sleeveless jacket 3654/21
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Front panel and point: moon and leafy scroll
Front panel and point: moon and leafy scroll
Back: moons and horizontal edging: keys, sarakatsana
Back: moons and horizontal edging: keys, sarakatsana
Back: rectangle and edging 
Back: rectangle and edging 
Object Identity
Object ID Number
3654/21
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα γαζωμένη με κόκκινη κλωστή εξωτερικά και με μαύρη εσωτερικά, και φοδραρισμένο στο χέρι με μπεζ βαμβακερό πανί. Καθώς το κέντημα έχει αφήσει ελάχιστα σημεία ακάλυπτα, μόλις διακρίνεται ότι είναι αυτό είναι επίρραπτο σε μαύρο βαμβακερό πανί. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη που γυρίζει λίγο μπροστά κάτω από τις μασχάλες, ενώ τμήμα του καλύπτεται από τις πλαϊνές ενώσεις με τα μπροστινά φύλλα που απολήγουν σε μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο εσωτερικό τους είναι ραμμένες από δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα μπλε ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, με σειρές από ομόκεντρους κύκλους από τους οποίους ο μικρότερος είναι φτιαγμένος με ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Από την ίδια κοσανίτσα είναι ο κατακόρυφος και ο λοξός σταυρός που εξακτινώνονται από το κέντρο του αγγίζοντας την περιφέρεια του φεγγαριού. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Πάνω και κάτω από το φεγγάρι και μετά από σπείρα, διακόσμηση με κλάρα. Στην πλάτη, οι σταυροί στα φεγγάρια είναι φτιαγμένη με χρυσόνημα, αλλά στο αριστερό δεν είναι απολύτως συμμετρικοί. Ανάμεσά τους, ταινιόσχημο μοτίβο με κλειδιά και, από κάτω, στην οριζόντια μπορντούρα, σαρακατσάνα. Κλειδιά στολίζουν και τις κατακόρυφες πλευρές του γιλεκιού, ενώ κάτω από τη λαιμόκοψη έχει κεντηθεί κλάρα. Στο εσωτερικό περίγραμμα του ορθογώνιου τμήματος, που δεσπόζει στο κέντρο της πλάτης, πάνω σε μάυρο φόντο προβάλλουν έντονα μυτάκια ή ντουγαδάκια. Παραμέσα, λεπτή, γκρίζα δαντέλα του μέτρου, οριοθετεί μικρότερο ορθογώνιο που καλύπτεται από γκριζαρισμένο βαμβακερό πανί με σχέδια στην ύφανση, τα φραστερά. Στο κέντρο του πανιού, κατακόρυφη μαύρη δαντελωτή τρέσα.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
moon, small points, leafy scroll, keys, sarakatsana (?)
Height
0.340
Width
0.380
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
band
branchy silk threads
cotton
felt
gold thread
hooks and eyes
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
gold embroidery
industrially woven textile
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
20/11/1963
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives