sleeveless overcoat
1130/10
Object Identity
Object ID Number
1130/10
Object name
sleeveless overcoat
Other / Local name
sigouni or sigouna
Style
peasant
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Part of outfit
No
Physical Description
Description
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Είναι ολοκέντητο με εξαίρεση την πλάτη και μικρά τμήματα των μπροστινών φύλλων. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και
κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 3εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό άνοιγμα 5εκ. Η λαιμόκοψη ντύνεται εξωτερικά με στενή λωρίδα κόκκινης τσόχας. Κατά μήκος του ανοίγματος και για 20εκ., επίρραπτη, κατηφένια βελούδινη ταινία με πλατύτερο το τελείωμά της είναι διακοσμημένη με χρυσό κορδονέτο. Στα δύο κατακόρυφα μέρη της χορεύει ευδιάθετο μοτίβο. Προς την πλευρά του ανοίγματος, χρυσό γαϊτάνι περιτρέχει το βελούδο, ξεπερνώντας το και σταματώντας με μεγάλο άγκιστρο πάνω στο κέντημα. Στην αντικρυστή πλευρά, διακρίνεται στο πάνω μέρος πράσινο μεταξωτό γαϊτάνι. Ίχνη από πράσινες κλωστές αριστερά χαμηλά στο βελούδο αλλά και στην τσόχα, πίσω στον αυχένα, πιθανόν υποδεικνύουν ότι το γαϊτάνι περιέτρεχε όλο τον διάκοσμο του ανοίγματος. Το κέντημα με τα αυστηρά χρώματα, που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Οι ταινίες διακόπτουν το φαρδύ κέντημα της βάσης με τις οδοντωτές του απολήξεις (που παραπέμπουν στα δοντάκια του πουκάμισου), φθάνουν, στενεύοντας λίγο, ως την χαμηλή ταινία της μπορντούρας του σιγκουνιού. Δημιουργούν έτσι μεγάλες μετόπες, από μία στα μπροστινά φύλλα και τις λόξες και μια μεγαλύτερη στα ενωμένα φύλλα της πλάτης. Στα μπροστινά φύλλα, το διακοσμητικό μοτίβο υψώνεται ανάμεσα στα "δοντάκια" της χαμηλής μπορντούρας και την οριζόντια ταινία κάτω από το άνοιγμα των χεριών. Στη βάση του σχεδίου, τετράγωνο σχήμα με οδοντωτές απολήξεις στις τρεις πλευρές στηρίζει, επηρεάζοντας το σχήμα τους, τρία κωδονόσχημα "τρίγωνα" τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο σε κατακόρυφο άξονα. Και τα τέσσερα σχήματα περιέχουν "μαστραπά". ό λουλούδι με μεγάλο στρογγυλό κέντρο και μικρά, τριγωνικά πέταλα, έχουν τοποθετηθεί, το ένα πάνω στο άλλο, τρία μεγάλα τρίγωνα και ένα μικρότερο που πατά στην οριζόντια ταινία. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης που ξεκινά από τη ραφή του ώμου συναντιέται κάτω από το άνοιγμα του μανικιού με την ταινία που κατεβαίνει από τη μανικόκοψη, περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Ανοίγουν στη συνέχεια για να περιβάλλουν τη λόξα, που με την κεντημένη τριγωνική της κορυφή δίνει πρόσθετο εύρος στην κεντημένη επιφάνεια. Κάτω από το σημείο αυτό οι ταινίες στενεύουν και θα στενέψουν ακόμη περισσότερο όταν εισχωρήσουν στην μπορντούρα της βάσης. Την επιφάνεια της λόξας γεμίζει μεγάλο κωδωνόσχημο "τρίγωνο" και ένα πολύ μικρότερο στην κορυφή του πρώτου. Η πολύ φαρδιά μπορντούρα της βάσης δημιουργεί και μεγάλες μετόπες. Ένας "μαστραπάς" με τριπλό περίγραμμα στολίζει την καθεμιά απ' αυτές, με εξαίρεση την μνημειώδη, κεντρική της πλάτης με τον μεγαλύτερο "μαστραπά" που μοιάζει να περιέχει τέσσερις μικρότερους. Σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος περιβάλλει τους "μαστραπάδες", ελικοειδή κλαδιά προτιμά η μπορντούρα του ανοίγματος. Άλλα διακοσμητικά θέματα είναι το ζιγκ-ζαγκ, οι ρόμβοι και τα ορθογώνια σχήματα. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με διακοσμητικό γαϊτάνι στα ίδια χρώματα, το σιράδι.
Decoration & Patterns
Decoration
stylized decoration
Decorative patterns / subjects
"mastrapas (pitcher)"
Height
0.830
Width
0.760
Production
Maker / Designer / Brand
tailors, maistres
Production date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Production place (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Material
cotton
gold cordon
silk (?)
silk cordon
thin gold cord
velvet
wool thread
wool yarn
Techniques
embroidery,
chain
embroidery,
riza (stem stitch)
handwoven fabric
Use
Population / Cultural / Ethnic group
Arvanites
User
woman
Status
married woman
Occasion
festive
Date range
end of 19th century - beginning of 20th century
Place of use (Country | Geographic Area | Prefecture & Region)
Greece |
Central Greece |
Attica
-
Acquisition
Acquisition method
Untraced Find
Documentation
Research bibliographic references
Image license
Use the file or the thumbnail of the image according to the license:
CC BY-NC-ND 4.0
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives