range
beginning of 20th century
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives