αμάνικος επενδύτης 1128/8
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Κέντημα δεξιού μπροστινού φύλλου
Κέντημα δεξιού μπροστινού φύλλου
Κέντημα αριστερού μπροστινού φύλλου
Κέντημα αριστερού μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα
Πλαϊνό κέντημα
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Κέντημα στη βάση της πλάτης
Μπορντούρα βάσης δεξιού φύλλου
Μπορντούρα βάσης δεξιού φύλλου
Μπορντούρα ανοίγματος
Μπορντούρα ανοίγματος
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
1128/8
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 3εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα 7εκ. Κάτω από τη λαιμόκοψη και σε μήκος 20εκ. περίπου η λωρίδα έχει μείνει ακέντητη σαν να επρόκειτο να δεχθεί επίρραπτο βελούδινο στόλισμα. Το κέντημα έχει αυστηρά χρώματα και μόνο μπροστά αριστερά έχουν χρησιμοποιηθεί και θαλασσί κλωστές, ενώ δεξιά λίγες κλωστές σε ανοιχτότερο πράσινο χρώμα. Το κέντημα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνοντας ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού, και δημιουργώντας έτσι μικρές μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια πολύ μεγαλύτερη στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, φαρδιά, οριζόντια ταινία (7εκ.) κάτω από το άνοιγμα των χεριών, παράλληλη προς την μπορντούρα της βάσης, μαζί με τις δυο κατακόρυφες κεντημένες ταινίες αφήνουν μικρό, στενόμακρο κομμάτι πανιού για το κέντημα. Τρία τριγωνικά σχήματα, το ένα πάνω στο άλλο στον κατακόρυφο άξονα, στηρίζονται σε ορθογώνιο σχήμα με οδοντωτές απολήξεις στις τρεις πλευρές. Τα τρίγωνα ανεβαίνουν από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο και το πρώτο που ακουμπά στην ορθογώνια βάση επηρεάζεται από το σχήμα της. Καθένα από τα τρίγωνα και τα ορθογώνια φέρει στο κέντρο του "μαστραπά". Ο "μαστραπάς" στα δυο μεγάλα τρίγωνα, φέρει καπάκι. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται με την μπροστινή ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη δημιουργώντας μεγάλη κεντημένη επιφάνεια που περιλαμβάνει και την τριγωνική μύτη της λόξας. Στο σημείο περίπου όπου οι δυο, φαρδιές ταινίες διαχωρίζονται επιτρέποντας στο πάνω μέρος της λόξας να χωρέσει διακοσμητικό θέμα, η ταινία της πλάτης στενεύει κατά μισό πόντο. Φθάνοντας σαν μπορντούρα της βάσης, οι ταινίες διασπώνται κατά το πλάτος κατά 4εκ. προχωρούν ως σχεδόν το τελείωμα του σιγκουνιού, ενώ τα υπόλοιπα 3εκ. σταματούν αφού πλαισιώσουν τα "δοντάκια" της μπορντούρας ή και πατήσουν πάνω τους. Σε μικρό τμήμα της λόξας έχουν κεντηθεί δυο τριγωνικά σχήματα, το ένα πάνω στο άλλο σε κατακόρυφο άξονα. Το χαμηλότερο είναι πολύ ψηλότερο, σε βαθμό που θυμίζει σώμα που φέρει κεφαλή. Από τις άκρες της βάσης κρέμονται λεπτές κεντημένες λωρίδες, σαν πλεξούδες, που πλευρίζουν τα "δοντάκια" και ακουμπούν το πλαίσιο. Μέσα στα τρίγωνα, "μαστραπάς", διπλός στο χαμηλότερο, ο οποίος έχει ιδιαίτερο πώμα. Στις πέντε μετόπες της βάσης, ισάριθμοι ανθισμένοι "μαστραπάδες" με θριαμβευτικότερο τον κεντρικό, στην πλάτη. Όλοι τους είναι κλειστοί, με πώμα. Ο σχηματοποιημένος διάκοσμος που γεμίζει τις κατακόρυφες και οριζόντιες ταινίες του κεντήματος, προτιμά τα ζιγκ-ζαγκ και κυρίως τους γερτούς μίσχους με ελικοειδή απόληξη και πυκνό φύλλωμα. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
"μαστραπάς", λουλούδια, μίσχοι
Ύψος
0.840
Πλάτος
0.630
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Υλικά
μάλλινη κλωστή
μαλλί
Τεχνικές
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα