sleeveless jacket 5230/19
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, front
Yileki, back
Yileki, back
Moon of the front panel 
Moon of the front panel 
Moon of the back
Moon of the back
Velvet decoration at a frame of locks
Velvet decoration at a frame of locks
Horizontal edging of the waist: leafy scroll 
Horizontal edging of the waist: leafy scroll 
Keys on the top of the moon at the front panel
Keys on the top of the moon at the front panel
Object Identity
Object ID Number
5230/19
Object name
sleeveless jacket
Other / Local name
yileki
Style
costume with kavadi
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Γυναικείο γιλέκι που φοριέται πάνω από τον σαγιά στα χωριά του κύκλου της Καρδίτσας του νομού Τρικάλων. Το επίρραπτο κέντημά του με πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές, ουτράδες, που πότε τοποθετούνται ευθύγραμμα (ζέχια) ή άλλοτε σχηματίζουν γαϊτάνι (κοσανίτσα), ταιριάζει χρωματικά με την κεντητή λωρίδα του σαγιά. Στα χωριά της Καρδίτσας επικρατεί το πορτοκαλί, ενώ στα Μεγάλα Καλύβια τα χρώματα που κυριαρχούν είναι σκουρότερα, μαραγκά. Χαρακτηριστικό του γιλέκου είναι το μεγάλο του άνοιγμα στην τραχηλιά και στις μασχάλες και το μικρό του ύψος που σταματά πάνω από τη μέση. Είναι πάντα ρελιασμένο στα στριφώματα με ρούχο (τσόχα). Μέσα από τον ρούχο ράβονται σειρές ζέχια και ανάμεσά τους κεντιούνται τα διάφορα διακοσμητικά μοτίβα. Μονάχα ένα όρθιο, ορθογώνιο κομμάτι στο κέντρο της πλάτης μένει ακέντητο
για να φαίνονται οι μύτες, μια λεπτή δαντέλα που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες με μαραγκή κλωστή και με το βελονάκι. Το γιλέκι είναι ρελιασμένο με σκούρα βυσσινί τσόχα και φοδραρισμένο με υπόλευκο βαμβακερό πανί. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο στην πλάτη και δύο μπροστινά φύλλα που απολήγουν σε μακριές, ορθογώνιες μύτες. Στο εσωτερικό της δεξιάς, είναι στερεωμένες δύο θηλυκές κόπιτσες. Τρίχρωμο γαϊτάνι, η κοσανίτσα, ορίζει τα περιγράμματα του κεντήματος που διακρίνεται σε τρία μέρη: αυτό της πλάτης από τους ώμους έως τις πλαϊνές ραφές, κι από ένα, συμμετρικό, στα δυο μπροστινά φύλλα. Στη λαιμόκοψη, ανάμεσα από τη βυσσινί τσόχα και το κέντημα, παρεμβάλλεται στενή λωρίδα πράσινου ρούχου που παρακολουθεί την καμπύλη του λαιμού. Το πορτοκαλί χρώμα κυριαρχεί στις μεταξωτές ουτράδες και συμπληρώνεται από πράσινο, μπλε και βυσσινί. Στα μπροστινά φύλλα προβάλλει κυκλικό σχήμα, το φεγγάρι, που περιέχει σταυρό με δακρυόσχημες κεραίες. Αργυρόνημα απομονώνει τον σταυρό και σχηματίζει στο κέντρο του λεπτό σταυρουδάκι με κεραίες που απολήγουν σε μικρές σπείρες. Οι σταυροί και στις δύο πλευρές είναι απόλυτα συμμετρικοί. Ανάμεσα στα φεγγάρια και τις πλαϊνές ραφές, το κέντημα σχηματίζει τρία τρίγωνα σε ελλιπή σταυροειδή διάταξη, εντύπωση που ενισχύει και ο σταυρός με τρεις μόνο κεραίες που αυτή τη φορά γίνεται με ασπροκόκκινη κοσανίτσα. Το γεγονός ότι το φεγγάριστρογγυλό) κεντιέται στις καραγκούνικες ποδιές μόνο για τις νέες και τις νύφες και ποτέ για μεγάλες γυναίκες, δημιουργεί την εντύπωση ότι ίσως πρόκειται για "γονιμικό σύμβολο". Τον υπόλοιπο χώρο των μπροστινών φύλλων καταλαμβάνει το μοτίβο του κλειδιού. Δύο όμοια φεγγάρια, ελαφρά μικρότερα και με σταυρούς τονισμένους με αργυρόνημα, στολίζουν και την πίσω όψη. Την οριζόντια χαμηλή μπορντούρα διατρέχει το μοτίβο της κλάρας ενώ παντού αλλού επικρατούν τα κλειδιά. Μόνο το περίγραμμα του ορθογώνιου σχήματος στο κέντρο της πλάτης σχηματίζεται με τις κλειδωνές. Πράσινο βελούδο προσφέρει την επιφάνειά του στο αργυρόνημα για να του τονίσει το περίγραμμα με ζιγκ-ζαγκ και θηλιές (κύκλα με ένα ματάκι). Στη συνέχεια, σε χρευτικό σχεδιασμό, θα σχηματίσει δυο κατακόρυφα, ανοιχτά καρδιόσχημα μοτίβα, όρθιο και αντεστραμμένο, που η ένωσή τους εγγράφεται σε αντικριστούς ρόμβους.
Decoration & Patterns
Decoration
religious motifs
Decorative patterns / subjects
cross
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
keys, leafy scroll, locks
Height
0.325
Width
0.440
Production
Maker / Designer / Brand
tailors
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa 
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Material
branchy silk threads
cotton
felt
hessian
silver thread
velvet
Techniques
applique embroidery, terzidiko (gold tailored)
industrially woven textile
silver embroidered
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Karagounides
User
woman
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Thessaly | Karditsa
Karditsa
Greece | Thessaly | Trikala
Trikala
Acquisition
Acquisition method
Purchase
Acquisition date (circa)
14-16/3/1967
Documentation
Research bibliographic references
Hadjimichali, A. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι, vol. 2, Athens, Melissa publications. 
Karastamati - Romaiou, Ε. 1980: Η ποδιά της Καραγκούνας, Athens: P.F.F.
Politou, X. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας", in the Calendar of the Lyceum Club of Greek Women, Athens.
Tsangalas, Κ. 1993, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία, ιδιαίτερα σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Athens, Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.CH. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives