sleeveless overcoat 1128/8
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, front
Sigouni from Attica, back
Sigouni from Attica, back
Embroidery of the right front panel
Embroidery of the right front panel
Embroidery of the left front panel
Embroidery of the left front panel
Side embroidery
Side embroidery
Embroidery at the bottom of the back
Embroidery at the bottom of the back
Edging at the bottom of the right panel
Edging at the bottom of the right panel
Edging of the opening
Edging of the opening
Object Identity
Object ID Number
1128/8
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant 
Production date range
beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 3εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα 7εκ. Κάτω από τη λαιμόκοψη και σε μήκος 20εκ. περίπου η λωρίδα έχει μείνει ακέντητη σαν να επρόκειτο να δεχθεί επίρραπτο βελούδινο στόλισμα. Το κέντημα έχει αυστηρά χρώματα και μόνο μπροστά αριστερά έχουν χρησιμοποιηθεί και θαλασσί κλωστές, ενώ δεξιά λίγες κλωστές σε ανοιχτότερο πράσινο χρώμα. Το κέντημα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια πολύ μεγαλύτερη στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, φαρδιά, οριζόντια ταινία (7εκ.) κάτω από το άνοιγμα των χεριών, παράλληλη προς την μπορντούρα της βάσης, μαζί με τις δυο κατακόρυφες κεντημένες ταινίες αφήνουν μικρό, στενόμακρο κομμάτι πανιού για το κέντημα. Τρία τριγωνικά σχήματα, το ένα πάνω στο άλλο στον κατακόρυφο άξονα, στηρίζονται σε ορθογώνιο σχήμα με οδοντωτές απολήξεις στις τρεις πλευρές. Τα τρίγωνα ανεβαίνουν από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο και το πρώτο που ακουμπά στην ορθογώνια βάση επηρεάζεται από το σχήμα της. Καθένα από τα τρίγωνα και τα ορθογώνια φέρει στο κέντρο του "μαστραπά". Ο "μαστραπάς" στα δυο μεγάλα τρίγωνα, φέρει καπάκι. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται με την μπροστινή ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη δημιουργώντας μεγάλη κεντημένη επιφάνεια που περιλαμβάνει και την τριγωνική μύτη της λόξας. Στο σημείο περίπου όπου οι δυο, φαρδιές ταινίες διαχωρίζονται επιτρέποντας στο πάνω μέρος της λόξας να χωρέσει διακοσμητικό θέμα, η ταινία της πλάτης στενεύει κατά μισό πόντο. Φθάνοντας σαν μπορντούρα της βάσης, οι ταινίες διασπώνται κατά το πλάτος κατά 4εκ. προχωρούν ως σχεδόν το τελείωμα του σιγκουνιού, ενώ τα υπόλοιπα 3εκ. σταματούν αφού πλαισιώσουν τα "δοντάκια" της μπορντούρας ή και πατήσουν πάνω τους. Σε μικρό τμήμα της λόξας έχουν κεντηθεί δυο τριγωνικά σχήματα, το ένα πάνω στο άλλο σε κατακόρυφο άξονα. Το χαμηλότερο είναι πολύ ψηλότερο, σε βαθμό που θυμίζει σώμα που φέρει κεφαλή. Από τις άκρες της βάσης κρέμονται λεπτές κεντημένες λωρίδες, σαν πλεξούδες, που πλευρίζουν τα "δοντάκια" και ακουμπούν το πλαίσιο. Μέσα στα τρίγωνα, "μαστραπάς", διπλός στο χαμηλότερο, ο οποίος έχει ιδιαίτερο πώμα. Στις πέντε μετόπες της βάσης, ισάριθμοι ανθισμένοι "μαστραπάδες" με θριαμβευτικότερο τον κεντρικό, στην πλάτη. Όλοι τους είναι κλειστοί, με πώμα. Ο σχηματοποιημένος διάκοσμος που γεμίζει τις κατακόρυφες και οριζόντιες ταινίες του κεντήματος, προτιμά τα ζιγκ-ζαγκ και κυρίως τους γερτούς μίσχους με ελικοειδή απόληξη και πυκνό φύλλωμα. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)", flowers, stems
Height
0.840
Width
0.630
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Material
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery, chain
embroidery, riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece | Central Greece | Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Dede-Michail, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Athens. 
Hadjimichali, A. 1978,Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι, vol. 1, (Giannara-Ioannou, T. ed., Athens, Melissa publications. 
Marini, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Acharnai.
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Nauplion, Peloponnesian Folklore Foundation.
Zora, P. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Athens, Ministry of Culture - Museum of Folk Greek Art. 

Image license

Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives